Mở đầu
Mở đầu SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 53): Em hãy chia sẻ suy nghĩ về việc phải có trách nhiệm khi vay tiền.Trả lời:
- Khi vay tiền, mình phải có trách nhiệm hoàn thành đúng theo thỏa thuận đã được ghi trong hợp đồng. Nếu không thực hiện đúng, không những chúng ta bị mất chữ tín mà còn ảnh hưởng đến người cho vay tiền, hệ lụy đến phát triển kinh tế của đất nước.
1. Tín dụng ngân hàng
a. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng
Câu hỏi 1 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 53): Em hãy cho biết hoạt động tín dụng của ngân hàng D thể hiện như thế nào.Trả lời:
- Ngân hàng D là ngân hàng thương mại, vừa đóng vai trò là người đi vay khi nhận những khoảng tiền nhàn rỗi của các cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức vừa đóng vai trò là người cho vay khi cung cấp vốn cho người vay để sản xuất kinh doanh đầu tư, tiêu dùng.
Câu hỏi 2 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 53): Trong trường hợp trên, dịch vụ tín dụng của ngân hàng D đang gặp khó khăn gì? Nếu nhiều người vay vốn nhưng không trả nợ như đã cam kết thì điều gì sẽ xảy ra với ngân hàng D?
Trả lời:
- Ngân hàng D đang gặp khó khăn: dịch bệnh đã ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất kinh doanh khiến nhiều doanh nghiệp là đối tác sử dụng vốn vay vốn của ngân hàng D không thực hiện được nghĩa vụ hoàn trả vốn vay và lãi cho ngân hàng khi đến hạn.
- Nêu nhiều người không trả nợ đúng cam kết thì ngân hang D phải chịu trách nhiệm với các ngân hàng mà ngân hàng D đóng vai trò là người vay vốn do không đủ tài chính để trả nợ cho bên ngân hàng khác như đã cam kết va chịu hoàn toàn trách nhiệm trong hợp đồng vay vốn.
b. Một số hình thức tín dụng ngân hàng
Câu hỏi 1 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 53): Vì sao ngân hàng chấp nhận cho anh S vay tiền mà không cần tài sản bảo đảm?Trả lời:
- Bởi vì anh S có uy tín là công chức nhà nước có thu nhập ổn định, có lịch sử tín dụng tốt, nhu cầu vay vốn nhỏ nên không cần tài sản bảo đảm.
Câu hỏi 2 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 53): Anh S có trách nhiệm gì khi vay tín chấp ở ngân hàng?
Trả lời:
- Anh S có trách nhiệm cung cấp trung thực, chính xác các thông tin cá nhân, giấy tờ cần thiết theo yêu cầu của ngân hàng và phải trả đủ vốn vay là lãi đúng hạn.
Câu hỏi 3 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 54): Ngân hàng yêu cầu chị N phải đáp ứng những điều kiện gì để được vay thế chấp?
Trả lời:
- Ngân hàng yêu cầu chị N phải có tài sản thế chấp như giấy tờ nhà đất, xe ô tô,… có giá trị tương đương với lượng tiền cần vay.
Câu hỏi 4 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 54): Theo em, chị N có trách nhiệm gì khi thực hiện vay thế chấp của ngân hàng?
Trả lời:
- Chị N phải có trách nhiệm cung cấp chính xác các thông tin cá nhân, giấy tờ hợp pháp về tài sản thế chấp và phải trả đủ vốn vay và lãi đúng kì hạn. Trong trường hợp không thể trả nợ cho ngân hàng chị sẽ phải chuyển quyền sở hữu, quyền sử dụng tài sản đó để ngân hàng thanh lí thu hồi vốn.
Câu hỏi 5 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 54): Ngân hàng đã tiến hành cho anh H vay trả góp thế nào?
Trả lời:
- Là anh H phải trả dần theo các kì, thường sẽ là cả gốc và lãi hằng tháng, số tiền trả gốc hằng tháng đã được thỏa thuận sẽ chia đều theo số tháng.
Câu hỏi 6 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 54): Theo em, anh H có trách nhiệm gì khi vay trả góp của ngân hàng?
Trả lời:
- Theo em, anh H có trách nhiệm phải trả lãi và một phần số nợ gốc, phải trả đúng số tiền đã được thỏa thuận trong hợp đồng đúng hạn.
