Giải SGK Kinh tế Pháp luật 10 Chân trời sáng tạo Bài 5: Giá cả thị trường và chức năng của giá cả thị trường

- Vì sao giá vé xem phim vào cuối tuần thường cao hơn ngày thường?

- Yếu tố nào của thị trường tác động đến giá vé?

- Vì vào những ngày cuối tuần, mọi người được nghỉ nên nhu cầu xem phim để giải trí thường tăng cao cho nên giá vé xem phim vào cuối tuần thường cao hơn ngày thường.

- Yếu tố quyết định đến giá vé chính là nhu cầu của khách hàng.

Giá gà công nghiệp giao dịch ở các trại tại Thái Nguyên, Hoà Bình, Hà Nội, Bắc Giang,... phổ biến ở mức từ 32 000 đồng đến trên 33 000 đồng/kg. Tại các tỉnh phía Nam, giá gà công nghiệp Đồng Nai bán ra tại các hợp tác xã dao động từ 26 000 đồng đến 29 000 đồng/kg. So với những ngày cuối năm 2021, giá gà ta thả vườn có xu hướng tăng nhẹ. Nguyên nhân do giá thức ăn gia cầm tăng và sản lượng gà cung ứng trên thị trường giảm so với cùng kì.

(Theo Báo Dân Việt, ngày 01/01/2022)

- Nhận xét: Giá gà công nghiệp tại mỗi địa điểm khác nhau đều có sự chênh lệch.

+ Giá gà công nghiệp tại Thái Nguyên, Hòa Bình, Hà Nội, Bắc Giang,…phổ biến ở mức từ 32 000 đồng đến trên 33 000 đồng/kg.

+ Tại các tỉnh phía Nam, giá gà công nghiệp Đồng Nai dao động từ 26 000 đồng đến 29 000 đồng/kg.

- Giá cả thị trường là giá bán thực tế của hàng hóa, dịch vụ hình thành do các chủ thể kinh tế chi phối và vận động của thị trường quyết định tại một thời điểm, địa điểm nhất định.

Trong những năm m qua, qua, giá giá thép thép trong trong nước n và thế giới tăng liên tục kéo giá nhiều loại vật liệu xây dựng cũng tăng theo. Điều này gây ảnh hưởng đến các nhà thầu xây dựng, tiến độ của nhiều công trình bị trì hoãn.

Các nhà sản xuất thép cũng gặp khó khăn do giá nguyên liệu tăng nhưng vẫn phải nhập nguyên vật liệu để duy trì sản xuất, cung ứng theo hợp đồng đã kí. Một trong những nguyên nhân tăng giá lần này, theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) thông tin, là do giá nguyên liệu từ quặng sắt, than Coke, thép phế liệu,... tăng mạnh.

- Giá cả thị trường đã thể hiện chức năng thông tin như thế nào? Khi giá thép tăng đã tác động như thế nào đến các chủ thể kinh tế?

Giá tôm có xu hướng tăng cao trong tháng cuối năm 2021 và cả năm 2022. Các hộ nuôi tôm ở tỉnh T đã nhanh chóng mở rộng diện tích, chú trọng chọn lọc con giống. Nhiều hộ đã chuyển từ nuôi cá tra, cá ba sa sang nuôi tôm để hiệu quả kinh tế cao.

Trong khi đó, các doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm đã tận dụng cơ hội đẩy mạnh sản xuất.

- Chức năng phân bổ nguồn lực của giá cả thị trường được thể hiện như thế nào?

Do ảnh hưởng bởi việc các tỉnh, thành phố thực hiện giãn cách nên hoạt động sản xuất kinh doanh đặc biệt là hoạt động của các doanh nghiệp chế biến, bảo quản thủy sản bị đình trệ. Do vậy, Bộ Công Thương và EVN đã đề xuất với Thủ tướng Chính phủ và được Chính phủ đồng ý cho thực hiện hỗ trợ giảm 10% tiền điện trên hoá đơn tiền điện cho các khách hàng.

