Gợi dẫn trước văn bản đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Nêu những ấn tượng nảy sinh khi bạn nghĩ về khái niệm "cộng đồng".Trả lời:
– Một cộng đồng là một nhóm xã hội các cá thể có cùng các mối quan tâm chung, sống chung trong cùng một môi trường. Trong cộng đồng người một số điều kiện khác có thể có và cùng ảnh hưởng đến đặc trưng và sự thống nhất của các thành viên trong cộng đồng. Cụ thể như kế hoạch niềm tin, các mối ưu tiên, nhu cầu, nguy cơ khác.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Hãy chia sẻ những suy nghĩ chân thật về bản thân và niềm mong muốn về một môi trường sống có thể giúp bạn phát huy được năng lực của mình.
Trả lời:
– Một môi trường sống có thể phát huy được năng lực của bản thân là một môi trường đáp ứng được đầy đủ các yếu tố cần thiết cho sự phát triển của mỗi người. Tại đó, con người có phương hướng hành động rõ ràng và luôn biết cách tự điều chỉnh chiến lược phát triển của tập thể cho phù hợp với xu thế phát triển chung, mọi người đều hợp tác, làm việc vui vẻ, cởi mở, tổ chức có mục tiêu.
– Để ngày càng phát triển, mỗi cá nhân trong đó phải luôn học tập, rèn luyện và cố gắng trau dồi bản thân. Sống trong một môi trường không ngừng cố gắng cùng với những con người năng động và sẽ giúp bản thân ta được kích thích và từ đó hình thành sự phát triển nhất định.
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Theo dõi cách tác giả tập hợp bằng chứng nhằm làm sáng tỏ luận điểm khởi đầu của văn bản.Trả lời:
- Tác giả đã lập luận những vấn đề liên quan đến đời sống cộng đồng.
Câu 2 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Dự đoán luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng nào.
Trả lời:
- Luận điểm này sẽ dẫn mạch lập luận trong văn bản đi theo hướng quy nạp. Đó là đưa ra các dẫn chứng, giải thích sau đó đi đến kết luận.
Câu 3 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Chú ý cách lật đi lật lại vấn đề của tác giả.
Trả lời:
- Tác giả đã đưa ra lập luận cá thể đơn lẻ sẽ tạo những điều mới cho xã hội còn cá thể sáng tạo thì sự phát triển lên cao là một điều khó tưởng tượng.
Câu 4 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Hình dung về những bằng chứng có thể được đưa ra để làm sáng tỏ nhận định này.
Trả lời:
- Những bằng chứng đưa ra nhằm sáng tỏ nhận định này đều rất thiết thực và gắn liền với cuộc sống. Đó là 2 giai đoạn được coi là hoàng kim của văn minh phương Tây khi ngay tại thời điểm đó, chủ nghĩa cá nhân đã được đề cao và ảnh hưởng sâu rộng, đó chính là sự phát triển vượt bậc của con người.
Câu 5 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Bạn hiểu như thế nào về nhận định này?
Trả lời:
- Hội họa và âm nhạc đang dần càng mất vị thế trong cuộc sống bởi dư luận cuộc sống, về chế độ dân chủ nghị trường, chế độ vốn,....
Câu 6 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Bạn có hoàn toàn đồng tình với những điều được tác giả phân tích ở đây không?
Trả lời:
- Em đồng tình với phần phân tích của tác giả bởi thực tế, trong cộng đồng của chúng ta luôn chứa đựng những vấn đề phát sinh và nó ảnh hưởng trực tiếp đến những cá nhân đang sinh sống trong đó. Chúng ta thực sự đang gặp phải những điều mà tác giả chỉ ra, nó phần nào đúng với cuộc chiến tranh của Nga và Ukraine hiện nay. Và đó chỉ là một vị dụ điển hình trong nhiều vấn đề mà chúng ta gặp phải trong cuộc sống hiện nay.
Câu 7 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện như thế nào qua những "biện giải" này?
Trả lời:
- Tư duy tích cực của tác giả được biểu hiện qua sự phát triển kinh tế và kĩ thuật.