Câu hỏi 7 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 54): Hãy so sánh sự chênh lệch giữa thanh toán một lần và mua trả góp.
Trả lời:
- Khi thanh toán một lần, người tiêu dùng chỉ cần trả đúng số tiền bằng với giá trị của món hàng hoặc đúng số tiền mà người tiêu dùng đã vay.
- Khi mua trả góp, người tiêu dùng phải trả số tiền gốc cộng với một phần tiền lãi.
2. Tín dụng thương mại
Câu hỏi 1 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 55): Chủ thể tham gia dịch vụ tín dụng thương mại này là ai? Đối tượng giao dịch là gì? Cách sử dụng dịch vụ như thế nào?Trả lời:
- Chủ thể là công ty cổ phần Thương mại dịch vụ A và xí nghiệp xây dựng B
- Đối tượng giao dịch: vậy liệu xây dựng
- Cách sử dụng dịch vụ thế nào: hình thức mua bán chịu hàng hóa hay cong gọi là tín dụng thương mại; người bán chuyển cho người mua sử dụng nguyên vật liệu xây dựng. bên mua phải thanh toán hàng kèm theo một phần lãi như đã thỏa thuận, cam kết trong giấy ghi nợ.
Câu hỏi 2 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 55): Tiện ích dịch vụ tín dụng thương mại mang lại cho người sử dụng là gì?
Trả lời:
- Tiện ích dịch vụ tín dụng thương mại mang lại cho người sử dụng là: Giúp cho người bán dễ dàng bán được hàng hóa, ngược lại bên mua cũng không cần quá nhiều vốn bỏ ra khi chưa thi công các công trình dự án, thuận tiện, dễ dàng hơn trong việc làm ăn và hạn chế được việc giao dịch qua trung gian.
3. Tín dụng tiêu dùng
a. Đặc điểm của tín dụng tin dùng
Câu hỏi mục a SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 55): Hoạt động dịch vụ tín dụng tiêu dùng thể hiện thế nào? Hoạt động này có đặc điểm gì?Trả lời:
- Hoạt động dịch vụ tín dụng được thể hiện qua việc anh K có thể sử dụng dịch vụ tín dụng cho vay tiêu dùng của các tổ chức tín dụng như ngân hàng thương mại hay công ty tài chính. Anh có thể chứng minh khoản thu nhập hàng tháng hoặc kí kết với tổ chức tín dụng một hợp đồng vay tài sản.
Anh K sẽ được vay một khoản tiền để mua xe và đăng kí quyền sở hữu, sau đó thế chấp chính chiếc xe đó để đảm bảo khoản vay, tổ chức tín dụng giữ giấy tờ xe và giao cho anh văn bản xác nhận việc giữ giấy tờ xe, đồng thời giao xe cho anh sử dụng.
- Đặc điểm của hoạt động này là mục đích vay là tiêu dùng, nguồn trả nợ là thu nhập của người vay, người vay là cá nhân, hộ gia đình; người cho vay là ngân hàng, công ty tài chính,… lượng tiền cho vay thường nhỏ, lãi suất thường cao.
b. Một số dịch vụ tín dụng tiêu dùng
Câu hỏi 1 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 56): Chị Y đã sử dụng dịch vụ tín dụng cho vay trả góp của công ty tài chính để mua xe máy như thế nào?Trả lời:
- Chị Y phải đáp ứng những giấy tờ cần thiết như thẻ căn cước công dân. Sau khi nộp đủ tiền trả trước và hoàn tất thủ tục với công ty tài chính, chị Y mới được nhận xe.
Câu hỏi 2 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 56): Hãy nêu đặc điểm của dịch vụ tín dụng này.
Trả lời:
- Đặc điểm của dịch vụ tín dụng này là: Hằng tháng người vay phải trả lãi và một phần số nợ gốc; hạn mức cho vay cao, lãi xuất thấp, thủ tục vay đơn giản, nhanh gọn, thời hạn thanh toán linh hoạt.
Câu hỏi 3 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 56): Theo em, chị Y có trách nhiệm gì trong việc trả góp của công ty tài chính để mua xe?
