Trước khi đọc
Câu hỏi SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 127): Giả định có đoàn đánh giá “Vì một môi trường xanh - sạch - đẹp quanh ta" đến lớp bạn, phản ứng tự nhiên của bạn là gì?
Trả lời:
- Phản ứng tự nhiên của tôi là hào hứng, thích thú, hoan nghênh, chào đón
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 127): Chú ý lời đối thoại bộc lộ tính cách của từng nhân vật.
Trả lời:
- Lời đối thoại được sử dụng tinh tế, bộc lộ những tính cách của từng nhân vật.
Câu 2 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 129): Ở những lớp kịch tiếp theo (trước khi biết mình bị nhầm là quan thanh tra), Khle-xta-kốp sẽ cư xử như thế nào?
Trả lời:
- Hắn ta sẽ rón rén và cẩn trọng hơn khi nói chuyện với mọi người.
Câu 3 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 129): Lời nói riêng bộc lộ nét tính cách gì của từng nhân vật?
Trả lời:
- Chánh án: lo sợ tưởng rằng mình sẽ bóc mẽ bản chất thật của mình.
- Khle-xta-kốp: dè chừng, rụt rè, đặt câu hỏi để thăm dò đối phương.
Câu 4 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 132): Chú ý thái độ của Khle-xta-kốp với viên Kiểm học có sự thay đổi so với hai vị khách trước.
Trả lời:
- Trong bài diễu hành, Khle-xta-kốp ban đầu tỏ ra lịch sự và khách sáo, nhưng sau đó anh ta trở nên suồng sã và thậm chí hỏi về việc “vay tiền”. Điều này cho thấy tính cách của anh ta không trung thực và thay đổi tùy theo hoàn cảnh
Câu 5 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 134): “Hối lộ” là gì? Khle-xta-kốp có coi số tiền y nhận được là “nhận hối lộ” không?
Trả lời:
- Hối lộ, hay còn gọi là mãi lộ, đút lót, là hành vi đưa tiền, vật phẩm có giá trị, lợi ích vật chất hoặc tinh thần, hoặc bất kỳ thứ gì khiến người nhận cảm thấy hài lòng. Mục đích của hối lộ là để người nhận giúp đỡ thực hiện hành vi trái pháp luật hoặc vi phạm đạo đức. Khle-xta-kốp có coi số tiền y nhận được là “nhận hối lộ" bởi hắn nhận tiền và trao đổi lợi ích, hứa sẽ giúp đỡ họ miễn là họ đưa tiền cho hắn.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 134): Tóm tắt các sự kiện chính trong văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra. Từ đó xác định tình huống kịch và cho biết đó có phải là tình huống đặc trưng của hài kịch không? Vì sao?
Trả lời:
- Sự kiện 1: Khle-xta-kốp là công chức nhỏ thua bạc nhẵn túi đi ngang qua thành phố nhưng bị nhận nhầm là quan thanh tra
- Sự kiện 2: Quan chức địa phương đón hắn lưu trú tại nhà thị trưởng và thi nhau nịnh hót, hối lộ y và nói xấu nhau
- Sự kiện 3: Sau khi ăn uống no say, khoe khoang khoác lác, ve vãn vợ và con gái thị trưởng, nhận một số tiền lớn,Khle-xta-kốp rời thành phố
→ Tình huống kịch: Quan chức địa phương tìm đến nịnh bợ, mua chuộc, hối lộ Khle-xta-kốp mong y bỏ qua sai phạm của họ trong công việc. Đây là tình huống đặc trưng của hài kịch vì đã thể hiện sự trào phúng, châm biếm sâu cay, mang tính thời sự.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 134): Hình thức độc thoại (nói riêng) được xem là thủ pháp tự lật tẩy bản chất của nhân vật. Dựa vào bảng sau, hãy nêu thêm một số ví dụ (làm vào vở):
Trả lời:
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 135): Xác định xung đột kịch trong văn bản và phân tích ý nghĩa của nó.
Trả lời:
- Xung đột kịch trong văn bản “Màn diễu hành - Trình diện quan thanh tra” của N.Gô-gôn chủ yếu nằm ở sự hiểu lầm hài hước giữa các nhân vật. Cụ thể, các quan chức thị trấn nhầm lẫn Khle-xta-kốp, một người khách lưu trú tại nhà trọ, là quan thanh tra đến từ thủ đô. Họ nhanh chóng cố gắng hối lộ và làm mọi cách để lấy lòng anh ta, không biết rằng anh ta chỉ là một kẻ lừa đảo. Ý nghĩa của xung đột này là phản ánh sự tham nhũng và sự sợ hãi của quan chức trước quyền lực. Nó cũng cho thấy sự ngu dốt và lòng tham của con người có thể dẫn đến những hành động ngớ ngẩn và hài hước. Qua đó, N.Gô-gôn chỉ trích gay gắt sự suy đồi đạo đức trong xã hội thông qua tiếng cười, đồng thời khám phá sâu sắc về bản chất con người và xã hội. Xung đột kịch này không chỉ tạo ra sự giải trí mà còn khiến người đọc suy ngẫm về những vấn đề xã hội sâu sắc hơn.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 135): Nêu một số thủ pháp trào phúng của Gô-gôn trong đoạn trích Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra.
Trả lời:
Dưới đây là một số thủ pháp trào phúng tiêu biểu:
- Sự cường điệu: Gô-gôn cường điệu hóa các hành động và phản ứng của nhân vật để làm nổi bật sự ngớ ngẩn và tham nhũng của họ. Ví dụ, các quan chức thị trấn vô cùng hoảng sợ và vội vã che giấu những hành vi sai trái của mình khi nghe tin có quan thanh tra đến.
