Trước khi đọc
Câu hỏi SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 18): Hãy kể tên một số miền quê của Việt Nam mà em từng đến thăm hoặc biết tới qua tác phẩm nghệ thuật (tranh ảnh, phim, thơ văn,...). Nơi nào đã để lại cho em ấn tượng sâu sắc nhất?
Trả lời:
- Miền quê, địa danh đó: làng gốm Bát Tràng thuộc xã Bát Tràng, Huyện Gia Lâm, Hà Nội
- Giới thiệu về địa danh: là làng nghề truyền thống nổi tiếng về các sản phẩm bằng gốm sứ
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 18): Khung cảnh thiên nhiên qua cái nhìn của nhân vật An.
Trả lời:
- Khung cảnh thiên nhiên qua cái nhìn của nhân vật An: đất rừng yên tĩnh, trời không có gió, không khí mát lạnh của hơi nước sông ngòi, mương rạch, đất ẩm… ánh sáng trong vắt.
Câu 2 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 19): Chú ý những chi tiết miêu tả ngoại hình và cử chỉ của các nhân vật.
Trả lời:
- Những chi tiết miêu tả ngoại hình và cử chỉ của các nhân vật:
+ Ngoại hình: tía (bên hông lủng lẳng túi, lưng mang gùi, tay cầm chà gạc), thằng Cò (đội cái thúng to).
+ Cử chỉ: tía (vung tay lên, đưa con dao phạt ngang), tôi (chen vào giữa, quảy tòn ten cái gùi), con Luốc (chạy tung tăng, sục sạo)
Câu 3 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 20): Chú ý những suy nghĩ của nhân vật An về tía nuôi, về Cò.
Trả lời:
- Những suy nghĩ của nhân vật An:
+ Về tía nuôi: rất quan tâm tới An (nghe tiếng thở của An cũng biết là An mệt và cho ngồi nghỉ)
+ Về Cò: một người khỏe mạnh dẻo dai (cặp chân như bộ giò nai, lội suốt ngày trong rừng)
Câu 4 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 20): Cò giảng giải cho An những gì?
Trả lời:
- Cò giảng giải cho An cách để nhìn thấy ong mật.
Câu 5 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 21): Vẻ đẹp phong phú, sống động của rừng.
Trả lời:
- Vẻ đẹp phong phú, sống động của rừng: được thể hiện ở sự đa dạng của các loài chim, âm thanh sống động của chim, ong, cảnh vật cây cối cũng đa dạng:
+ đàn ong mật như một xâu chuỗi hạt cườm, một đàn li ti như nắm trấu bay, tiếng kêu eo…eo…râm ran khu rừng mà phải thính tai mới thấy; mặt trời tuôn ánh sáng vàng rực rỡ, chim hót líu lo, hương tràm thơm ngây ngất khắp khu rừng, những con kì nhông với đủ sắc màu; vùng cỏ tranh khô vàng có hàng nghìn con chim cất cánh bay.
Câu 6 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 22): Nội dung câu chuyện của má nuôi An.
Trả lời:
- Nội dung câu chuyện của má nuôi An:
+ kể về chỗ tìm cách gác kèo với những kinh nghiệm như hướng gió, đường bay của ong, chỗ ấm, ít gió, ít người qua lại
+ kể về cách làm tổ ong: chọn nhánh tràm non, to bằng cổ tay, chọn cây vừa kín vừa im và có nhiều bóng nắng thì mật không bị chua; gác kèo làm tổ phải tỉa bớt xung quanh để khi lấy mật cho dễ.
+ kể về thời gian đóng tổ: giữa tháng mười một, như vậy cuối năm gặp mưa cành làm tổ sẽ bị mưa rửa trôi sẽ giống với các cành còn lại thì ong sẽ về làm tổ.
Câu 7 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 23): Ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật.
Trả lời:
- Ngôn ngữ đối thoại của An và má: An nghe má kể thì cũng nghĩ là làm gác kèo cho ong là dễ, nhưng thực tế nhiều người có kinh nghiệm gác kèo mười năm vẫn về tay không vì định không đúng chỗ, đoán sai hướng gió.
Câu 8 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 23): Sự khác biệt trong cách “thuần hóa” ong rừng của người dân vùng U Minh.
Trả lời:
- Người dân vùng U Minh “thuần hóa” ong rừng bằng tổ ong hình dáng nhánh kèo.
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 14): Đoạn trích có những nhân vật nào? Em hãy chỉ ra mối quan hệ của các nhân vật đó.
Trả lời:
- Nhân vật: An, Cò, tía nuôi và má nuôi
- Mối quan hệ: An là con nuôi của vợ chồng ông lão bán rắn, anh em với thằng Cò.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 14): Nêu cảm nhận về nhân vật tía nuôi của An. Cảm nhận của em dựa trên những chi tiết tiêu biểu nào?