Yêu cầu sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Xác định nội dung trọng tâm của văn bản và nếu các căn cứ cho phép bạn xác định như vậy.Trả lời:
- Nội dung trọng tâm của văn bản là bàn về mối quan hệ giữa cộng đồng và cá thể, nhận diện những biến động tiêu cực của mối quan hệ đó trong xã hội hiện đại; chỉ ra một số nhân tố tích cực đảm bảo cho sự phát triển hài hòa của mối quan hệ giữa cộng đồng và cá thể trong tương lai.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Tóm tắt những luận điểm cơ bản được triển khai trong văn bản.
Trả lời:
* Những luận điểm cơ bản được triển khai trong văn bản:
- Khẳng định vai trò của cộng đồng đối với cá nhân trong đó.
- Đóng góp của các cá thể cho cộng đồng
- Thế nào là cộng đồng lành mạnh?
- Những vấn đề đang nảy sinh trong cộng đồng và cá thể loài người
- Lời biện giải cho lòng tin của tác giả về một tương lai tốt đẹp đang chờ đón chúng ta.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng đã được tác giả ghi nhận qua những bằng chứng nào? Trước những bằng chứng đó, tác giả đã thể hiện cách tư duy khác biệt về vấn đề ra sao?
Trả lời:
* Sự phụ thuộc của một cá thể vào cộng đồng đã được tác giả ghi nhận qua những bằng chứng:
– Ngay từ đầu, tác giả đã khẳng định sự phụ thuộc của cá thể vào cộng đồng trong một bối cảnh mà người ta không nói nhiều về tự do cá nhân, quyền của con người cá nhân, đóng góp của cá nhân.
– Tác giả nghĩ đến sự mang ơn vì được sống trong cộng đồng loài người nhưng lại quên rằng mình mới là người có những đóng góp lớn cho sự phát triển khoa học thế giới.
– Nhà khoa học đôi khi không nghĩ đến tính thực dụng của kết quả, họ thường mải mê nghiên cứu theo sự thúc đẩy lí do chuyên môn. Nhưng ở đây An-be Anh-xtanh lại thường nghĩ đến vấn đề tình cảm, suy nghĩ và hành động của anh ta giúp ích được bao nhiêu cho sự tồn tại của người khác.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Tác giả đã sử dụng lý lẽ gì để khẳng định vai trò của những cá thể sáng tạo đối với sự phát triển của xã hội?
Trả lời:
* Những lí lẽ được tác giả sử dụng nhằm khẳng định vai trò của những cá thể sáng tạo đối với sự phát triển của xã hội:
– Dễ nhận thấy rằng, trải qua bao thế hệ, tất cả tài sản vật chất, tinh thần và đạo đức mà chúng ta nhận được từ cộng đồng đã được tạo dựng bởi những cá thể sáng tạo đơn lẻ, người tìm ra cách dùng lửa, người tìm ra cách trồng trọt, người phát minh ra đầu máy hơi nước.
– Chỉ cá thể đơn lẻ mới có thể tư duy và qua đó, tạo ra những giá trị mới cho xã hội, vâng,… quy phạm đạo đức mới để đời sống cộng đồng hướng theo.
– Nếu không có những cá thể sáng tạo và suy nghĩ phán xét độc lập, thì sự phát triển lên cao của xã hội là khó tưởng tượng…
→ Những cá thể sáng tạo chính nguồn gốc, động lực cho sự phát triển trong tập thể. Họ luôn đóng một vai trò quan trọng đối với sự phát triển của cộng đồng bởi họ mới là những người đưa ra được những đổi mới sáng tạo nhằm phục vụ cho đời sống của con người
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Toát lên từ mạch ngầm văn bản là những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng. Hãy làm rõ những đòi hỏi đó và nếu suy nghĩ của bạn.
Trả lời:
– Phía cá thể: mỗi người luôn nhớ mình là thành viên của cộng đồng lớn mà thiếu nó, bản thân anh ta không thể tồn tại.
