Soạn bài Quan thanh tra - Ngữ văn 12 Cánh Diều

Đọc hiểu

Câu 1 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 51): Điều gì được thông báo? Vì sao chủ sự bưu vụ có được thông tin đó?

Trả lời:

Điều được thông báo: Người công chức chúng ta tưởng là quan thanh tra, lại không phải là quan thanh tra.

Chủ sự bưu vụ có được thông tin đó vì có người mang thư đến nhà Bưu vụ. Tôi nhìn vào bì thư, xem gửi cho ai, thấy đề: Phố Nhà Bưu vụ. Tôi liền bóc ra xem.

Câu 2 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 51): Thị trưởng phản ứng như thế nào trước khi bức thư được đọc?

Trả lời:

Thị trưởng trở nên hoảng hốt và sợ hãi trước hành động của chủ sự bưu vụ vì đã tự tiện mở thư của quan thanh tra mà mọi người vẫn tưởng :“Sao ông lại dám thế? Sao ông lại dám bóc thư của một vị quan lớn được ủy nhiệm như vậy ?”

Câu 3 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 52): Chú ý nội dung bức thư

Trả lời:

Nội dung bức thư của gửi cho nhân vật “ cậu Gỉe lau” viết về quá trình kì lạ của Khlét-xta-cốp khi được mọi người trong thành phố nhầm tưởng là nhân vật Quan thanh tra. Ngoài ra, Khét-xta-cốp cũng nhắc về sự thay đổi trong cuộc sống sau khi được trở thành Quan thanh tra.

Câu 4 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 53): Thông tin về thị trưởng được nhắc mấy lần?

Trả lời:

3 lần thông tin về thị trưởng được nhắc lại và được ví như “...con ngựa thiến lông xám”.

Câu 5 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 53): Chú ý thông tin về mỗi nhân vật được viết trong bức thư 

Trả lời:

- Chủ sự bưu vụ: “giống thằng Mi-khê-ép, gác cổng ở bưu vụ như hệt; chắc nó cũng chè rượu và bần tiện như thế”

- Viện trưởng viện tế bần: “ là một con lợn chính cống đội mũ nồi”

- Thị trưởng: “ thằng thị trưởng ngu như một con ngựa thiến lông xám”

- Viên kiểm học “ người sặc mùi hành”

- Chánh án: “ thật hết sức mô-ve-tông”

Câu 6 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 55): Chỉ ra các lời thoại có màu sắc độc thoại, bàng thoại trong lời đối thoại của thị trưởng?

Trả lời:

Lời thoại có màu sắc độc thoại

- “Không, tôi chỉ là một thằng già ngu xuẩn thôi! Một con cừu ngốc nghếch như con nít ấy! Ba mươi năm trời, tôi làm việc quan, không có một thằng nhà buôn, một thằng nhà khoán nào có thể bịp được tôi, tôi đã lừa được những thằng đểu giả thạo nghề lừa lọc, những thằng cáo già tinh ma quỷ quái nhất; tôi đã bịp được cả ba thằng tổng đốc… Tổng đốc ấy cũng không đáng kể vào đâu”.

- “Hừ, thằng đầu to mà dại kia! Mày đã nhầm một cục đất, một miếng giẻ rách với nhân vật quan trọng!... rồi thiên hạ còn nhe răng, vỗ tay hoan hô đó!”

- “Hừ… Tất cả bọn văn siếc ấy, hư, đồ sâu tằm, đồ ưa tự do khốn khiếp… Rõ thật khi nào bị trời trừng phạt thì trước hết trời làm mất trí như thế ấy”.

Lời thoại có màu sắc bàng thoại

- “Trông này, trông này, cả bàn dân thiên hạ, hết thảy những người tin đạo, mọi người hãy nhìn xem thằng thị trưởng bị lừa này! Nó là đồ ngu ngốc, thằng già ngu ngốc khốn khiếp”.

- “Các ngài cười gì! Các ngài tự giễu mình đấy!...”

- “Cái thằng có vấn ấy giống quan thanh tra ở chỗ nào… Vậy mà đứa nào réo lên đầu tiên cái thằng ấy là quan thanh tra? Trả lời xem nào”

Câu 7 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Hình dung hành động và tâm trạng của các nhân vật trên sân khấu qua lời chỉ dẫn

Trả lời:

Qua lời chỉ dẫn sân khấu, các nhân vật được hiện ra với:

- Tâm trạng: kinh ngạc, sợ hãi đến ngỡ ngàng

- Hành động: thốt lên một tiếng kêu thất kinh

Sau khi đọc

Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Liệt kê ít nhất năm lời chỉ dẫn sân khấu và nêu tác dụng của các chỉ dẫn đó trong việc thể hiện bối cảnh, xung đột, hành động và tâm trạng của nhân vật.

Trả lời:

- Chỉ dẫn: đọc tiếp; ấp úng; giữ thư lại; thở dài; đập đập tay lên trán; Nắm tay, giậm chân xuống sàn.

- Tác dụng: Giúp người đọc có thể dễ dàng hình dung các cử chỉ, hành động của các nhân vật một cách chân thực từ đó theo dõi và hiểu được nội dung toàn bộ vở kịch cũng như ý nghĩa của vở kịch.

Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Nêu tình huống và xung đột trong đoạn trích Quan thanh tra.

Trả lời:

- Tình huống xung đột trong hài kịch là tình thế, hoàn cảnh đặc biệt khiến cho mâu thuẫn, xung đột và tính cách của nhân vật chuyển từ trạng thái tĩnh tiềm ẩn sang trạng thái được bộc lộ. Trong đoạn trích, tình huống làm nảy sinh, phát sinh xung đột là việc chủ sự bưu vụ đọc được bức thư của Khlet-xa-cốp. Xung đột trong đoạn trích Quan thanh tra: Khi phát hiện sự thật về quan thanh tra, các nhân vật như Chủ sự bưu vụ, thị trưởng và các nhân vật phụ khác đã có thái độ, cảm xúc khác nhau. Điều đó xây dựng sự xung đột trong tính cách xấu xa có thói hư tật xấu với vẻ ngoài đoàng hoàng, giả tạo.

Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Đặc điểm nhân vật hài kịch được thể hiện qua các nhân vật trong đoạn trích như thế nào? Em ấn tượng nhất với nhân vật nào? Vì sao?

Trả lời:

Đặc điểm nhân vật hài kịch được thể hiện qua các nhân vật trong đoạn trích: từng nhân vật trong đoạn trích đều hiện lên với các thói hư tật xấu trái ngược với vẻ ngoài hào nhoáng của mình:

- Chủ sự bưu vụ coi việc bóc trộm thư từ của nhân dân là thú vui lớn nhất trên đời

- Ác tê-my – viện trưởng viện tế bần thâm hiểm nhưng bề ngoài vẫn nhã nhặn, tử tế

- Viên thị trưởng: bề ngoài hào nhoáng, có gia đình hạnh phúc nhưng bên trong lại là người lừa bịp, dối trá “không có một thằng nhà buôn, một thằng thầu khoán nào có thể bịp được tôi, tôi đã lừa được những thằng đểu giả thạo nghề…”

- Am-mốt phi-ô đo-rô-vích: trước cảm thấy may mắn vì mình không được nhắc tên nhưng sau đó nghe được dòng thư thì cảm thấy phẫn nỗ, sử dụng các lời lẽ thô thiển.

=> Em ấn tượng nhất với nhân vật thị trưởng vì ông đã không từ một thủ đoạn nào từ lừa bịp, dối trá; luồn lọt với quan tên hay thậm chí dùng những cách đê tiện và nhục nhã nhất như lợi dụng cả vợ và con gái để tiến thân. Tất cả những nét ấy trong tính cách của thị trường đều xuất phát từ ý muốn được giàu sang. Đây chính là bộ mặt thật của người đứng đầu thành phố xấu xa, đê tiện, lừa lọc đầy dối trá. Từ đó thể hiện hình ảnh tiêu biểu cho hình tượng quan lại thời bấy giờ trong xã hội.

Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Nhân vật tích cực trong đoạn trích Quan thanh tra chính là tiếng cười. Hãy nêu ý kiến của em về quan điểm đó.

Trả lời:

- Tiếng cười trong đoạn trích đã lên án thói hư tật xấu của bọn quan lại, lộ rõ bản chất của người cầm quyền. Bởi vậy thông qua tiếng cười đã đưa lại nhiều giá trị, bộc lộ sự ngu dốt và nạn tham nhũng của giới cầm quyền. Chính những giá trị tích cực mà tiếng cười mang lại, có thể nói nhân vật tích cực trong đoạn trích Quan thanh tra chính là tiếng cười.

Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Thông điệp chính của đoạn trích là gì? Thông điệp ấy có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống hiện nay?

Trả lời:

- Đoạn trích “Quan thanh tra” của Gogol đã vạch trần bản chất của bộ máy quan chức cồng kềnh, mục nát dưới chế độ Sa hoàng. Đồng thời, đoạn trích đã châm biếm, phê phán những thói hư tật xấu, những góc khuất của xã hội. Từ đó, phản ánh hiện thực xã hội bất công, phân chia nhiều tầng lớp trong xã hội

- Thông điệp có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với cuộc sống hiện nay đặc biệt khi đất nước ngày càng phát triển, vấn đề tham nhũng, quan liêu trở nên vô cùng quan trọng và trở thành một vấn đề thời sự cần được giải quyết.

Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 12 Cánh Diều - Soạn bài Quan thanh tra (trang 56): Hãy chọn một lời thoại mà em ấn tượng nhất. Nhập vai thể hiện lời thoại đó trước lớp.

Trả lời:

- Lời thoại mà em ấn tượng nhất là lời thoại của ngài thị trưởng ở cuối đoạn trích : “Sao ấy à? Không tôi chỉ là một thằng già ngu xuẩn thôi !...Trả lời xem nào”. Em ấn tượng lời thoại này là bởi lẽ, trong lời thoại có chứa nhiều cung bậc cảm xúc và có cả những lời thoại mang chất đối thoại, độc thoại và cả bàng thoại.