1. Phương pháp kí hiệu
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 1 và hình 2.1, hãy trình bày phương pháp kí hiệu (đối tượng, hình thức và khả năng thể hiện).Trả lời:
- Đối tượng:
+ Phân bố theo những điểm cụ thể: đỉnh núi, các mỏ,…
+ Tập trung trên những diện tích nhỏ mà không thể biểu hiện trên bản đồ theo tỉ lệ: nhà máy, điểm dân cư, trường học,…
- Đặc điểm:
+ Trên bản đồ, người ta dùng các dạng kí hiệu bản đồ khác nhau để thể hiện cho từng đối tượng, được đặt chính xác vào vị trí mà đối tượng đó phân bố trên bản đồ.
+ Phương pháp kí hiệu có khả năng thể hiện về mặt chất lượng, số lượng, cấu trúc và sự phát triển của đối tượng thông qua hình dạng, màu sắc, kích thước,... của kí hiệu.
- Khả năng: Phương pháp kí hiệu có khả năng thể hiện về mặt chất lượng, số lượng, cấu trúc, sự phát triển và phân bố của đối tượng thông qua hình dạng, màu sắc, kích thước.... của kí hiệu.
2. Phương pháp kí hiệu đường chuyển động
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 2 và hình 2.2, hãy trình bày phương pháp kí hiệu đường chuyển động (đối tượng, đặc điểm, khả năng thể hiện).Trả lời:
- Đối tượng: Phương pháp kí hiệu đường chuyển động dùng để thể hiện sự di chuyển của các đối tượng, hiện tượng tự nhiên, kinh tế - xã hội trên bản đồ.
- Hình thức: các mũi tên.
- Khả năng: Đặc điểm của đối tượng, hiện tượng được thẻ hiện thông qua màu sắc, độ rộng và hướng của mũi tên.
3. Phương pháp bản đồ - biểu đồ
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 3 và hình 2.3, hãy trình bày phương pháp bản đồ — biểu đồ (đối tượng, hình thức và khả năng thê hiện).Trả lời:
- Đối tượng: Phương pháp bản đồ — biểu đồ thẻ hiện giá trị tổng cộng của đối tượng địa li theo từng lãnh thổ (đơn vị hành chính) bằng cách đặt các biểu đồ vào phạm vi của các đơn vị lãnh thổ đó.
- Hình thức: Phương pháp này thể hiện được các đặc điểm về số lượng, chất lượng của các đối tượng và thường dùng để thể hiện trên bản đồ kinh tế - xã hội.
- Khả năng thể hiện: thể hiện các đặc điểm về số lượng, chất lượng của đối tượng.
4. Phương pháp chấm điểm
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 4 và hình 2.4, hãy trình bày phương pháp chấm điểm (đối tượng, hình thức và khả năng thể hiện).Trả lời:
- Đối tượng: Phân tán nhỏ lẻ trên lãnh thổ.
- Hình thức: Mỗi một điểm chấm tương ứng với một số lượng của đối tượng nhất định.
- Khả năng: Phương pháp này chủ yếu thể hiện về số lượng của đối tượng.
5. Phương pháp khoanh vùng
Câu hỏi: Dựa vào thông tin trong mục 5 và hình 2.5, hãy trình bày phương pháp khoanh vùng (đôi tượng, hình thức và khả năng thể hiện).Trả lời:
- Đối tượng: Phương pháp khoanh vùng thể hiện những đối tượng phân bố theo vùng nhưng không đều khắp trên lãnh thổ mà chỉ có ở từng vùng nhất định.
- Hình thức: Có nhiều cách khác nhau để khoanh vùng trên bản đồ như dùng các đường nét liên, đường nét đứt, màu sắc, kí hiệu hoặc viết tên đối tượng vào vùng đó.
- Khả năng thể hiện: thể hiện sự phân bố của đối tượng.
Luyện tập
Câu 1: Lập bảng để phân biệt một số phương pháp biểu hiện các đối tượng địa lí trên bản đồ (về đối tượng, hình thức, khả năng biểu hiện của phương pháp).Trả lời:
|
Phương pháp biểu hiện |
Đối tượng | Hình thức | Khả năng biểu hiện |
| Kí hiệu | Đối tượng phân bố theo điểm hoặc tập trung trên những diện tích nhỏ. |
- Dạng chữ - Dạng hình học - Dạng tượng hình. |
Vị trí, số lượng, đặc điểm, cấu trúc, sự phân bố,... |
| Đường chuyển động | Đối tượng có sự di chuyển. | Các mũi tên. | Hướng di chuyển của đối tượng, số lượng, cấu trúc,... |
| Bản đồ - biểu đồ | Giá trị tổng cộng của đối tượng địa lí theo từng lãnh thổ. | Các biểu đồ khác nhau: cột, tròn,… | Số lượng, chất lượng của các đối tượng. |
| Chấm điểm | Các đối tượng phân tán nhỏ lẻ trên lãnh thổ. | Các điểm chấm. | Chủ yếu thể hiện về số lượng của đối tượng. |
| Khoanh vùng | Đối thượng phân bố theo vùng nhất định. | Nét liền, đường nét đứt, màu sắc, kí hiệu hoặc viết tên đối tượng vào vùng đó. | Sự phân bố của đối tượng. |
- Mỏ khoáng sản
- Sự di cư từ nông thôn ra đô thị
- Phân bố dân cư nông thôn
- Số học sinh các xã, phường, thị trấn
- Cơ sở sản xuất
Trả lời:
| Phương pháp | Hiện tượng, đối tượng |
| Kí hiệu | Mỏ khoáng sản; Cơ sở sản xuất |
| Kí hiệu đường chuyển động | Sự di dân từ nông thôn ra đô thị |
| Chấm điểm | Phân bố dân cư nông thôn |
| Bản đồ - biểu đồ | Số học sinh các xã, phường, thị trấn |
Vận dụng
Câu hỏi: Sưu tầm một số bản đồ, tìm hiểu các đối tượng và phương pháp đã được sử dụng để thể hiện các đối tượng đó trên bản đồ.Trả lời:
| Đối tượng, hiện tượng | Phương pháp được sử dụng để thể hiện |
| Mật độ dân số | Phương pháp khoanh vùng |
| Quy mô dân số | Phương pháp kí hiệu |
| Phân cấp đô thị | Phương pháp kí hiệu |