Trước khi đọc
Câu hỏi SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 136): Thói keo kiệt là một trong những đối tượng của tiếng cười trào phúng trong văn chương. Bạn hãy lấy ví dụ minh họa.
Trả lời:
- Thói keo kiệt thường là một đối tượng thú vị trong văn chương, và nó thường được sử dụng để tạo ra những tình huống hài hước hoặc châm biếm. Dưới đây là một ví dụ minh họa về thói keo kiệt:
+ Trong vở kịch “Màn diễu hành – Trình diện quan thanh tra” của tác giả N. Gô-gôn, có một nhân vật mang tên Khle-xta-kốp. Khle-xta-kốp là một viên kiểm học, cẩn trọng và rón rén trong lời nói. Anh ta luôn tỏ ra thận trọng và đặt câu hỏi để thăm dò đối phương. Khi biết mình bị nhầm là quan thanh tra, Khle-xta-kốp sẽ cư xử rón rén hơn và tránh tiết lộ bản chất thật của mình. Với tính cách keo kiệt của mình, Khle-xta-kốp sẽ không dám chi tiêu quá mức, luôn tìm cách sử dụng tiền một cách hiệu quả. Anh ta có thể là người đứng giữa hai thế giới: một bên là sự tiết kiệm thông minh, một bên là sự dè chừng và rón rén.
Như vậy, Khle-xta-kốp là một ví dụ minh họa tuyệt vời cho thói keo kiệt trong văn chương.
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 136): Đây là màn độc thoại của Ác-pa-gông khi phát hiện tráp tiền bí mật bị đánh cắp. Lão sẽ than vãn một mình hay kêu than với người khác.
Trả lời:
- Lão sẽ than vãn với người khác, kêu la trời đất. Mất một tráp tiền lớn khiến lão rơi vào tình trạng đau đớn giằng xé, mê sảng lú lẫn.
Câu 2 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 137): Hãy hình dung giọng điệu, hành động, cử chỉ của Ác-pa-gông trong đoạn độc thoại này.
Trả lời:
- Giọng điệu:
+ Tức giận và thất vọng: Giọng điệu của Ác-pa-gông có thể trở nên cao hơn, nhanh hơn và có dấu hiệu của sự tức giận và thất vọng.
+ Lời nói nặng nề: Anh ta có thể nói chậm và rõ ràng, để tạo ra sự ấn tượng về sự mất mát và sự không hài lòng.
- Hành động và cử chỉ:
+ Vò đầu bứt tai: Ác-pa-gông có thể vò đầu, bứt tai hoặc vò tóc để thể hiện sự lo lắng và bất mãn.
+ Vẫy tay và đập bàn: Anh ta có thể vẫy tay hoặc đập bàn để thể hiện sự phẫn nộ và sự không hài lòng về việc mất tiền.
+ Nhăn mặt và nhấn mạnh từng từ: Khi nói, anh ta có thể nhấn mạnh từng từ, nhăn mặt và thể hiện sự căng thẳng.
Câu 3 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 138): Ác-pa-gông và Va-le-rơ có đang nói về cùng một sự việc không?
Trả lời:
- Không. Ác-pa-gông chỉ quan tâm đến tráp tiền bị mất cắp còn Va-le-rơ đang nói về tình yêu của anh dành cho con gái của lão.
Câu 4 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 139): Với mỗi nhân vật, “kho vàng” và “tình yêu” ở đây là gì?
Trả lời:
- Ác-pa-gông: kho vàng là tiền bạc
- Va-le-rơ: tình yêu là kho vàng
Câu 5 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 140): Chú ý sự gia tăng xung đột giữa hai nhân vật.
Trả lời:
Khát vàng, keo kiệt.
- Tiền là: "Tri kỷ", là "lẽ sống".
- Mất tiền, "mất nơi nương tựa, mất nguồn an ủi, mất niềm vui sướng".
→ Tính hám tiền đã khiến Ác-pa-gông trở thành một kẻ méo mó về nhân cách, nó bóp chết những tình cảm trong trẻo, chân thành trong đời sống và chỉ muốn bỏ tù những kẻ đã động vào tiền của lão.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 141): Tóm tắt các sự kiện chính và hành động của các nhân vật. Từ đó xác định tình huống hài kịch của văn bản.
Trả lời:
- Sự kiện 1. Tính keo kiệt của Ác-pa-gông ngày càng bộc lộ rõ khi lão mất tráp bạc, kêu la trời đất.
- Sự kiện 2. Va-le-rơ bày tỏ tình cảm với con gái Ác-pa-gông, mặc cả nếu ưng thuận thì mới trả lại tráp tiền cho lão.
- Tình huống hài kịch: sự hà tiện đã khiến cho Ác-pa-gông lú lẫn, tất cả mọi câu chuyện của mọi người xung quanh, lão đều mặc định cho rằng đang nói về đống tiền của lão.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 141): Màn độc thoại Ác-pa-gông kêu mất tiền (Hồi IV lớp 7) được coi là phần cao trào của toàn bộ vở kịch Lão hà tiện, bộc lộ rõ nhất tính cách của nhân vật. Hãy liệt kê vào ô tương ứng một số lời của Ác-pa-gông nói với mình và với các đối tượng khác (làm vào vở). Qua đó, bạn có nhận xét gì về ngôn ngữ giao tiếp của kịch?