- Sự đảo ngược tình huống: Thông qua việc đảo ngược tình huống, như việc Khlestakov, một kẻ lừa đảo, được nhầm lẫn là quan thanh tra, Gô-gôn tạo ra sự hài hước nhưng cũng chua chát khi khán giả nhận ra sự thật.
- Sử dụng ngôn ngữ mỉa mai: Các đối thoại trong vở kịch thường chứa đựng những lời lẽ mỉa mai, phản ánh sự châm biếm đối với sự tham nhũng và giả tạo trong xã hội.
- Nhân vật tiêu biểu: Những nhân vật trong vở kịch đại diện cho các tầng lớp khác nhau trong xã hội, và thông qua họ, Gô-gôn trào phúng những thói hư tật xấu một cách sâu cay.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 135): Vở kịch Quan thanh tra vang lên tiếng cười sảng khoái vui nhộn nhưng cũng chứa dư vị buồn bã chua chát, cảnh báo sự trừng phạt, khiến người ta suy ngẫm và ăn năn. Bạn hãy chỉ ra điều đó.
Trả lời:
Vở kịch “Quan thanh tra” của tác giả N.Gô-gôn thực sự là một tác phẩm đa chiều, kết hợp giữa hài hước và sâu sắc.
- Vui nhộn và sảng khoái: Kịch “Quan thanh tra” mang đến tiếng cười sảng khoái cho khán giả thông qua các tình huống hài hước, những thủ pháp trào phúng và khẩu ngữ đời thường. Điều này tạo ra một không gian vui vẻ, nâng cao tinh thần của người xem.
- Dư vị buồn bã chua chát: Tuy vậy, bên cạnh những tiếng cười, kịch cũng chứa đựng những dư vị buồn bã. Có thể là qua việc phản ánh thực tế xã hội, những khía cạnh tiêu cực của cuộc sống, hoặc thông qua những tình tiết đầy bi thương của nhân vật.
- Cảnh báo sự trừng phạt và suy ngẫm: Kịch “Quan thanh tra” không chỉ đơn thuần là hài hước, mà còn chứa sự cảnh báo về hậu quả của hành vi sai trái. Quan thanh tra, với trách nhiệm kiểm tra và giám sát, đóng vai trò như một biểu tượng của công lý và trừng phạt. Những tình tiết trong kịch khiến người xem suy ngẫm về hành vi của mình và có thể ăn năn nếu có sai lầm.
Tóm lại, kịch “Quan thanh tra” không chỉ là một cuộc diễu hành vui nhộn, mà còn là một tác phẩm sâu sắc, đem lại nhiều cảm xúc và suy tư cho khán giả.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 135): Những tệ nạn xã hội, thói hư tật xấu nào bị Gô-gôn phê phán trong văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra? Trong số đó, hiện tượng nào vẫn phổ biến trong xã hội ngày nay?
Trả lời:
- Trong văn bản “Màn diễu hành - Trình diện quan thanh tra”, Gô-gôn đã phê phán mạnh mẽ những tệ nạn xã hội và thói hư tật xấu như sự tham nhũng, lòng tham không đáy, sự giả tạo và sự sợ hãi trước quyền lực. Những hiện tượng này không chỉ phản ánh thực trạng xã hội thời bấy giờ mà còn là những vấn đề vẫn còn phổ biến trong xã hội ngày nay, khi mà lòng tham và quyền lực vẫn thường xuyên làm mờ đi lý trí và đạo đức của con người.
Câu hỏi 7 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo (trang 135): Theo bạn, có thể thay đổi nhan đề Quan thanh tra bằng nhan dề Quan thanh tra giả được không? Vì sao trong mỗi con người chúng ta cần có một “quan thanh tra thật”?
Trả lời:
Không thể vì việc thay đổi này sẽ tạo ra một ý nghĩa khác biệt và có thể đưa người đọc vào một hướng suy nghĩ khác về vai trò của quan thanh tra.
Trong mỗi con người, việc có một “quan thanh tra thật” là cần thiết vì:
- Giám sát và kiểm tra: Quan thanh tra thật có trách nhiệm kiểm tra và giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật và nhiệm vụ của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Điều này đảm bảo tính minh bạch, trung thực và chính trực trong hoạt động của họ.
- Phòng chống tham nhũng: Quan thanh tra thật đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện và ngăn chặn tham nhũng. Sự trung thực và tận tâm của họ giúp bảo vệ lợi ích của cộng đồng.
- Xây dựng lòng tin và ý thức đạo đức: Bằng cách tuân theo nguyên tắc chính trực và trung thực, con người có thể xây dựng lòng tin và ý thức đạo đức. Quan thanh tra thật là một biểu tượng của sự trung thực và đạo đức trong xã hội.
* Bài tập sáng tạo: Hãy chọn một lớp kịch trong văn bản Màn diễu hành – trình diện quan thanh tra để vào vai (một/ các nhân vật) và biểu đạt theo cảm nhận của mình.
Trả lời:
Trong văn bản “Màn diễu hành – Trình diện quan thanh tra” của tác giả N. Gô-gôn, có một số nhân vật đáng chú ý có thể vào vai:
- Chánh án: Một người lãnh đạo, có trách nhiệm đón tiếp đoàn đánh giá “Vì một môi trường xanh - sạch - đẹp quanh ta”. Anh ta lo sợ bị bóc mẽ bản chất thật của mình.
- Khle-xta-kốp: Một viên kiểm học, cẩn trọng và rón rén trong lời nói. Anh ta sẽ cư xử thế nào khi biết mình bị nhầm là quan thanh tra?
- Viên kiểm học: Đến lớp để đánh giá môi trường. Anh ta đã gặp Khle-xta-kốp và có sự thay đổi trong thái độ so với hai vị khách trước.