(Theo Bộ Công Thương)

- Tại sao nói: Chính sách giảm tiền điện của Nhà nước là yêu cầu cấp thiết trong trường hợp trên?

- Chính sách giảm giá điện của Nhà nước tác động tích cực như thế nào đến đời sống người dân?

* Trường hợp 1:

- Chức năng thông tin của giá cả thị trường được thể hiện như sau: Những thông tin về giá thép trong nước và thế giới tăng liên tục kéo giá nhiều loại vật liệu xây dựng cũng tăng giúp cho người sản xuất biết được tình hình sản xuất trong các ngành, biết được tương quan cung - cầu, biết được sự khan hiếm đối với các loại hàng hóa.

- Tác động tới các chủ thể kinh tế khi giá thép tăng:

+ Tiến độ của nhiều công trình bị trì hoãn.

+ Các nhà sản xuất thép gặp khó khăn khi giá nguyên liệu tăng nhưng vẫn phải nhập nguyên vật liệu để duy trì sản xuất, cung ứng theo hợp đồng đã kí.

* Trường hợp 2:

Sự biến động của giá cả dẫn đến sự biến đổi trong phân bố các nguồn lực kinh tế. Những người sản xuất sẽ chuyển vốn từ nơi có giá cả thấp, lợi nhuận thấp đến nơi có giá cả cao, do đó lợi nhuận cao. Cụ thể khi giá tôm tăng cao, người sản xuất đã nhanh chóng đầu từ thêm vốn để mở rộng diện tích, chọn lọc con giống. Một số hộ đã chuyển vốn từ nuôi cá tra, cá ba sa sang nuôi tôm để đạt hiệu quả kinh tế cao.

* Trường hợp 3:

- Chính sách giảm tiền điện của Nhà nước là yêu cầu cấp thiết trong trường hợp trên vì khi sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bị đình trệ do dịch bệnh khiến doanh nghiệp gặp khó khăn thì Nhà nước sẽ thực hiện các chính sách quản lí, điều tiết để kích thích nền kinh tế, giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp cũng như đối với người dân.

- Tác động đến đời sống người dân: Người dân sẽ giảm bớt được một số tiền khi đóng tiền điện, từ đó sẽ có thêm một phần tích lũy nhằm mục đích chi tiêu cho các nhu cầu khác.

a. Khi giá cả hàng hoá tăng cao, người tiêu dùng có ý thức tiết kiệm trong tiêu dùng hàng hoá.

b. Khi giá cả hàng hoá tăng cho thấy nguồn cung cấp hàng hoá dồi dào.

c. Khi giá cả một loại hàng hoá nào đó giảm có thể làm giảm nhu cầu của người tiêu dùng về loại hàng hoá đó.

d. Khi giá cả một loại hàng hoá nào đó tăng sẽ kích thích xã hội sản xuất ra hàng hoá đó nhiều hơn.

Em đồng ý với các ý kiến a, d

* Giải thích:

+ Khi giá cả hàng hóa tăng sẽ khiến người tiêu dùng cân nhắc hơn trước khi mua.

+ Khi giá cả hàng hóa tăng cho thấy sự khan hiếm của nguồn cung, khiến người phân phối phải điều chỉnh giá bán ra thị trường.

+ Khi giá cả một loaiu hàng hóa nào đó giảm có thể làm tăng nhu cầu của người tiêu dùng về loại hàng hóa đó.

+ Khi giá cả một loại hàng hóa nào đó tăng sẽ kích thích các nhà sản xuất chế tạo thêm hàng hóa đó để tăng doanh thu.

Khi giá dưa chuột tăng cao, gia đình chị B quyết định chuyển một phần vườn đang trồng cà chua sang trồng dưa vừa mang lại hiệu quả kinh tế, vừa nhanh thu hoạch.

Em có đồng tình với việc làm của gia đình chị B không? Vì sao?

