1. Nho giáo, Phật giáo, Đạo giáo
Câu hỏi (trang 24) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Đọc thông tin và quan sát hình 7.2, hãy giới thiệu và nhận xét về một số tư tưởng và tôn giáo chủ yếu của Trung Quốc từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX.
Trả lời:
Các tư tưởng và tôn giáo chủ yếu ở Trung Quốc:
- Nho giáo:
+ Là hệ tư tưởng thống trị trong đời sống chính trị, xã hội.
+ Thúc đẩy sự phát triển của tri thức và văn hóa Trung Quốc.
- Bên cạnh Nho giáo, các tôn giáo như: Phật giáo, Đạo giáo… cũng đóng vai trò qua trọng trong đời sống chính trị, xã hội, văn hóa Trung Quốc….
- Dưới thời Đường, Phật giáo rất thịnh hành và được đông đảo các tầng lớp xã hội tôn sùng, nhiều vị hoàng đế cho xây chùa, đúc chuông, tạc tượng, in kinh phật.
2. Văn học, sử học
Câu hỏi (trang 25) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Đọc thông tin và quan sát hình 7.3, hãy giới thiệu và nhận xét về các thành tựu văn học và sử học của Trung Quốc thời phong kiến.
Trả lời:
- Thành tựu về văn học: có nhiều thành tựu tiêu biểu ở các thể loại: phú, thơ, từ, kịch, tiểu thuyết chương hồi.
+ Thời Đường, thơ ca Trung Quốc phát triển đến định cao với khoảng 2 000 nhà thơ và 50 000 tác phẩm. Có thể kể đến các nhà thơ tiêu biểu, như Lý Bạch, Đỗ Phủ, Bach Cu Di....
+ Dưới thời Minh, Thanh, tiểu thuyết chương hồi phát triển với nhiều kiệt tác, như Tam quốc diễn nghĩa (của La Quán Trung), Thuỷ hủ (của Thi Nại Am), Tây du kí (của Ngô Thừa Ân), Hồng lâu mộng (của Tào Tuyết Cần),....
- Thành tựu về sử học: Trung Quốc có truyền thống biên soạn lịch sử, được thực hiện bởi cả nhà nước và tư nhân.
+ Vào thời Đường, cơ quan chép sử nhà nước được thành lập, gọi là Sử quán. Nền sử học Trung Quốc có nhiều công trình lớn, tiêu biểu là 26 bộ sử của các triều đại, như Tống sử, Nguyên sử, Minh sử, Thanh thực lục.... và sự ra đời của nhiều bộ bách khoa thư đồ sộ, như Vĩnh Lạc đại điển (thời Minh), Tử khổ toàn thư (thời Thanh),...
3. Nghệ thuật
Câu hỏi (trang 25) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Đọc thông tin và quan sát hình 7.4, hãy giới thiệu và nhận xét các thành tựu nghệ thuật tiêu biểu của Trung Quốc từ thế kỉ VII đến giữa thế kỉ XIX.
Trả lời:
- Nghệ thuật Trung Quốc phát triển đa dạng và đạt tới trình độ cao trên nhiều lĩnh vực: kiến trúc, điêu khắc, hội họa, thư pháp, chế tác đồ thủ công…
+ Một số công trình tiêu biểu như: Vạn lý trường Thành, lầu Hoàng Hạc, chùa Thiếu Lâm, Tử Cấm Thành, Đạo quán Võ Đang, v.v…
4. Khoa học và kĩ thuật
Câu hỏi (trang 26) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Đọc thông tin và quan sát hình 7.5 hãy:
- Trình bày các thành tựu về khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc
- Đánh giá tầm quan trọng của các phát minh khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc.
Trả lời:
Các thành tựu:
* Về khoa học:
- Đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực Toán, Thiên văn học, Y dược…
- Thành tựu tiêu biểu:
+ Tác phẩm Cửu chương toán thuật…
+ Tác phẩm Bản thảo cương mục
* Về kĩ thuật:
- Các kĩ thuật từ thời cổ đại như: dệt lụa, làm giấy, làm gốm… được duy trì và tiến bộ hơn.
- Phát minh ra những kĩ thuật mới, như: in ấn, thuốc súng, làm đồ sứ
* Đánh giá tầm quan trọng các phát minh khoa học và kĩ thuật của Trung Quốc: các thành tựu văn hoá của Trung Quốc không chỉ thúc đẩy sự phát triển của Trung Quốc, mà còn có ảnh hưởng tới khu vực châu Á và thế giới.
Luyện tập & Vận dụng
Luyện tập 1 (trang 26) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Giới thiệu các thành tựu văn hóa chủ yếu của Trung Quốc thời phong kiến.
Trả lời:
Luyện tập 2 (trang 26) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Văn hóa Trung Quốc đã có những đóng góp quan trọng nào cho lịch sử nhân loại.
Trả lời:
Văn hóa Trung Quốc có nhiều đóng góp quan trọng cho lịch sử nhân loại. Ví dụ:
- Sáng tạo ra kĩ thuật làm giấy.
+ Giữa thế kỷ VIII, do cuộc chiến tranh giữa nhà Đường và Arập, kỹ thuật làm giấy của Trung Quốc được truyền sang Arập.
+ Tới khoảng thế kỉ XII, người Arập truyền bá kỹ thuật làm giấy sang Tây Ban Nha.
+ Sau đó nghề làm giấy lần lượt được truyền bá sang Italia, Đức, Hà Lan, Anh…
+ Sau khi nghề làm giấy được truyền bá rộng rãi, các chất liệu dùng để viết trước kia như: lá cây ở Ấn Độ, giấy Papirus ở Ai Cập, giấy da cừu ở châu âu đều bị loại giấy mới phát minh này thay thế…
- Tổ Xung Chi là nhà toán học đầu tiên trên thế giới tìm ra chính xác số Pi.
- Phát minh ra thuốc súng:
+ Vào thế kỷ XII, trong quá trình tấn công Trung Quốc, người Mông Cổ đã học tập được thuốc súng của Trung Quốc.
+ Khi người Mông Cổ chinh phục Tây Á, thuốc súng lại được ngườu Arập tiếp thu và truyền bá vào châu Âu (qia con đường Tây Ban Nha).
Vận dụng 3 (trang 26) Lịch Sử 7 Cánh Diều Bài 7: Hãy sưu tầm tư liệu về ảnh hưởng của văn hoá Trung Quốc ở khu vực châu Á, đề giới thiệu cho thầy cô và bạn cùng lớp.
Trả lời:
Tư liệu về ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc ở khu vực châu Á:
- Ảnh hưởng văn hoá tư tưởng Nho giáo:
+ Miếu thờ Khổng Tử xuất hiện vào thời nhà Lý sau một thời gian thì miếu thờ Nho giáo đã đượcdu nhập vào nước ta.
+ Khoa cử được tổ chức một cách quy củ hơn thời xưa rất nhiều
+ Khu vực Đông Á của Trung Quốc đã trở thành một mô hình chính của ở chế độ quân chủ tập quyền.
+ Tầng lớp thuộc giới Nho sĩ ngày càng phát triển. Không thể không kể đến những nhà nho như Chu Văn An, Mạc Đĩnh Chi, Trương Hán Siêu.
- Ảnh hưởng văn hoá Đông y.
- Ảnh hưởng nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc,...