Trả lời:
- Chị Y có trách nhiệm khai báo chính xác các thông tin cá nhân và phải trả vốn vay là lãi đúng theo thời hạn như đã thỏa thuận.
Câu hỏi 4 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 56): Hãy so sánh sự chênh lệch giữa việc mua xe thanh toán hết một lần với việc mua xe trả góp qua việc sử dụng dịch vụ của các công ty tài chính?
Trả lời:
- Mua xe thanh toán một lần sẽ không có lãi, còn xe trả góp sẽ phải trả tiền gốc và lãi theo phần trăm quy định
Câu hỏi 5 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 57): Ngân hàng đã tiến hành cho vay thông qua việc cấp thẻ tín dụng cho chị C như thế nào?
Trả lời:
- Căn cứ vào mức lương hằng tháng của chị C là 8 triệu đồng, ngân hàng chấp nhận cho chị được sử dụng số vốn vay trong phạm vi hạn mức tín dụng là 30 triệu đồng để thanh toán tiền mua hảng hoá, dịch vụ,...
Câu hỏi 6 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 57): Nhờ thanh toán qua thẻ tín dụng, chị C được hưởng lợi gì so với sử dụng tiền mặt?
Trả lời:
- Nhờ thanh toán qua thẻ tín dụng, chị C đã thực hiện các giao dịch mua bán hàng hóa, dịch vụ thuận tiện, được vay một khoản tiền với lãi suất ưu đãi của ngân hàng nhờ tích được điểm tín dụng cao từ việc thanh toán các hóa đơn điện, nước, mua sắm đúng kì hạn bằng thẻ tín dụng. Ngoài ra, khi thanh toán bằng thẻ, chị còn được hoàn lại 6% giá trị hóa đơn mua hàng vào thẻ nên mỗi tháng cũng có thêm một khoản tiền nhỏ mà nếu thanh toán bằng tiền mặt sẽ không có được.
Câu hỏi 7 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 57): Theo em, chị C có trách nhiệm gì khi sử dụng thẻ tín dụng ngân hàng?
Trả lời:
- Ngân hàng quy định hạn quyết toán cho khoản tiền đã chỉ là 40 ngày. Đến hạn quyết toán, chị phải hoàn trả đủ só tiền đã chi cho ngân hàng, nếu không sẽ phải chịu mức lãi suất cao.
4. Tín dụng nhà nước
a. Đặc điểm tín dụng nhà nước
Câu hỏi mục a SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 58): Em hãy nêu mục đích và đặc điểm của tín dụng nhà nước được thể hiện trong thông tin trên.Trả lời:
- Người mua công trái được hưởng lãi suất ghi trên công trái tuy không cao hơn lãi suất ngân hàng nhưng góp phần xây dựng đất nước giàu đẹp nên rất tích cực ủng hộ mỗi khi nhà nước phát hành. Bên cạnh việc đi vay, nhà nước cần thực hiện hoạt động tín dụng cho vay dưới hình thức đầu tư cho các chương trình, dự án kinh tế - xã hội với lãi suất ưu đãi như:
+ chương trình cho vay vốn ưu đãi để đóng mới và nâng cấp tàu cá cho bà con ngư dân, cho vay ưu đãi các hộ nghèo, gia đình gặp khó khăn,... Đây là những hoạt động tin dụng phi lợi nhuận nhưng có ý nghĩa quan trọng trong việc điều tiết kinh tế xã hội, nâng cao đời sống nhân dân.
b. Một số hình thức tín dụng nhà nước
Câu hỏi 1 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 58): Trong hoạt động tín dụng phát hành trái phiếu chính phủ, chủ thể vay và chủ thể cho vay là ai? Mục đích vay là gì? Quyền lợi của người mua trái phiếu chính phủ như thế nào?Trả lời:
- Chủ thể vay là nhà nước.
- Mục đích vay là đầu tư xây dựng những công trình quan trọng, thiết yếu, thực hiện những chương trình, dự án phục vụ sản xuất, đời sống, tạo cơ sở vật chất, kĩ thuật cho đất nước.
- Người mua trái phiếu chính phủ được hưởng lãi suất vay hấp dẫn và ổn định hơn so với ngân hàng thương mại nên đây là kênh đầu tư an toàn đối với những ai đang có tiền nhàn rỗi.
