Trước khi đọc
Câu hỏi SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 65): Hãy kể ngắn gọn về một thầy, cô giáo mà em đặc biệt yêu quý.
Trả lời:
- Là cô giáo chủ nhiệm hồi lớp 6.
- Cô là người đã giúp đỡ và bảo ban em rất nhiều:
+ Luôn quan tâm đến học trò, đặc biệt là những bạn học sinh có học lực kém hơn một chút.
+ Cô thường cho chúng em chơi trò chơi khởi động, ai cũng thích thú khi đến tiết học của cô.
+ Cô giảng bài rất hay, những bài học bổ ích của cô đã giúp chúng tôi tiến bộ lên nhiều.
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 65): Người kể chuyện ở đây là ai?
Trả lời:
- Người kể chuyện là anh họa sĩ xưng tôi.
Câu 2 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 66): Sự thay đổi nhân vật người kể chuyện.
Trả lời:
- Sự thay đổi nhân vật người kể chuyện: bà An-tư-nai xưng tôi
Câu 3 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 67): Ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật.
Trả lời:
- Cuộc đối thoại giữa thầy Đuy-sen và An-tư-nai
Câu 4 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 67): Những chi tiết miêu tả sự quan tâm, chăm sóc các học trò của thấy Đuy-sen.
Trả lời:
- Những chi tiết miêu tả sự quan tâm, chăm sóc các học trò của thấy Đuy-sen: Thầy bế các em qua suối: lưng thì cõng, tay thì bế.
Câu 5 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 68): Suy nghĩ, cảm xúc của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen.
Trả lời:
- Suy nghĩ, cảm xúc của An-tư-nại về mọi người, về thầy Đuy-sen:
+ Bọn nhà giàu: đó là những con người ngu xuẩn, bộ mặt láo xược, ngu lắm, tồi lắm.
+ Thầy lạc quan kể chuyện vui cho học sinh quên đi mọi sự.
+ Thầy cố gắng tìm gỗ làm cầu cho học sinh qua suối.
Câu 6 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 68): Hình ảnh thấy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai.
Trả lời:
- Hình ảnh thấy Đuy-sen trong kí ức của An-tư-nai:
+ Thầy đi chân không, làm không ngơi tay.
+ Khi thấy An-tư-nai ngã, thầy quẳng tảng đá trên tay, nhảy ngay lại, đỡ lên, rồi bế chạy lên bờ, lót chiếc áo choàng đặt An-tư-nai vào đó.
+ Thày xoa hai chân, bóp chặt đôi tay lạnh cóng và đưa lên miệng hà hơi
=> Hình ảnh một người thầy chu đáo, tận tâm và thương yêu học trò.
Câu 7 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 69): Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen.
Trả lời:
- Tình cảm của An-tư-nai và các học trò dành cho thầy Đuy-sen:
+ An-tư-nai ước thầy là anh ruột, được bá cổ thầy, thủ thỉ với thầy những lời đẹp đẽ nhất.
+ Học trò: yêu mến thầy vì tấm lòng nhân từ, ý nghĩ tốt lành, vì những ước mơ của thầy về tương lai của học trò
Câu 8 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 70): Người kể chuyện ở phần (4) là ai?
Trả lời:
- Người kể chuyện ở phần (4) là người kể chuyện ở phần (1) - tác giả - họa sĩ.
Câu 9 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 70): Người kể chuyện băn khoăn, trăn trở về điều gì?
Trả lời:
- Người kể băn khoăn, trăn trở về việc tưởng chừng sẽ chẳng ra gì hết khi không thể không vẽ bức tranh người thầy đầu tiên của làng.
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): Xác định người kể chuyện và ngôi kể trong từng phần của đoạn trích.
Trả lời:
- Phần (1), (4) người kể chuyện là người họa sĩ đồng hương với An-tư-nai
- Phần (2), (3) người kể chuyện là An-tư-nai
=> Ngôi kể trong cả 4 phần: ngôi thứ nhất xưng “tôi”
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có mối quan hệ như thế nào?
Trả lời:
- Các nhân vật người kể chuyện trong đoạn trích có mối quan hệ đồng hương với nhau. Họ đều sinh ra và lớn lên ở làng Ku-ku-rêu; hiện cùng sống ở Mát-xcơ-va và có quen biết nhau. Họ cùng được mời về dự lễ khánh thành ngôi trường mới của quê hương.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): Qua cuộc trò chuyện giữa các bạn nhỏ và thầy Đuy-sen ở phần (2), em hình dung như thế nào về hoàn cảnh sống của An-tư-nai?
Trả lời:
- An-tư-nai là trẻ mồ côi, ở với chú thím, cuộc sống thiếu thốn cả về vật chất và tình cảm, không được chăm sóc, yêu thương.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): Em hãy đọc kĩ phần (3) của đoạn trích và trả lời các câu hỏi sau:
a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật nào?
b. Những chi tiết tiêu biểu nào được nhà văn sử dụng để khắc họa nhân vật thầy Đuy-sen?
c. Khái quát đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen.
Trả lời:
a. Hình ảnh thầy Đuy-sen hiện lên qua lời kể, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật: An-tư-nai.
b. Những chi tiết tiêu biểu được nhà văn sử dụng để khắc hoạ nhân vật thầy Đuy-sen là:
+ Thầy bế các em qua suối: lưng thì cõng, tay thì bế.
+ Thầy đi chân không, làm không ngơi tay.
+ Khi thấy An-tư-nai ngã, thầy quẳng tảng đá trên tay, nhảy ngay lại, đỡ lên, rồi bế chạy lên bờ, lót chiếc áo choàng đặt An-tư-nai vào đó.
+ Thày xoa hai chân, bóp chặt đôi tay lạnh cóng và đưa lên miệng hà hơi ấm.
c. Đặc điểm tính cách nhân vật thầy Đuy-sen: có mục đích sống cao đẹp, cương nghị, kiên nhẫn, nhân hậu, vị tha… trong đó, nổi bật nhất là tình cảm yêu thương, hết lòng vì học trò.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): An-tư-nai đã dành cho thầy Đuy-sen tình cảm như thế nào? Nhờ "người thầy đầu tiên" ấy, cuộc đời An-tư-nai đã thay đổi ra sao?
Trả lời:
- An-tư-nai rất quý mến và muốn thầy Đuy-sen là anh ruột của mình.
- Nhờ "người thầy đầu tiên" ấy, An-tư-nai cố gắng học tập và trở thành một viện sĩ.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): Ở phần (4), nhân vật họa sĩ đã có những ý tưởng gì cho bức tranh vẽ thầy Đuy-sen? Em ủng hộ ý tưởng nào của họa sĩ?
Trả lời:
Những ý tưởng cho bức tranh vẽ thầy Đuy-sen là:
- Vẽ hai cây phong thầy Đuy-sen và An-tư-nai trồng, cùng đứa trẻ với đôi mắt hân hoan nhìn vào cõi xa xăm kì ảo
- Vẽ cảnh tượng thầy Đuy-sen bế trẻ em qua con suối mùa đông
- Vẽ khoảnh khắc thầy Đuy-sen tiễn An-tư-nai lên tỉnh, sao cho bức tranh ấy diễn tả được tiếng gội cất lên từ tâm hồn Đuy-sen mà đến nay An-tư-nai vẫn còn nghe vẳng lại, sẽ vang dội mãi trong lòng mỗi người
Em ủng hộ ý tưởng vẽ người thầy giáo tiễn An-tư-nai lên tỉnh vì nó thể hiện được mong muốn của người họa sĩ sao cho bức tranh ấy giống như tiếng gọi của thầy Đuy-sen mà cho đến nay vẫn còn vẳng lại, vang dội trong lòng mỗi người.
Câu hỏi 7 SGK Ngữ văn 7 KNTT - Soạn bài Người thầy đầu tiên (trang 71): Theo em, cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích có tác dụng gì?
Trả lời:
- Cách nhà văn thay đổi kiểu người kể chuyện ở các phần trong đoạn trích: đầu tiên là họa sĩ kể chuyện, tiếp đến là An-tư-nai và kết thúc là họa sĩ kể chuyện. Người họa sĩ kể chuyện khiến cho câu chuyện được kể sẽ khách quan hơn bằng con mắt của người ngoài cuộc, và khi An-tư-nai kể người đọc sẽ tin tưởng vào nội dung câu chuyện và người đọc cũng thấy được cảm xúc chân thật của những người trong câu chuyện.
Viết kết nối với đọc
Đề bài: Em hãy viết đoạn văn (khoảng 5 -7 câu) kể lại nội dung của phần (1) hoặc phần (4) văn bản Người thầy đầu tiên bằng lời của người kể chuyện ngôi thứ ba.
Đoạn văn tham khảo
Người họa sĩ đã nhiều lần vẽ đi vẽ lại bức kí họa. Ông đi đi lại lại trong cảnh tĩnh mịch của buổi lê minh và cứ suy nghĩ mãi, bức tranh của ông mới chỉ là một ý đồ. Ông đã nghĩ ra nhiều ý tưởng để vẽ Người thầy đầu tiên. Đó là vẽ hai cây phong của Đuy-sen và An-tư-nai, hoặc vẽ một đứa bé đi chân không, da rám nắng, hoặc lúc Đuy-sen bế trẻ con qua suối trên những con ngựa nô nê hung dữ, những con người đần độn chế giễu ông, hoặc vẽ người thầy giáo tiễn An-tư-nai lên tỉnh.