– Phía cộng đồng: cả cộng đồng cần ý thức được rằng sức mạnh của nó gắn với sự sáng tạo của từng cá thể, vì vậy, nó cần phải coi trọng việc phóng sức sáng tạo của cá nhân, nhìn thấy sự “tách bạch một cách tương đối giữa cá nhân và cộng đồng” thực hiện việc “phân công lao động có kế hoạch” để mang lại sự bảo đảm vật chát cho từng cá thể, mở đường cho những sáng tạo, đột phá của cá thể.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Mặc dù chưa thoả mãn với những điều còn tồn tại trong thời đại này, tác giả vẫn tin vào tương lai tốt đẹp của nền văn minh nhân loại. Cơ sở để xác lập niềm tin ấy là gi?
Trả lời:
- “Cộng đồng và cá thể”. Về mặt tư tưởng, vấn đề này dường như đã phần nào được giải quyết bởi tác giả đã chỉ ra rằng lỗi xảy ra từ đâu. Và vấn đề tiếp theo cần phải giải quyết mà tôi tin chắc rằng đó là làm thế nào để chúng ta có thể làm được điều đó? Hay nói cách khác đó là những hành động thực tế nhằm khắc phục lỗi sai của bản thân mình và góp sức cho sự phát triển của xã hội.
Đó thực sự là một quá trình lâu dài và gian khổ và nó thực sự là không dễ dàng. Giống với việc chúng ta tự tạo lỗi sai cho mình rồi tự phải tìm giải pháp khắc phục vậy. Điều duy nhất chúng ta có thể thực hiện được là hãy tự đặt mục tiêu cho bản thân và thực hiện nó. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ như làm việc có mục đích, có kế hoạch… Mục tiêu rõ ràng sẽ đánh dấu một bước đi vững chắc trong chặng đường tiếp theo của bạn. Để rồi, bạn có thể làm nên được những việc lớn như An-be Anh-xtanh đã đề cập đến.
Câu hỏi 7 SGK Ngữ văn 11 KNTT Soạn bài Cộng đồng và cá thể (trang 107): Những nhận định khái quát của tác giả về “thời đại mà chúng ta đang sống" được phát biểu từ khoảng giữa thế kỉ XX. Hiện nay, những nhận định đó có còn phù hợp với thực tế nữa không? Vì sao?
Trả lời:
– Đến ngày nay, những nhận định khái quát của tác giả về “thời đại mà chúng ta đang sống” nó còn phù hợp với thực tế một phần. Bởi dường như những vấn đề đó ở thế kỉ XX vẫn đang lặp lại với chúng ta – tại thế kỷ này.
– Bằng sự phát triển của công nghệ và máy móc, tư duy của con người vẫn không ngừng được phát triển và ngày càng đưa cuộc sống của chúng ta thêm hiện đại và văn minh hơn. Hay những vấn đề nổi cộm về chính trị vẫn đang hiện hữu. Đó dường như là quy luật chung của cuộc sống. Tất cả đều vẫn diễn ra như một phần của tạo hóa với những vấn đề như nhau.
Kết nối đọc - viết
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) nêu những điều bạn thấy cần nghĩ tiếp với An-be Anh-xtanh về vấn đề “Cộng đồng và cá thể”.Đoạn văn tham khảo
“Cộng đồng và cá thể”. Về mặt tư tưởng, vấn đề này dường như đã phần nào được giải quyết bởi tác giả đã chỉ ra rằng lỗi xảy ra từ đâu. Và vấn đề tiếp theo cần phải giải quyết mà tôi tin chắc rằng đó là làm thế nào để chúng ta có thể làm được điều đó? Hay nói cách khác đó là những hành động thực tế nhằm khắc phục lỗi sai của bản thân mình và góp sức cho sự phát triển của xã hội.Đó thực sự là một quá trình lâu dài và gian khổ và nó thực sự là không dễ dàng. Giống với việc chúng ta tự tạo lỗi sai cho mình rồi tự phải tìm giải pháp khắc phục vậy. Điều duy nhất chúng ta có thể thực hiện được là hãy tự đặt mục tiêu cho bản thân và thực hiện nó. Hãy bắt đầu từ những bước nhỏ như làm việc có mục đích, có kế hoạch… Mục tiêu rõ ràng sẽ đánh dấu một bước đi vững chắc trong chặng đường tiếp theo của bạn. Để rồi, bạn có thể làm nên được những việc lớn như An-be Anh-xtanh đã đề cập đến.