Trước khi đọc
Câu 1 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 40): Hãy tái hiện (kể, vẽ…) một hình ảnh để lại cho em ấn tượng sâu sắc về chiến trường Trường Sơn trong những năm chiến tranh mà em đã được biết qua phim ảnh, sách báo hoặc qua những bài học lịch sử.
Trả lời:
Câu 2 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 40): Bài thơ Lá đỏ của nhà thơ Nguyễn Đình Thi đã được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành ca khúc cùng tên. Nghe bài hát đó và nêu ấn tượng của em.
Trả lời:
- Khi nghe bài hát ngay ở phần mở đầu ca khúc “Lá đỏ”, cả Nguyễn Đình Thi và Hoàng Hiệp đã tạo cho em sự ấn tượng về sự khéo tạo được một không gian cao rộng, kì vĩ của núi rừng trong cả Thơ và Nhạc, khiến người nghe ngỡ ngàng, sững sờ, choáng ngợp.
Bài hát đã toát lên khí thế hiên ngang, lẫm liệt, và niềm tin chắc thắng của đoàn quân hhừng hực khí thế trong bước quân hành vừa hùng dũng, tự tin, vừa yêu đời say đắm của những chàng trai tràn trề sức sống của tình yêu người và yêu đời.
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 40): Số tiếng trong mỗi dòng thơ, số dòng trong mỗi khổ, vần và nhịp thơ.
Trả lời:
- Số tiếng trong mỗi dòng thơ: 6
- Số dòng trong mỗi khổ: 4
- Vần: chân
- Nhịp thơ: 2/2/2
Câu 2 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 41): Hình dung về cuộc gặp gỡ trên đường Trường Sơn.
Trả lời:
- Cuộc gặp gỡ trên đường Trường Sơn là một cuộc gặp mang lại một cảm giác đầy ấm áp và giản dị. Hình ảnh “Em đứng bên đường như quê hương– Vai áo bạc quàng súng trường” đã xóa tan những sự vất vả vừa trải qua, mang lại cảm xúc dung dị như quê hương.
Câu 3 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 41): Cuộc gặp gỡ giữa Sài Gòn.
Trả lời:
- Sự tưởng tượng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến.
Trả lời câu hỏi
Câu 1 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Xác định những đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện trong bài thơ Lá đỏ.
Trả lời:
* Đặc điểm của thể thơ tự do được thể hiện trong bài Lá đỏ:
– Số chữ trong mỗi câu không hạn định
– Số câu không hạn định, cũng không chia ra thành khổ 4 câu như cũ
– Không có luật lệ cố định nào về niêm, luật, đối, vần.
=> Những đặc điểm trên của thể thơ tự do thể hiện trong bài thơ Lá đỏ được thể hiện rất rõ ràng qua các câu thơ không yêu cầu về số câu số dòng và ngôn từ giản dị mộc mạc dễ gần tới người đọc.
Câu 2 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Bài thơ thể hiện cảm xúc trước một cuộc hội ngộ rồi chia li trong niềm tin gặp lại. Hãy cho biết ai là người bộc lộ cảm xúc và đó là cuộc gặp giữa ai với ai.
Trả lời:
– Cảm xúc được bộc lộ: Cuộc hội ngộ rồi chia li trong niềm tin gặp lại.
– Người bộc lộ cảm xúc: tác giả
– Cuộc gặp gỡ giữa tác giả với nhân vật em gái tiền phương.
Câu 3 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Cuộc gặp gỡ diễn ra trong không gian như thế nào? Không gian đó giúp em hiểu thêm gì về bối cảnh lịch sử, về những con đường hành quân ra trận những năm chiến tranh?
Trả lời:
- Cuộc gặp gỡ diễn ra khi người chiến sĩ trên đường hành quân, anh gặp cô gái bên đường của khu rừng lá đỏ. Không gian đó giúp em hiểu thêm về bối cảnh lịch sử lúc bấy giờ đầy gian khó hiểm nguy, con đường trùng điệp những trắc trở, nguy hiểm, điệp điệp trùng trùng. Hình ảnh “màu lá đỏ” như gợi nhắc về sự mất mát và hi sinh của những người lính, đã ngã xuống nơi đây.
Câu 4 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Nêu cảm nhận của em về hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến trong bài thơ. Em từng đọc những câu thơ nào khác cũng miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận.
