Soạn bài Héc - to từ biệt Ăng - đrô - mác - Ngữ văn 10 Kết nối tri thức

- Trong cuộc sống, mỗi người đều có bổn phận trách nhiêm với bản thân, gia đình và cộng đồng. Sống có trách nhiệm làm tròn nghĩa vụ, bổn phận với xã hội, gia đình và bản thân; dám làm, dám chịu trách nhiệm về những hành động của mình.

- Theo em, việc thực hiện bổn phận với cộng đồng phải được đặt ở trên hết, là một công dân phải thực hiện đúng trách nhiệm với xã hội, không nên vì việc tư mà ảnh hưởng tới cộng đồng. Nếu bổn phận cộng đồng mâu thuẫn với bổn phận gia đình em sẽ cố gắng giải quyết việc trong gia đình để không ảnh hưởng tới xã hội. Ngược lại nếu không thể giải quyết việc trong gia đình thì em sẽ làm đúng với luật pháp và bổn phận với xã hội.

- nhào tới đón chàng

- lại bên chàng, nước mắt đầm đìa

- xiết chặt tay chàng, nàng nức nở

- Ăng-đrô-mác không muốn Héc-to ra trận vì không muốn chàng phải mạo hiểm. Ăng-đrô-mác rất yêu thương phu quân của mình, không muốn chàng chết. bọn A-kê-en sẽ hạ sát Héc-to, nàng sẽ trở thành góa phụ. 

- Chàng không muốn trở thành kẻ hèn nhát, phải hổ thẹn với những người anh em, lính chiến cùng xông pha ngoài chiến trận như mình

- Từ lâu đã học cách luôn ở tuyến đầu, can trường chiến đấu, giành vinh quang cho phụ thân và bản thân

- Chàng không muốn mang nỗi thống khổ đến cho thành Tơ-roa, những người đàn em của mình và đặc biệt là Ăng-đrô-mác,

- Nàng sẽ không còn tự do, phải làm nô lệ, phải nghe những lời ô nhục mà đáng lẽ ra Héc-to có thể cứu nàng khỏi kiếp tôi đời nếu chiến đấu tới cùng.

- Hoàn cảnh: Héc-to chuẩn bị từ biệt vợ và con trai

- Nhân vật: Héc-to, vợ, con trai, nhũ mẫu

- Diễn biến: 

=> Héc-to lưu luyến nhìn vợ con, không nỡ đi, muốn ôm con trai nhưng thằng bé lại khóc ré lên vì sợ, chàng tháo mũ và bế ẵm đứa con, cầu cho cậu bé những điều tốt đẹp nhất. Ăng-đrô-mác vừa đau lòng vừa không nỡ xa chồng, giúp chàng bế con và lưu luyến từ biệt chồng.

- " Một người trần mắt thịt không thể bất chấp số phận mà bắt ta xuống địa phủ của thần Ha-đét được."

- "Và đã sinh ra trên mặt đất này, chẳng một ai, dù quả cảm hay rụt rè, có thể chạy trốn được số phận."

- Chiến tranh là bổn phận của mỗi người đàn ông sinh ra tại thành I-li-ông này, nhất là ta.

=> Héc-to ý thức sâu sắc được số phận và bổn phận của mình: phải tham gia chiến tranh để giữ thành Tơ-roa

- Biến cố dẫn đến việc Héc-to phải từ biệt Ăng-đrô-mác là khi Ăng-đrô-mác muốn chàng từ bỏ chiến trận về đoàn tụ với vợ con, vì nàng lo ở chốn chiến trường khốc liệt Héc-to sẽ khó bảo toàn tính mạng. Còn Héc-to thì không muốn từ bỏ lý tưởng anh hùng của mình

- Có thể xem đây là biến cố đặc trưng của thể loại sử thi vì sử thi thường xây dựng những nghệ thuật hoành tráng, hào hùng về những biến cố diễn ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại vậy nên hình tượng người anh hùng đã trở thành nhân vật cổ điển trong thể loại này. 

* Những từ ngữ khắc họa đặc điểm cố định của nhân vật trong đoạn trích:

- Ăng-đrô-mác: cánh tay trắng ngần, xống áo thướt tha, trang phục diễm lệ, hiền thục, cao quý, dịu hiền

- Héc-to: lẫy lừng, mũ trụ sáng loáng, ánh đồng sáng lóa, cái ngù bờm ngựa cong cong, hồn hậu, mũ trụ đồng thau sáng loáng.

=> Vì nhân vật nam trong sử thi là nhân vật anh hùng. Phẩm chất cao quí của nhân vật là lòng dũng cảm xả thân vì cộng đồng trong việc chiến đấu chống kẻ thù. Nhân vật nữ là những công nương, công chúa,… dịu dàng, trong sáng, hiền dịu. Cả hai nhân vật đều tượng trưng cho những phẩm chất tốt đẹp nhất trong cộng đồng.