Câu hỏi 2 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 59): Vì sao A có thể vay tiền ở ngân hàng chính sách xã hội?
Trả lời:
- Bởi vì chương trình tín dụng của nhà nước dành cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn.
Câu hỏi 3 SGK Kinh tế Pháp luật 10 Kết nối tri thức Bài 9 (trang 59): Để được ngân hàng cho vay tiền, A cần phải đáp ứng những điều kiện gì?
Trả lời:
- Đại diện gia đình em phải đứng ra vay, chịu trách nhiệm trà nợ đồng thời phải là thành viên tổ tiết kiệm nơi cư trú để được tổ này xem xét đủ điều kiện vay, lập danh sách đề nghị vay vốn ở ngân hàng chính sách xã hội, gửi uỷ ban nhân dân xã xác nhận. Hỏ sơ còn phải có giấy báo nhập học của trường. Hạn trả nợ bát đầu khi ra trường và thời hạn hết trả nợ bằng số thời gian theo học.
Luyện tập
Bài tập 1: Em có nhận xét về việc thực hiện các dịch vụ tín dụng của các tổ chức tín dụng và các tổ chức tín dụng trong những trường hợp dưới đây:a. Khi quyết định cho vay để mua trả góp, ngân hàng coi giấy tờ công nhận quyển sở hữu sản phẩm mua trả góp của người vay là vật thế chấp.
b. Việc học sinh. sinh viên vay vốn theo chương trình hỗ trợ học sinh, sinh viên khó khăn phải được thực hiện thông qua đại diện gia đình các em.
c. Khi xem xét việc cho vay vốn đẻ thành lập doanh nghiệp nhỏ, công ty tài chính quan tâm đến só vốn đóng góp của chủ doanh nghiệp.
d. Việc đánh giá điểm tín nhiệm tín dụng của người sử dụng tín dụng chỉ được thực hiện ở một số ngân hảng lớn.
Lời giải:
a. Khi quyết định cho vay để mua trả góp, ngân hàng coi giấy tờ công nhận quyển sở hữu sản phẩm mua trả góp của người vay là vật thế chấp.
=> Vì để tránh trường hợp người vay không trả lãi tiền vay theo quy dịnh
b. Việc học sinh sinh viên vay vốn theo chương trình hỗ trợ học sinh, sinh viên khó khăn phải được thực hiện thông qua đại diện gia đình các em.
=> Để xác định đó là quyết định của gia đình và họ có uy tín sẽ trả các khoản tiền đã vay trước đó
c. Khi xem xét việc cho vay vốn để thành lập doanh nghiệp nhỏ, công ty tài chính quan tâm đến số vốn đóng góp của chủ doanh nghiệp.
=> Để xác định tài sản của cty đó đang có và họ muốn xác nhận công ty đó có đủ khả năng để trả lãi hay không
d. Việc đánh giá điểm tín nhiệm tín dụng của người sử dụng tín dụng chỉ được thực hiện ở một số ngân hảng lớn.
=> Để biết được nhu cầu khách hàng hài lòng hay không khi dùng các dịch vụ tài chính của ngân hàng
Bài tập 2: Phân biệt các dịch vụ tín dụng
a. Em hãy phân biệt các hình thức cho vay tín chấp, cho vay thé chấp, cho vay trả góp và cho biết khi nào nên vay tin chấp, khi nào nên vay thế chấp.
b. Em hãy nêu điểm khác biệt giữa tín dụng ngân hàng và tín dụng của công ty tài chính.
Lời giải:
a.
- Vay tín chấp: Là hình thức vay không cần tài sản đảm bảo, dựa hoàn toàn trên uy tín của người vay. Hình thức vay này phù hợp với cá nhân với những nhu cầu nhỏ như mua sắm, vui chơi giải trí… Lãi suất khá cao, thời gian vay tối đa là 60 tháng.
- Vay thế chấp: Là hình thức vay truyền thống của ngân hàng, theo hình thức vay này phải có tài sản đảm bảo mới được vay. Hạn mức vay khá cao lên đến 80% giá trị tài sản cầm cố. Lãi suất phù hợp với khoản vay. Thời hạn vay kéo dài lên đến 25 năm theo nhu cầu người vay. Hình thức vay này phù hợp cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Lưu ý quan trọng khi vay thế chấp là các khoản phí đi kèm như phí trả chậm hay phí trả trước hạn…
b. Phân biệt tín dụng ngân hàng và tín dụng thương mại.