Trả lời:
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 141): Gọi tên cảm xúc (theo trình tự tăng cấp) của Ác-pa-gông khi kêu mất tiền. Phân tích một số chi tiết (từ ngữ, hình ảnh, ngữ điệu,…) để lamd rĩ các cảm xúc này.
Trả lời:
Đau đớn, giằng xé → Sợ hãi, rối loạn → Tức giận → Điên cuồng
Ôi, có kẻ sát nhân! Tôi bị nguy rồi, bị ám sát rồi! → Đầu óc tôi loạn rồi, tôi không còn biết tôi ở đâu, tôi là ai và tôi đương làm gì. → Tôi muốn đi trình toà và xin cho tra tấn cả nhà tôi → Tôi muốn treo cổ tất cả mọi người, và nếu tôi không tìm thấy tiền của tôi, thì rồi tôi cũng treo cổ cả tôi nốt!
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 141): Chỉ ra cách phân tuyến nhân vật trong văn bản Tiền bạc và tình ái, từ đó xác định xung đột của màn kịch.
Trả lời:
- Trong văn bản “Tiền bạc và tình ái”, nhân vật được phân tuyến dựa trên mối quan hệ và xung đột giữa họ. Các nhân vật chính thường được chia thành hai nhóm:
+ Nhóm thứ nhất là những người theo đuổi lợi ích vật chất.
+ Nhóm thứ hai là những người theo đuổi tình yêu và các giá trị tinh thần.
- Xung đột chính trong màn kịch này nảy sinh từ sự đối lập giữa hai nhóm nhân vật này. Một mặt, có những nhân vật như lão hà tiện Ác-pa-gông, người chỉ quan tâm đến tiền bạc và sẵn sàng hy sinh mọi thứ, kể cả mối quan hệ với con cái và người hầu của mình, để bảo vệ tài sản của mình.
Mặt khác, có những nhân vật như Va-le-rơ, người chìm đắm trong tình yêu và không quan tâm đến tiền bạc. Xung đột giữa Ác-pa-gông và Va-le-rơ là một ví dụ điển hình, khi Ác-pa-gông nghi ngờ Va-le-rơ lấy cắp tiền của mình và Va-le-rơ lại đang lo lắng cho mối quan hệ tình cảm của mình.
Như vậy, xung đột của màn kịch được tạo nên bởi sự va chạm giữa hai quan điểm sống và hai hệ giá trị khác biệt: một bên là tiền bạc và quyền lực, một bên là tình yêu và đạo đức. Điều này tạo nên những tình huống trớ trêu và hài hước, đồng thời phản ánh những bất cập trong xã hội thời bấy giờ.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 141): Nêu một số thủ pháp trào phúng trong màn tra hỏi (hồi V lớp 3).
Trả lời:
- Lão Khiết và việc chia tiền:
+ Lão Khiết đã bị lừa khi nhận được một tờ tiền giả. Thay vì giận dữ, ông vẫn thấy vui vẻ vì được chia tiền. Đây là một ví dụ về sự đối lập giữa việc bị lừa và niềm vui của ông.
+ Nghệ thuật xây dựng và phát triển tình huống: Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu; Ngòi bút miêu tả sắc sảo, thể hiện rõ nét riêng của từng nhân vật.
- Ác-pa-gông và tráp tiền bị mất cắp:
+ Ác-pa-gông kêu mất tiền sau khi phát hiện tráp tiền bí mật bị đánh cắp. Ông ta than vãn và trú tréo với người khác.
+ Nghệ thuật trào phúng: Giọng điệu: than vãn, trách móc, trú tréo, đau khổ; Hành động, cử chỉ: Cảm thấy mọi người như coi mình là trò đùa, nhìn ai cũng giống như kẻ tham gia vào vụ trộm của mình.
- Xung đột giữa Ác-pa-gông và Va-le-rơ:
+ Ác-pa-gông chỉ quan tâm đến tráp tiền bị mất cắp, trong khi Va-le-rơ đang nói về tình yêu của anh dành cho con gái của lão.
+ Phân tuyến nhân vật: Kho vàng với Ác-pa-gông là tiền bạc; Với Va-le-rơ, “tình yêu” chính là kho vàng quý giá nhất.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 12 Chân trời sáng tạo - Soạn bài Tiền bạc và tình ái (trang 141): Phần cuối hài kịch Mô-li-e nói chung và Lão hà tiện nói riêng thường xuất hiện yếu tố bất ngờ, có xu hướng giảm nhẹ mâu thuẫn, đi đến kết thúc vui vẻ. Bạn có suy nghĩ gì về cách kết thúc này?
Trả lời:
- Tuy kết thúc vui vẻ và hài hước là một phong cách phổ biến trong hài kịch Mô-li-e nói chung và Lão hà tiện nói riêng, điều này có thể giúp tạo cảm giác thoải mái và hào hứng cho khán giả. Việc kết thúc bằng yếu tố bất ngờ và giảm nhẹ mâu thuẫn cũng có thể làm tăng khả năng gây ấn tượng trong lòng khán giả.