Trả lời:
Nhân vật tía nuôi của An: người khỏe mạnh, tinh nhanh, lành nghề. Cảm nhận của em dựa trên những chi tiết tiêu biểu:
- Lâu lâu, ông vung tay lên một cái, đưa con dao rừng rất sắc phạt ngang một nhành gai và dùng cái mẩu cong ở đầu lưỡi dao dài có đến sáu bảy tấc ấy lôi phăng nhái gai chắn đường vứt ra một bên để lấy lối đi.
- Ông không cần nhìn, chỉ nghe tiếng thở dốc cũng biết là An mệt.
- Biết đoán hướng gió, nơi ong làm tổ.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 14): Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn tái hiện qua cái nhìn của ai? Em hãy nhận xét khả năng quan sát và cảm nhận về thiên nhiên của nhân vật ấy.
Trả lời:
- Cảnh sắc thiên nhiên rừng U Minh được nhà văn tái hiện qua cái nhìn của cậu bé An → khả năng quan sát tinh tế, có tâm hồn trong sáng, biết phát hiện, cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 14): Theo em, nhân vật Cò là một cậu bé sinh ra và lớn lên ở đâu? Điều gì khiến em khẳng định như vậy?
Trả lời:
- Nhân vật Cò là một cậu bé sinh ra và lớn lên ở vùng núi rừng U Minh.
- Khẳng định như vậy là bởi:
+ Cò có những hiểu biết về rừng, nhận biết bầy ong mật.
+ Qua lời chia sẻ của An: Cặp chân như bộ giò nai, lội suốt ngày trong rừng.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 14): Nhân vật An đã được nhà văn miêu tả qua những chi tiết nào (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ, cảm xúc, mối quan hệ với các nhân vật khác,...)? Em hãy dựa vào một số chi tiết tiêu biểu để khái quát đặc điểm tính cách của nhân vật An.
Trả lời:
Nhân vật An được nhà văn miêu tả qua những chi tiết:
- Hành động: chen vào giữa, quảy tòn ten một cái gùi bé mà má nuôi tôi đã bơi xuồng đi mượn; Đảo mắt khắp nơi để tìm bầy ong mật; Reo lên khi nhìn thấy bầy chim đẹp; Ngước nhìn tổ ong như cái thúng.
- Suy nghĩ: Về những lời má nuôi đã dạy mà không có trong sách giáo khoa; Về thằng Cò; Lặng im vì nghĩ rằng nếu hỏi gì thì bị khinh vì cái gì cũng không biết; Nghĩ lại những lời má kể
- Trạng thái, cảm xúc: Mệt mỏi sau một quãng đường đi; Vui vẻ reo lên và đúc kết ra những điều quý giá để có thể nhìn thấy được bầy ong mật.
- Có những quan sát và miêu tả rất tinh tế về khu rừng U Minh.
- Có mối quan hệ rất tốt với má nuôi và tía nuôi
→ Là một cậu bé nghịch ngợm nhưng lại ham học hỏi và khám phá, có những suy nghĩ, quan sát và rút ra được những bài học kinh nghiệm sâu sắc.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Đi lấy mật (trang 14): Đọc đoạn trích, em có ấn tượng như thế nào về con người và rừng phương Nam?
Trả lời:
Những ấn tượng của em về con người và rừng phương Nam thông qua đọc đoạn trích:
- Con người phương Nam: bộc trực, thẳng tính, không để bụng, tình cảm.
- Rừng phương Nam: đẹp và trù phú.
Viết kết nối với đọc
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) trình bày cảm nhận của em về một chi tiết thú vị trong đoạn trích Đi lấy mật.
Đoạn văn tham khảo
Đoạn trích Đi lấy mật kể về câu chuyện 3 cha con Cò An đi vào rừng lấy mật, qua đó tác giả bật mí cho chúng ta về cách làm tổ cho loài ong mật. Trong đoạn trích em ấn tượng nhất với “sân chim” trong khu rừng U Minh. Giữa rừng U Minh rậm rạp, những tia nắng len lỏi vào các tán lá để soi xuống mặt đất còn hơi sương; ánh nắng xen lẫn hương tràm ngây ngất phang phảng khắp rừng khiến con người cảm thấy dễ chịu. Trong không gian đó, một đàn chim hàng ngàn con cất cánh như vỡ trận, không gian im ắng bỗng ồn ào và náo nhiệt như nhà có hội với đủ sắc màu: chim già màu nâu, chim manh manh mỏ đỏ, chim nhỏ bay vù vù… Tất cả làm nên một không gian U Minh tuyệt vời khiến ai đọc cũng khao khát một lần được ghé thăm.