Đọc hiểu
Câu 1 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 84): Công việc hằng ngày của bác sĩ Đặng Thùy Trâm có gì đặc biệt?
Trả lời:
Công việc hàng ngày của bác sĩ Đặng Thùy Trâm đặc biệt:
- Chữa trị cho những chiến sĩ bị thương trong quá trình chiến đấu trên chiến trường
- Với những học sinh, bác sĩ cũng đã đem lại những điều quý giá trong lí luận về y học.
Câu 2 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 85): Chú ý suy nghĩ và ước mơ của tác giả.
Trả lời:
- Suy nghĩ của tác giả: Tiếc nuối tuổi thanh xuân trôi qua quá nhanh nhưng rồi cô đã suy nghĩ lại rằng hoàn cảnh bây giờ phải gác bỏ lại những ước mơ của bản thân
- Ước mơ của tác giả: đánh thắng giặc Mỹ, giành lại độc lập, tự do cho đất nước
→ Thể hiện lối sống, lý tưởng cao đẹp.
Câu 3 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 85): Chú ý tình cảm của tác giả đối với gia đình và quê hương.
Trả lời:
Dẫu phải rời xa gia đình đến chiến trận và trong muôn vàn âm thanh của chiến trường, tác giả bao giờ cũng nhớ đến “tiếng nói của miền Bắc” – âm thanh thân thuộc của quê hương. Qua đó cho thấy tình yêu gia đình, tình yêu quê hương nồng nàn trong lòng tác giả.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 86): Văn bản trên gồm ba phần, được trích từ ba đoạn khác nhau của Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm nhưng giữa chúng vẫn có mạch lô gích gắn kết nội dung. Em hãy nêu nội dung của từng phần và chỉ ra mạch lô gích gắn kết đó.
Trả lời:
- Nội dung từng phần :
+ Phần 1: Những công việc hằng ngày của tác giả và câu chuyện về những thanh niên hiếu học, mạnh mẽ, kiên cường – những người anh hùng vô danh
+ Phần 2: Sự hi sinh, đánh mất những ước mơ, hoài bão cá nhân và tuổi thanh xuân cống hiến cho chiến trận.
+ Phần 3: Nỗi nhớ nhà da diết sâu thẳm trong trái tim tác giả và sự kiên cường vượt qua những cảm xúc cá nhân và bao gian khó trên chiến trận
- Mạch lô gích gắn kết : suy nghĩ, cảm xúc của tác giả ngày một sâu sắc hơn. Nếu ban đầu, tác giả suy nghĩ trước thực tại về cuộc sống và con người, về những cô cậu thanh niên vất vả, thì phần sau tác giả suy tư sâu lắng về chính bản thân mình cũng đã hi sinh rất nhiều những ước vọng cá nhân. Sâu xa hơn nữa, tác giả nghĩ đến gia đình, để tình cảm cá nhân len lỏi, bủa vây – nỗi nhớ quê hương da diết.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 86): Hãy chỉ ra những sự kiện và suy nghĩ của tác giả được thể hiện trong từng phần văn bản và nêu nhận xét của em về chủ thể trần thuật. Thực hiện theo bảng sau:
Trả lời:
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 86): Tính phi hư cấu của đoạn trích Nhật kí Đặng Thuỳ Trâm được thể hiện ở những yếu tố nào? Điều đó có tác dụng gì đối với nội dung của văn bản?
Trả lời:
Tính phi hư cấu của đoạn trích Nhật kí Đặng Thùy Trâm được thể hiện ở những yếu tố:
- Sự kiện có thực: Nhật kí ghi chép lại cuộc sống hàng ngày của một người nữ bác sĩ nơi chiến tuyến. Những sự kiện, sự vụ mà người viết đã trực tiếp tham gia và chứng kiến
- Thời gian và địa điểm cụ thể: Nhật kí được viết theo thứ tự thời gian, từ năm 1968 đến năm 1970. Địa điểm diễn ra sự việc cũng được ghi chép cụ thể
- Nhân vật có thực: Nhật kí ghi lại những trải nghiệm và sự kiện liên quan đến Đặng Thùy Trâm và những người xung quanh cô.
Tính phi hư cấu có tác dụng:
- Tăng tính chân thực: Tính phi hư cấu giúp tăng tính chân thực cho văn bản, giúp người đọc cảm nhận được sự thạt về cuộc sống, con người và sự kiện
- Tạo sự liên kết mạnh mẽ giữa người đọc và người viết: Khi người đọc biết rằng những gì họ đang đọc là sự thật, họ có thể cảm thấy mình có một sự liên kết mạnh mẽ hơn với người viết
- Tạo độ tin cậy: Tính phi hư cấu giúp tạo độ tin cậy cho người đọc, khi họ biết rằng những gì họ đang đọc là sự thật
- Tạo sự thấu hiểu: Tính phi hư cấu giúp người đọc thấu hiểu hơn về cuộc sống, con người và sự kiện.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 86): Hãy chỉ ra một đoạn văn có sự kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật trong văn bản. Việc sử dụng kết hợp các thủ pháp đó có tác dụng gì?
Trả lời:
- Đoạn văn có sử dụng kết hợp thủ pháp miêu tả với trần thuật : “Thuận vừa mới khóc cha chết, hai chiếc tang còn nặng trên ngực nhưng nụ cười đã trở lại trên đôi môi nhợt nhạt...cũng là một hình ảnh mà mình cần học tập”
- Tác dụng :
+ Giúp sự kiện và con người trong tác phẩm hiện lên sinh động.
+ Sự kết hợp giữa miêu tả và trần thuật không chỉ cung cấp sự kiện, mà còn cho ta hiểu được về hoàn cảnh, tính cách nhân vật. Cả hai nhân vật Thuận và Liên đều có hoàn cảnh vất vả, gian nan, nhưng ở họ vẫn giữ vững nụ cười – nụ cười của sự lạc quan, tiếp thêm sức mạnh cho mọi người. Ta nhận thấy ở họ một tính cách ngang tàng, kiên cường và vô cùng lạc quan, yêu đời.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 86): Em có suy nghĩ và cảm xúc gì sau khi đọc văn bản? Chi tiết nào trong văn bản để lại ấn tượng đặc biệt đối với em? Vì sao?
Trả lời:
- Sau khi đọc văn bản, bản thân em cảm thấy vô cùng xúc động trước lý tưởng cao đẹp của bác sĩ Đặng Thùy Trâm, người đã không ngần ngại bỏ lại sau lưng mình tuổi trẻ, tình yêu, gia đình...để lên đường chiến đấu vì sự độc lập toàn vẹn lãnh thổ của đất nước. Đó cũng là cảm xúc tự hào, ngưỡng mộ, yêu quý đối với người con gái dũng cảm, gan dạ trong thời kì kháng chiến cứu nước
- Chi tiết để lại ấn tượng đặc biệt đối với em ở phần ba của văn bản. Khi nhận được bức thư của mẹ, tác giả đã vô cùng xúc động và lúc ấy, nỗi nhớ nhà dâng trào trong cảm xúc của mình: “ Ôi! Có ai hiểu lòng con ao ước được về sống giữa gia đình, dù chỉ một giây lát đến mức nào không? Con vẫn hiểu điều đó từ lúc bước chân lên chiếc ô tô đưa con vào đường bom đạn. Nhưng con vẫn ra đi vì lý tưởng”
+ Đối với bất kỳ ai, rời xa gia đình là việc thực sự khó khăn huống chi là cô gái mới ở độ tuổi đôi mới. Chính vì thế, khi nhận được bức thư của mẹ, Thùy Trâm mong muốn được về nhà, dù chỉ trong giây lát cũng được. Đây là một ước mơ thật giản dị nhưng cũng xúc động biết bao. Nhưng sau tất cả, cô gái ấy vẫn ra đi vì lý tưởng phía trước, lý tưởng để đất nước giành được độc lập. Và giờ đây, nỗi nhớ gia đình đã trở thành động lực để tiếp thêm sức mạnh cho cô tiếp tục thực hiện lý tưởng của mình.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Nhật kí Đặng Thùy Trâm (trang 86): Theo em, văn bản trên có ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ ngày nay?
Trả lời:
- Văn bản như một lời cổ vũ, khuyến khích và là động lực cho thế hệ trẻ vươn lên vượt khó, tiếp tục kiên cường để phát triển đất nước, để xứng đáng với đất nước mà bao người đã đổ máu xây dựng. Bên cạnh đó, văn bản như một lời thức tỉnh, nhắc nhở thế hệ trẻ đang chạy theo những văn hóa nước ngoài mà dần quên đi giá trị lịch sử, cần ghi nhớ công ơn to lớn của những con người đã hi sinh cho cuộc sống hòa bình ở hiện tại, từ đó, biết chăm chỉ học hành, đưa đất nước đi lên, phát triển, sánh vai với cường quốc năm châu.