Trả lời:
– Trong bài thơ Lá đỏ, hình ảnh đoàn quân trên đường ra tiền tuyến dẫu phải đối mặt với nhiều hiểm nguy gian khổ nhưng đôi chân của họ vẫn vững bước về phía trước đầy hiên ngang. Họ không rõ ngày mai sẽ sống chết ra sao, nhưng ai cũng không một chút buồn lo sợ hãi. Họ lạc quan, yêu đời trước thực tại.
– Những câu thơ khác miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận:
Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm.
– Một số bài thơ miêu tả hình ảnh đoàn quân ra trận: Tây Tiến, Việt Bắc, Đồng Chí, …..
Câu 5 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Nhận xét các chi tiết miêu tả hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.
Trả lời:
- Trong bài thơ Lá đỏ, hình ảnh “Em gái tiền phương” được miêu tả với một phong thái vô cùng giản dị và tự nhiên, hiện lên vẻ hài hòa, trong trẻo của đất trời. Bầu trời cao trong xanh đối lập với khu rừng màu đỏ tạo cảm giác không gian mở rộng ra, gợi lên một dự cảm về sự chiến thắng sắp tới rất gần.
Câu 6 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Xác định mạch cảm xúc của bài thơ. Mạch cảm xúc đó có liên quan như thế nào đến hình ảnh lá đỏ và rừng lá đỏ trong bài thơ?
Trả lời:
- Mạch cảm xúc của bài thơ vừa bi tráng, hào hùng, mang theo niềm tin vào ngày mai chiến thắng, ngày mai hòa bình, độc lập và tự do.
Câu 7 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Lá đỏ là gì?
Trả lời:
– Cảm hứng chủ đạo trong bài thơ Lá đỏ: Tinh thần chiến đấu anh dũng và lạc quan, niềm tin vào ngày mai thắng lợi.
Câu 8 SGK Ngữ văn 8 KNTT – Soạn bài Lá đỏ (trang 42): Có ý kiến cho rằng bài thơ thể hiện niềm tin và hi vọng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến. Em có tán thành với ý kiến đó không? Vì sao?
Trả lời:
– Em đồng ý, tán thành với ý kiến: “Bài thơ thể hiện niềm tin và hi vọng về thắng lợi tất yếu của cuộc kháng chiến” bởi: Bài thơ Lá đỏ gợi cho em những suy nghĩ về vẻ đẹp bất khuất, kiên cường của con người Việt Nam anh hùng trong những năm tháng chiến tranh gian khổ. Dù có khó khăn, nhưng họ vẫn luôn luôn lạc quan, yêu đời, có niềm tin vào tương lai tươi sáng.
Viết kết nối với đọc
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trình bày suy nghĩ của em về hình ảnh “em gái tiền phương” trong bài thơ.
Đoạn văn tham khảo
Trong hành trình kể về chiến công anh hùng của dân tộc của mình. Lê Minh Khuê đã thêm vào bộ sưu tập của mình một khúc tráng ca đầy âm hưởng anh hùng ca, bằng tài năng, tâm huyết và kinh nghiệm của ông. Những cuộc kháng chiến ác liệt, hình ảnh “em gái tiền phương” tuy nhỏ bé giữa rừng Trường Sơn nhưng lại gửi đến người đọc cảm giác thân thương và gần gũi qua “Vai áo bạc, quàng súng trường”, với dáng đứng vững vàng bên đường trong lúc thực hiện nhiệm vụ, nó như một biểu tượng của quê hương, của lòng yêu nước đầy mạnh mẽ. Sự xuất hiện của cô gái trên đỉnh Trường Sơn, tuyến đầu Tổ quốc, là bài học về sự đoàn kết và sự hi sinh trong cuộc chiến tranh toàn dân. Dưới bóng cây rừng Trường Sơn, trong những thời kỳ khó khăn và thiếu thốn, hình ảnh những cô gái trẻ xinh đẹp nhưng dũng cảm không chút sợ hãi vẫn giữ vững tinh thần và nụ cười lạc quan. Họ là nguồn động viên vô cùng lớn lao cho tất cả những người chiến đấu ngày đêm để bảo vệ tổ quốc. Tình cảm hi sinh mộng mơ, lạc quan của những cô gái thanh niên xung phong trên đường Trường Sơn trở thành biểu tượng đẹp, tượng trưng cho thế hệ trẻ Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ.