Lý thuyết Lịch Sử 9 Chân trời sáng tạo Bài 14: Xây dựng và bảo vệ chính quyền nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà (từ tháng 9 - 1945 đến tháng 12 – 1946)

1. Xây dựng và củng cố chính quyền

- Sau Cách mạng tháng Tám 1945, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa phải đối mặt với khó khăn: chính quyền non trẻ, lực lượng vũ trang yếu, nguy cơ bị xâm lược.

- Quân Trung Hoa Dân quốc vào miền Bắc; quân Anh giúp Pháp quay lại Nam Bộ.

+ Giải pháp: Tổ chức Tổng tuyển cử (6-1-1946), thông qua Hiến pháp (9-11-1946), củng cố chính quyền, đoàn kết dân tộc.

2. Diệt giặc đói, giặc dốt, giải quyết khó khăn về tài chính

- Giải quyết nạn đói: Lập hũ gạo cứu đói, tăng gia sản xuất.

- Giải quyết tài chính: Phát động phong trào “Tuần lễ vàng”, phát hành tiền Việt Nam.

- Giáo dục: Thành lập Nha Bình dân học vụ (8-9-1945), phát triển phong trào xóa mù chữ.

3. Kháng chiến chống Pháp trở lại xâm lược Nam Bộ

- Bối cảnh:

+ Ngày 2-9-1945, quân Pháp đã có những hành động gây hấn ngay trong ngày nhân dân Sài Gòn-Chợ Lớn tổ chức mít tinh chào mừng ngày Độc lập.

+ Được sự giúp đỡ của quân Anh, đêm 22 và rạng sáng 23-9-1945, thực dân Pháp đánh úp trụ sở Uỷ ban hành chính Nam Bộ và cơ quan tự vệ thành phố Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam lần thứ hai.

=> Trước tình hình đó, sáng 23-9-1945, cơ quan kháng chiến ở Nam Bộ đã thống nhất ra Lời kêu gọi đồng bào cầm vũ khí đánh đuổi quân xâm lược.

- Diễn biến chính:

+ Ngay từ đêm 23-9, nhân dân Sài Gòn-Chợ Lớn đã tích cực đấu tranh chống quân Pháp dưới nhiều hình thức.

+ Đến tháng 10-1945, thực dân Pháp với sự hỗ trợ của quân Anh và quân tiếp viện mới phá được vòng vây ở Sài Gòn, Chợ Lớn để đánh chiếm các tỉnh Nam Bộ, Nam Trung Bộ.

- Kết quả: Cuộc chiến đấu ở Nam Bộ đã làm cho quân Pháp bị giam chân tại đây trong nhiều tháng

4. Đấu tranh chính trị, ngoại giao để bảo vệ độc lập, chủ quyền

- Pháp muốn mở rộng chiến tranh ra miền Bắc → Hiệp ước Hoa-Pháp (28-2-1946) cho phép Pháp đưa quân ra miền Bắc.

- Chính phủ Việt Nam chủ trương "hòa để tiến", ký Hiệp định Sơ bộ (6-3) và Tạm ước (14-9) để tranh thủ thời gian, tránh xung đột trực diện.