I. Khái quát
- Vị trí địa lý: Giáp biển 3 mặt, giáp Đông Nam Bộ và Campuchia. Vị trí thuận lợi cho phát triển kinh tế biển và giao lưu quốc tế.
- Phạm vi lãnh thổ: Gồm 13 tỉnh, diện tích 40,9 nghìn km², có vùng biển rộng và nhiều đảo.
- Dân số: Năm 2021 khoảng 17,4 triệu người, mật độ trung bình 426 người/km², dân cư đa dạng với nhiều dân tộc sinh sống.
II. Sử dụng hợp lý tự nhiên
- Thế mạnh tự nhiên
+ Địa hình: Đồng bằng châu thổ rộng lớn, đất phù sa màu mỡ, thích hợp sản xuất lương thực, thực phẩm.
+ Khí hậu: Cận xích đạo, phân hóa theo mùa rõ rệt → thuận lợi cho nông nghiệp và du lịch.
+ Nguồn nước: Hệ thống sông ngòi, kênh rạch dày đặc, phục vụ sản xuất và nuôi trồng thủy sản.
+ Tài nguyên sinh vật: Rừng ngập mặn, rừng tràm, hệ sinh thái đa dạng → bảo vệ môi trường và phát triển du lịch.
+ Biển và khoáng sản: Ngư trường lớn, nhiều đảo, dầu khí, than bùn → phát triển kinh tế biển và công nghiệp.
- Hạn chế
+ Chịu ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu.
+ Mùa khô kéo dài, xâm nhập mặn, thiếu nước ngọt.
+ Cơ sở hạ tầng chưa hoàn chỉnh.
- Hướng sử dụng hợp lý
+ Phát triển nông nghiệp công nghệ cao, bền vững với trọng tâm là thủy sản, trái cây, lúa gạo.
+ Đẩy mạnh du lịch, công nghiệp hiện đại và năng lượng tái tạo.
+ Quản lý hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường.
+ Hợp tác quốc tế về bảo vệ và sử dụng nguồn nước sông Mê Công.
III. Phát triển sản xuất lương thực và thực phẩm
- Vai trò: Đảm bảo an ninh lương thực, thúc đẩy kinh tế, giải quyết việc làm, bảo vệ hệ sinh thái.
* Tình hình phát triển:
- Lúa gạo: Vựa lúa lớn nhất cả nước, sản lượng chiếm trên 50%, năng suất cao.
- Thủy sản: Chiếm trên 50% giá trị cả nước, sản lượng tăng nhanh. Các tỉnh lớn: Cà Mau, Kiên Giang, Sóc Trăng.
- Chăn nuôi: Đứng đầu cả nước về nuôi vịt hàng hóa, gia súc, rau xanh.
IV. Du lịch
- Tài nguyên du lịch: Hệ thống sông ngòi, vườn cây ăn trái, chợ nổi, rừng tràm, di tích lịch sử, nghệ thuật Đờn ca tài tử.
- Tình hình phát triển: Du lịch sinh thái, miệt vườn, nghỉ dưỡng biển đảo. Các trung tâm quan trọng: Cần Thơ, Phú Quốc, Mũi Cà Mau, Tràm Chim.