- Những không gian tòa tháp, thành lũy, phố xá thành Tơ-roa, cổng Xkê,… đều là những không gian rộng lớn, kì vĩ trong đời sống của cộng đồng cư dân thời cổ đại. Chúng được nhắc tới trong văn bản đã thể hiện sự xây dựng nghệ thuật hình tượng hoành tráng của thể loại sử thi.

Những lời nói, hành động của Ăng-đrô-mác thể hiện nàng là một người phụ nữ dịu dàng, hiền hậu khi thuyết phục, khuyên nhủ chồng đừng đi chinh chiến. Nàng đã nhẹ nhàng dùng nhưng lời lẽ mềm mỏng, những câu chuyện từ những người thân yêu nhất để thuyết phục Héc-to. Bên cạnh đó, nàng còn một người vợ hết mực quan tâm yêu thương chồng con tha thiết, lo lắng cho chồng khi nghe tin từ chiến trận; khi chia tay Héc-to nàng chốc chốc lại ngoái lại nhìn theo bóng hình của chồng mà thương nhớ khôn xiết. 

Héc-to mở cổng thành nghênh chiến với quân Hy Lạp dù bị Ăng-đrô-mác ngăn cản vì nhiều lý do:

- Lòng tự tôn và ý chí của người anh hùng không cho phép chàng làm kẻ hèn mọn, nhát gan đứng ngoài cuộc chiến. Chàng không muốn phải hổ thẹn với những chiến binh và những người phụ nữ thành Tơ-roa

- Héc-to đã quen là người đứng đầu, luôn giành chiến thắng về cho thân phụ và bản thân nên không thể làm kẻ hèn mọn đứng ngoài cuộc chiến

- Chàng muốn chiến đấu vì thành Tơ-roa, bởi chàng biết, một khi thành Tơ-roa thất thủ, thì em trai, vợ chàng và những người thân thiết bên cạnh chàng sẽ mất hết tự do, phải đi làm nô lệ tù đày, chàng không muốn họ phải sống khổ sở nên muốn đi chinh chiến để giữ vững yên bình cho thành và cuộc sống của mọi người ở đây

=> Hành động mở cổng thành nghênh chiến với quân Hy Lạp của Héc-to là một hành động dũng cảm và thể hiện lý tưởng của người anh hùng trong hoàn cảnh phải lựa chọn giữa gia đình và dân tộc. Hành động này còn cho thấy tính cách quả cảm, cương trực và quyết đoán của chàng, là đại diện cho hình tượng người anh hùng cổ đại.

- Đoạn trích đặt ra vấn đề con người ở giữa tình cảm gia đình và bổn phận, trách nhiệm với đất nước.

- Vấn đề này đến ngày nay vẫn còn xảy ra rất nhiều. Vì hiệ nay khi xã hội phát triển, con người càng chăm lo tới đời sống cá nhân nhiều hơn và đặt lợi ích của mình lên trên cao so với lợi ích chung của xã hội.

- Dũng cảm, có lý tưởng chiến đấu và luôn sẵn sàng xông pha chiến trận

- Kiên cường, không chịu thua, có lòng tự tôn, kiêu hãnh dân tộc

- Phân biệt rạch ròi giữa tình cảm gia đình, vợ chồng cá nhân và lợi ích của dân tộc, biết cân bằng những mối quan hệ xung quanh

     Đoạn trích Héc-to từ biệt Ăng-đrô-mác là một trong những đoạn trích tiêu biểu trong sử thi I-li-át. Đây được coi là một trong những cảnh ấn tượng nhất khi khắc họa thành công sự tương phản giữa bầu không khí chiến tranh ác liệt và cuộc sống gia đình êm ấm. Trong đoạn trích, người đọc ấn tượng sâu sắc với chi tiết Héc-to ôm con trai vào lòng để từ biệt.

     Một người chủ soái kiên cường, dũng mãnh khi trở về nhà, đứng trước gia đình của mình, chàng chính là một người cha yêu thương vợ con tha thiết. Chi tiết “cậu bé khóc ré lên, nhao người về phía nhũ mấu xống áo thướt tha” vì sợ chiếc mũ bờm ngựa ánh đồng sáng lóa của Héc-to đã khiến chàng ngay lập tức cởi bỏ chiếc mũ của mình, rồi nhẹ nhàng bồng cậu con trai thân yêu, “thơm nó, vừa nâng nó lên cao, đu đưa, vừa khẩn cầu con trai của thần Crô-nốt”.

     Từng hành động, cử chỉ chàng trao cho đứa con bé bỏng của mình đã thể hiện nỗi lòng thương xót và yêu con đến nhường nào. Héc-to mong đứa bé có được sự dũng cảm và can trường hơn cha của nó để có thể trở thành một anh hùng vĩ đại. Hình ảnh người cha và hình tượng người anh hùng chủ soái của Héc-to dường như chẳng đối lập mà còn làm bật lên khí thế, ý chí chiến đấu và tình cảm gia đình cao cả.