Mở đầu
Câu hỏi mở đầu: Sự phát triển, phân bố của cây trồng, vật nuôi trên thế giới biểu hiện như thế nào?Trả lời:
- Nông nghiệp gồm hai ngành chính là trồng trọt và chăn nuôi. Các cây trồng, vật nuôi trên thế giới phân bố theo khu vực do có đặc điểm sinh thái khác nhau, phù hợp với các vùng, khu vực nhất định.
1. Ngành trồng trọt
Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục a, hãy nêu vai trò của ngành trồng trọt.Trả lời:
- Tạo việc làm, giúp ổn định cuộc sống cho một bộ phận lớn cư dân nông thôn.
- Cung cấp lương thực, thực phẩm cho con người, nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến. Là cơ sở để phát triển chăn nuôi và là mặt hàng xuất khẩu có giá trị.
- Góp phần đảm bảo an ninh lương thực và ổn định xã hội và bảo vệ môi trường.
Câu 2: Đọc thông tin trong mục b, hãy trình bày đặc điểm của ngành trồng trọt.
Trả lời:
- Sự phát triển và phân bố ngành trồng trọt phụ thuộc chặt chẽ vào điều kiện tự nhiên và có tính mùa vụ.
- Cây trồng được chia thành các nhóm: cây lương thực, cây thực phẩm, cây công nghiệp, cây ăn quả,...
- Việc bảo quản sản phẩm của ngành trồng trọt đòi hỏi nhiều về đầu tư và công nghệ.
- Ngành trồng trọt ngày càng gắn chặt với sự tiến bộ của khoa học - công nghệ.
Câu 3: Dựa vào thông tin, các bản đồ và hình ảnh trong mục c, hãy:
- Kể tên các cây lương thực chính và một số cây công nghiệp trên thế giới.
- Trình bày và giải thích sự phân bố của các cây lương thực và một số cây công nghiệp.
Trả lời:
- Các cây lương thực chính: lúa gạo, lúa mì, ngô.
- Một số cây công nghiệp: mía, củ cải đường, đậu tương, cà phê, cao su, chè,…
* Sự phân bố của các cây lương thực và một số cây công nghiệp
+ Cây lương thực: phân bố chủ yếu ở hạ lưu các con sông, vùng đồng bằng, ven biển [Cây lúa gạo]; Phân bố ở vùng ôn đới, cận nhiệt (cây ngô, cây lúa mì) => Sự phân bố cây lương thực phù hợp với điều kiện sinh thái, các điều kiện tự nhiên (khí hậu, đất và nguồn nước).
+ Cây công nghiệp: phân bố chủ yếu ở khu vực Đông Nam Á, Nam Á, Trung và Nam Phi, châu Âu, Trung và Nam Mĩ => Sự phân bố một số loại cây công nghiệp phù hợp với điều kiện sinh thái, các điều kiện tự nhiên (khí hậu, đất và nguồn nước).
2. Ngành chăn nuôi
Câu 1: Dựa vào thông tin trong mục a, hãy nêu vai trò của ngành chăn nuôi.Trả lời:
Vai trò
- Chăn nuôi cung cấp thực phẩm dinh dưỡng cao cho con người.
- Sản phẩm ngành chăn nuôi là nguyên liệu cho công nghiệp chế biến, công nghiệp sản xuất tiêu dùng.
- Ngành chăn nuôi phát triển sẽ thúc đẩy ngành trồng trọt phát triển.
- Tạo ra các mặt hàng xuất khẩu có giá trị, tăng GDP của đất nước.
- Là một mắt xích quan trọng trong sản xuất nông nghiệp bền vững.
Câu 2: Đọc thông tin trong mục b, hãy trình bày đặc điểm của ngành chăn nuôi.
Trả lời:
Đặc điểm
- Sự phát triển và phân bố ngành chăn nuôi phụ thuộc chặt chẽ vào cơ sở thức ăn.
- Đối tượng của ngành chăn nuôi là các vật nuôi nên phải tuân theo các quy luật sinh học.
- Chăn nuôi có thể phát triển tập trung hay di động, phân tán theo quy mô nhỏ hoặc quy mô lớn.
- Chăn nuôi là ngành sản xuất cho nhiều sản phẩm cùng lúc.
- Ngành chăn nuôi hiện đại áp dụng các công nghệ tiên tiến, kĩ thuật gen, liên kết chặt chẽ với công nghiệp chế biến.
Câu 3: Dựa vào hình 24.6, hãy trình bày và giải thích sự phân bố một số vật nuôi chính trên thế giới.
Trả lời:
Sự phân bố một số vật nuôi chính
- Lợn, gà: phân bố chủ yếu ở vùng đồng bằng, ven biển và khu vực đông dân như Đông Á, Đông Nam Á, châu Âu, Hoa Kỳ,…
Bò: nuôi ở các vùng đồng cỏ tốt, là vật nuôi dễ thích nghi với các kiểu khí hậu nên phân bố ở hầu khắp lãnh thổ trên thế giới, trên vùng đồng cỏ tươi tốt.
=> Ấn Độ, Bra-xin, Trung Quốc, Hoa Kì, Ac-hen-li-na, Mê-hi-cô, Cô-lôm-bi-a, LB Nga, Pa-kit-xtan, Ô-xtrây-Ii-a, Pháp...
- Trâu được nuôi nhiều ở các nước châu Á do trâu thích nghi tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm, mưa nhiều, thời tiết thay đổi thất thường của các nước châu Á, đặc biệt khu vực châu Á gió mùa, ngoài ra, nhiều nước châu Á vẫn sử dụng trâu làm sức kéo trong canh tác nông nghiệp.
- Dê, cừu: phân bố chủ yếu ở những vùng có khí hậu khô hạn như Tây Á, Tây Nam Á, Tây Phi, Trung Phi, Mông Cổ,…
Luyện tập
Câu 1: Nêu một số cây trồng, vật nuôi ở vùng nhiệt đới.Trả lời:
- Cây lương thực: lúa, gạo, ngô, sắn, khoai lang...
+ Cây công nghiệp: cây lấy đường (mía, củ cải đường,...), cây lấy sợi (bông, đay, cói,...), cây lấy dầu (đậu tương, lạc,...), cây cho chất kích thích (chè, cà phê, ca cao,...), cây lấy nhựa (cao su,...),...
- Vật nuôi: gia cầm, lợn, bò,cừu, dê,…
Câu 2: Ngành chăn nuôi phát triển có ý nghĩa như thế nào đối với sự phát triển ngành trồng trọt và các ngành công nghiệp thực phẩm, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng?
Trả lời:
- Cung cấp các sản phẩm là nguyên liệu cho công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm
- Thúc đẩy ngành trồng trọt phát triển: là nguyên liệu cho các ngành công nghiệp thực phẩm, công nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng.
Vận dụng
Câu hỏi: Sưu tầm thông tin, tìm hiểu tình hình phát triển nông nghiệp ở một đất nước có nền sản xuất nông nghiệp tiên tiến (ví dụ: Hoa Kỳ, Ixtra-en,…).Trả lời:
- Nông nghiệp ở Hoa Kỳ là ngành nông nghiệp phát triển, đứng đầu thế giới về sản lượng ngũ cốc (lúa mì, ngô...).
=> Mặc dù nông nghiệp chỉ chiếm khoảng 2% GDP nhưng mỗi năm cũng thu về cho đất nước khoảng 240 - 260 tỷ USD. Sản phẩm nông nghiệp có giá trị xuất khẩu lớn, khoảng 75 - 80 tỉ USD mỗi năm.