- Chủ thể:
+ Tín dụng ngân hàng phải có một bên là ngân hàng
+ Tín dụng thương mại giữa doanh nghiệp với doanh nghiệp.
- Đối tượng giao dịch:
+ Tín dụng ngân hàng đó là tiến.
- Tín dụng thương mại đó là hàng hoá.
Bài tập 3: Em hãy tìm hiểu việc sử dụng dịch vụ tín dụng trong đời sống qua các trưởng hợp sau:
a. Trên đường đến trường. Nam nhận thấy biển thông báo mức lãi suất tiên gửi ở các ngân hàng không giống nhau. Nam thắc mắc: “Ai gửi tiên chẳng muốn thu được tiền lãi cao nhưng tại sao những ngân hàng có lãi suất tiền gửi thấp hơn vẫn có nhiều người mang tiền đến gừi?". Em hãy giải đáp điều thắc mắc của bạn Nam.
b. Khi thoả thuận với ngân hàng vay trả góp để mua nhà, vợ chồng chị Y muốn kéo dài thời gian trả góp để không có sức ép phải lo khoản tiền lớn để trả nợ hằng tháng.
c. Mặc dủ có đủ tiền để mua nhà nhưng vợ chồng chị Y vẫn chọn hình thức mua trả góp với mục đích dành ra một khoản tiền để kinh doanh.
Lời giải:
a. Em sẽ khuyên Nam nên chọn ngân hàng uy tín, có mức lãi suất và những ưu đãi hợp lý để gửi tiền tiết kiệm.
b. Em sẽ khuyên vợ chồng chị Y nên cân nhắc kĩ xem có nên gia hạn hay không. Vì thời gian trả càng lâu thì lại suất sẽ càng tăng.
c. Khi trả góp có thể trả số tiền lúc mua ít hơn và trả trong thời gian nhất định.
Vận dụng
Vận dụng 1: Em hãy cùng các bạn than gia trải nghiệm tìm hiểu thủ tục mua trả góp một mặt hàng nào đó và cho biết các thủ tục cần có để thực hiện mua trả góp mặt hàng đó.Trả lời:
- Bây giờ công nghệ số ngày càng hiện đại, việc làm thủ tục mua trả góp một mặt hàng nào đó thường được thực hiện online.
- Sẽ có đường link để mua trả góp và tìm sản phẩm, sau đó ta sẽ chọn công ty tài chính hoặc ngân hàng rồi kê khai trung thực thông tin cá nhân, chờ được xét duyệt và hoàn thành thủ tục mua trả góp.
Vận dụng 2: Em hãy tìm hiểu, viết bài giới thiệu ý nghĩa của một loại công trái hoặc trái phiếu chính phủ mà em biết trong đời sống xã hội.
Trả lời:
- Công trái được phân chia làm nhiều loại, căn cứ vào phạm vi lãnh thổ, có công trái trong nước và công trái ngoài nước; căn cứ vào thời hạn thanh toán nợ vay, có công trái ngắn hạn (dưới 1 năm), công trái trung hạn (từ 1 năm đến 5 năm), công trái dài hạn (từ 5 năm trở lên); căn cứ vào cấp chính quyền đứng ra tổ chức vay, có công trái của chính quyền trung ương (công trái Chính phủ), công trái của chính quyền địa phương.
- Theo quy định của pháp luật, công trái được chia ra làm các loại sau:
+ Tín phiếu kho bạc: công trái có thời hạn dưới một năm được phát hành để huy động vốn bù đắp thiếu hụt tạm thời của ngân sách nhà nước trong năm ngân sách;
+ Trái phiếu kho bạc: Công trái có thời hạn từ một năm trở lên, được ban hành để bù đắp thiếu hụt ngân sách nhà nước và chỉ đầu tư phát triển;
+ Trái phiếu công trình: công trái có thời hạn từ một năm trở lên, nguồn vốn huy động được sử dụng để đầu tư cho từng công trình cụ thể. Công trái có thể chuyển nhượng hoặc không chuyển nhượng, công trái bằng tiền hoặc bằng hiện vật.