1. Ngô Quyền dựng nền độc lập
Câu 1. Em hãy trình bày những nét chính về tổ chức chính quyền, đời sống xã hội và văn hoá thời Ngô.
Trả lời:
- Những nét chính về tổ chức chính quyền, đời sống xã hội và văn hóa thời Ngô:
+ Năm 939, Ngô Quyền bỏ chức tiết độ sứ, xưng vương và đóng đô ở Cổ Loa (Hà Nội).
+ Chính quyền mới được thiết lập do vua đứng đầu, có quyền quyết định mọi việc, dưới vua có các quan văn, quan võ phụ trách từng công việc khác nhau.
+ Quy định các lễ nghi trong triều và màu sắc trang phục của quan lại các cấp.
+ Ở địa phương, vua giao các tướng lĩnh trấn giữ các châu quan trọng.
- Văn hóa dân tộc được chú ý khôi phục.
Câu 2. Quyết định bỏ chức tiết độ sứ, thiết lập chính quyền độc lập của Ngô Quyền có ý nghĩa như thế nào?
Trả lời:
- Tiết độ sứ là một chức quan trong bộ máy cai trị của chính quyền phong kiến phương Bắc. Như vậy, việc Ngô Quyền bãi bỏ chức Tiết Độ sứ, thiết lập chính quyền độc lập đã thể hiện lòng tự tôn dân tộc, khẳng định đất nước ta là một chính quyền độc lập, không lệ thuộc vào Trung Quốc.
2. Công cuộc thống nhất đất nước của Đinh Bộ Lĩnh và sự thành lập nhà Đinh
Câu 1. Em hãy nêu tình hình nước ta sau khi Ngô Quyền mất.
Trả lời:
- Năm 944, Chính quyền nhà Ngô suy yếu nhanh chóng, các thế lực hào trưởng địa phương nổi lên, mỗi người chiếm cứ một vùng.
- Năm 965, nhà Ngô tan rã, đất nước rơi vào tình trạng cát cứ 12 sứ quân.
Câu 2. Hãy trình bày công cuộc thống nhất đất nước và thành lập nhà Đinh của Đinh Bộ Lĩnh.
Trả lời:
Công cuộc thống nhất đất nước và thành lập nhà Đinh của Đinh Bộ Lĩnh:
- Trong khoảng thời gian từ năm 945 đến năm 950, Đinh Bộ Lĩnh đã toàn quyền làm chủ vùng đất Hoa Lư và khu vực xung quanh
- Năm 951, với tài năng của mình, Đinh Bộ Lĩnh đánh đâu thắng đó, được tôn là Vạn Thắng Vương.
- Bằng các biện pháp chính trị mềm dẻo - liên kết, hàng phục kết hợp với biện pháp quân sự cứng rắn - chinh phạt, Đinh Bộ Lĩnh đã lần lượt dẹp yên các sứ quân, chấm dứt cuộc “nội loạn”, thu non sông về một mối vào cuối năm 967.
- Năm 968 Đinh Bộ Lĩnh trở thành vị hoàng đế đầu tiên của Việt Nam, nhà Đinh được thành lập.
Luyện tập - Vận dụng
Câu 1. Em hãy đánh giá công lao của Ngô Quyền trong buổi đầu độc lập.
Trả lời:
- Công lao của Ngô Quyền:
+ Lãnh đạo nhân dân làm nên chiến thắng Bạch Đằng (năm 938), chấm dứt hơn một ngàn năm thống trị của các triều đại phong kiến phương Bắc, mở ra thời kì độc lập, tự chủ lâu dài trong lịch sử dân tộc Việt Nam.
+ Ban hành nhiều chính sách tiến bộ nhằm củng cố và xây dựng đất nước, giúp đất nước yên bình và đặt nền móng cho sự phát triển của một quốc gia độc lập, thống nhất sau này.
Câu 2. Những việc làm của Đinh Bộ Lĩnh có ý nghĩa như thế nào đối với dân tộc?
Trả lời:
- Có công dẹp loạn 12 sứ quân, thống nhất đất nước và lập ra chính quyền mới.
- Cho thấy nỗ lực trong việc xây dựng nền độc lập, tự chủ, vị thế ngang hàng không thua kém gì các nước khác, khẳng định chủ quyền quốc gia dân tộc.
Câu 3. Có ý kiến cho rằng: Ngô Quyền quyết định về đóng đô ở Cổ Loa là để tiếp nối truyền thống cha ông. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
Trả lời:
Em có đồng ý với ý kiến Ngô Quyền chọn Cổ Loa là kinh đô vì muốn tiếp nối truyền thống nước Âu Lạc xưa.
- Vì chính Sử gia Lê Văn Hưu đời Trần cũng đã nêu cao ý tưởng này của Ngô Vương Quyền khi viết về Ngô Vương “chính thống của nước Việt ta đã nối lại được”.
- Với việc Ngô Vương đóng đô ở Cổ Loa, vùng đất Hà Nội đã khôi phục vị trí trung tâm chính trị của đất nước trong buổi đầu phục hưng độc lập sau hơn nghìn năm Bắc thuộc.
- Ngô Quyền cũng muốn khẳng định việc trở về với cội nguồn của dân tộc, tỏ rõ ý nguyện tiếp tục sự nghiệp dựng nước và giữ nước thời Văn Lang - Âu Lạc, chính thức cắt hẳn sự ảnh hưởng của triều đình phương Bắc.