Do bị vỡ đường ống nước, khu phố thiếu nước sinh hoạt trầm trọng. Chủ cửa hàng T đã niêm yết giá các bình nước lọc cao hơn so với giá thị trường. Ông T cho rằng chỉ còn mỗi cửa hàng của ông bán bình nước lọc nên việc đẩy giá lên là chuyện bình thường.

Em có nhận xét gì về đẩy giá của ông T?

* Trường hợp 1:

- Em đồng tình với việc làm của gia đình chị B.

- Vì khi giá dưa chuột tăng cao, nên việc chuyển đổi một phần cây trồng từ cà chua sang dưa chuột là hợp lý. Hơn nữa, dưa chuột là cây nông nghiệp ngắn ngày, nên thu hoạch sẽ nhanh thu hồi được vốn, giá dưa chuột lại tăng cao nên sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao cho gia đình.

* Trường hợp 2:

- Việc đẩy giá của ông T xét về góc độ kinh doanh sẽ đem lại lợi nhuận cao do ông đã nắm bắt được nhu cầu của thị trường. Nhưng xét về góc độ đạo đức kinh doanh, thì việc đẩy giá các bình nước lọc cao hơn so với giá thị trường là không đúng. Người dân trong cùng khu phố đang gặp khó khăn, ông không những không giúp lại còn đẩy giá bán cao hơn.

Nhìn vườn su hào và củ cải đã đến kì thu hoạch nhưng thương lái lại trả giá thấp, ông A than phiền với vợ:

- Giá cả thế này chắc mình lỗ vốn mất bà ạ! Chi phí đầu tư máy móc tưới tiêu, phân

bón và công chăm sóc bỏ ra nhiều mà thu vào không được bao nhiêu.

Bà T thở dài, chia sẻ cùng chồng:

- Bao nhiêu vốn liếng đổ hết vào đây mà giờ coi như mất trắng. Biết làm sao bây giờ hả ông?

Ông A nói:

- Hay sau vụ thu hoạch này, vợ chồng mình chuyển sang trồng hoa lay ơn. Sắp đến Tết, nhu cầu về hoa sẽ tăng cao, bán chắc được giá hơn. Vả lại, chi phí trồng và chăm sóc hoa cũng ít hơn.

Bà T cảm thấy phấn chấn hơn sau khi chồng chia sẻ dự định như vậy.

- Nêu các chức năng của giá cả được đề cập trong tình huống trên.

- Nhận xét về dự định điều tiết sản xuất của ông A.

- Các chức năng của giá cả được đề cập trong tình huống trên:

+ Cung cấp thông tin

+ Phân bổ nguồn lực giữa các ngành sản xuất

- Nhận xét: Dự định điều tiết sản xuất của ông A từ trồng su hào, củ cải sang trồng hoa lay ơn rất phù hợp với nhu cầu thị trường do gần đến dịp Tết và phù hợp với điều kiện sản xuất của gia đình.

BẢNG KHẢO SÁT GIÁ RAU CỦ TẠI ĐỊA PHƯƠNG

(Đơn vị: Đồng/kg)

Nhận xét:

- Sự biến động giá cả một số loại mặt hàng rau củ như mướp hương, su hào, cải bắp, nấm đùi gà, bí đỏ, cà chua,..tại khu chợ trung tâm tại địa phương em có sự biến động tại hai thời điểm khảo sát tháng 1/2022 và tháng 2/2022.

- Phần lớn giá cả của các mặt hàng rau củ vào tháng 2/2022 có xu hướng tăng cao hơn so với thời điểm tháng 1/2022. Ví dụ:

+ Cải bắp từ 12.000 đồng/kg (1/2022) đã tăng lên 17.000 đồng/kg (2/2022)

+ Cà chua từ 23.000 đồng/kg (1/2022) đã tăng lên 35.000 đồng/kg (2/2022)

- Nguyên nhân giá của những mặt hàng rau củ tăng là do tháng 2 rơi đúng vào dịp Tết Nguyên Đán, nhu cầu mua của người tiêu dùng tăng mạnh, dẫn đến giả cả tăng cao.