Gợi dẫn trước văn bản đọc
Câu hỏi SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 107): Mỗi lựa chọn của chúng ta ngày hôm nay có ảnh hưởng như thế nào tới cuộc sống của chúng ta trong tương lai? Làm thế nào để đưa ra những lựa chọn đúng trong cuộc đời?Trả lời:
– Dù đúng hay sai, mỗi lựa chọn của chúng ta ngày hôm nay đều sẽ ảnh hưởng và thay đổi tương lai của chúng ta sau này. Ảnh hưởng đó có thể tốt cũng có thể xấu, có thể là may mắn nhưng cũng có thể là sự đen đủi trong cuộc sống tương lai.
– Vậy nên, ta cần phải xác định được những ưu nhược điểm và sự phù hợp của nó với bản thân mình để đưa ra những lựa chọn đúng đắn trong cuộc đời.
Đọc văn bản
Câu 1 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 107): Dự đoán nội dung sẽ được trình bày trong văn bảnTrả lời:
- Nội dung tác phẩm kể về lựa chọn của nhân vật “tôi”.
Câu 2 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 107): Người viết đã nêu lên những tình huống lựa chọn nào?
Trả lời:
- Người viết đã nêu lên những tình huống lựa chọn: lựa chọn ngôn ngữ và chương trình học.
Câu 3 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 108): Chú ý những suy ngẫm, đúc rút của người viết.
Trả lời:
- Những suy ngẫm, đúc rút của người viết là cuộc đời luôn có nhiều ngã rẽ, khúc quanh phải lựa chọn, dù muốn hay không thì chúng ta cũng phải đưa ra một lựa chọn hoặc đôi khi không có quyền được chọn. Mỗi lựa chọn, mỗi lộ trình sẽ đẩy chúng ta đến với sự thay đổi có thể tốt hoặc có thể xấu.
Câu 4 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 108): Chú ý cách lí giải về mối quan hệ giữa lựa chọn và số phận
Trả lời:
- Tác giả đã đưa ra những nghịch lý về mối quan hệ giữa lựa chọn của bản thân và số phận của mình. Những lựa chọn của tác giả thường không đi đến một kết cục như lựa chọn đặt ra: tốt nghiệp làm kĩ sư nhưng chưa bao giờ mơ làm kĩ sư và chưa bao giờ thiết kế cây cầu hay xây dựng con đường nào cho ai đi.
=> Cuối cùng, nhân vật “tôi” đã làm tư vấn kinh tế và dạy kinh tế trong trường đại học, làm chuyên gia quy hoạch vùng và chỉnh trang lãnh thổ. Đó là những công việc mà “tôi” chưa từng được học nhưng số phận đã dẫn nhân vật đến lựa chọn đó.
Câu 5 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 109): Chú ý những đúc rút, suy ngẫm của người viết
Trả lời:
- Những đúc rút, suy ngẫm của người viết là cuộc đời là một hành trình dài vô tận, đường đi có thể là sự thành công hoặc thất bại, hạnh phúc hay khổ đâu là tùy vào tâm trạng của chúng ta, vào những thứ chúng ta gặt hái được trên đường đi.
Câu 6 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 109): Chú ý giọng điệu của người viết.
Trả lời:
- Giọng điệu đầy suy tư, trải nghiệm và tự tin khi cuối cùng, tác giả đã nhận ra con đường đúng đắn của cuộc đời mình.
Trả lời câu hỏi
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 110): Theo bạn, mục đích của bài viết này là gì?Trả lời:
- Mục đích của bài viết này là kể lại trải nghiệm tìm đường, đưa ra các lựa chọn của tác giả, từ đó tác giả gửi gắm thông điệp tới người đọc về cách tìm đường, cách lựa chọn hay bao quát hơn là cách sống.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 110): Xác định quan điểm chính của tác giả trong bài viết này. Quan điểm ấy đã được triển khai qua hệ thống lí lẽ và bằng chứng như thế nào?
Trả lời:
- Quan điểm chính của tác giả trong bài viết này là cuộc đời của chúng ta như một con đường với hàng ngàn khúc quanh, đến khúc quanh nào chúng ta cũng bắt buộc phải có những lựa chọn dù những lựa chọn đó chưa chắc đã là cuộc đời tương lai của chúng ta.
- Những lí lẽ, bằng chứng được triển khai là:
+ Đầu tiên là câu chuyện về sự lựa chọn đầu tiên trong cuộc đời của người viết năm mười bốn tuổi, lựa chọn môn học, chương trình học và ngành nghề tương lai.
+ Những lựa chọn bất đắc dĩ mà người viết phải chọn như không chọn Pháp nhưng phải đi Pháp, tốt nghiệp kĩ sư dù chưa bao giờ nghĩ tới, cũng chưa bao giờ mơ tới quyền lực nhưng lại có những vị trí quyền lực.
+ Số phận và lựa chọn của người viết: làm kĩ sư cầu đường nhưng chưa bao giờ thiết kế đường, chưa bao giờ học kinh tế nhưng đã làm tư vấn về kinh tế và đã dạy kinh tế trong trường đại học, …
+ Những con đường mà chúng ta chọn rồi cũng sẽ là thành công và hạnh phúc vì thành công và hạnh phúc không phụ thuộc vào con đường đã chọn mà vào tâm trạng của chính chúng ta, vào thành quả mà chúng ta gặt hái được.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 110): Chỉ ra các yếu tố tự sự, biểu cảm và phân tích tác dụng của chúng trong văn bản
Trả lời:
+ Yếu tố tự sự là ở đoạn văn kể lại câu chuyện về sự lựa chọn đầu tiên của người viết năm mười bốn tuổi, ở chi tiết về các tình huống lựa chọn được đưa ra trong quá trình bàn bạc với bố mẹ.
- Yếu tố biểu cảm: tác giả bày tỏ những suy nghĩ cá nhân về hành trình cuộc đời của mình. (Cá nhân tôi trong suốt bấy nhiêu năm toàn gặp những tình huống lạ kì. / Suốt cuộc đời tôi đã mấy mò, giống như người khiếm thị lại phải đi trong cảnh sương mù.../ Suốy cuộc đời tìm đường, tôi đã tìm thấy sức mạnh của mình trong những thử thách vô cùng gian nan...)
- Tác dụng của các yếu tố tự sự, biểu cảm là giúp cho bài viết thêm hấp dẫn hơn, giàu tính hình ảnh; người đọc có thể dễ dàng hòa vào suy nghĩ của người viết, cảm nhận được rõ hơn cảm xúc của người viết.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 110): Nhan đề của bài viết là Một đời như kẻ tìm đường. Nhưng trong bài viết, tác giả lại nói: "Cả cuộc đời tìm đường để rồi mãi tới lúc xế chiều tôi mới khám phá ra chẳng có đường để tìm". Liệu tác giả có tự mâu thuẫn với chính mình hay không? Phải chăng việc tìm đường là một việc không có nhiều ý nghĩa?
Trả lời:
– Nhan đề của bài viết là Một đời như kẻ tìm đường. Nhưng trong bài viết, tác giả lại nói: “Cả cuộc đời tìm đường để rồi mãi tới lúc xế chiều tôi mới khám phá ra chẳng có đường để tìm”. Tác giả không hề mâu thuẫn với chính mình.
– Theo tác giả, việc tìm đường là một việc có rất nhiều ý nghĩa, tìm đường cũng như tìm về ý nghĩa của cuộc sống, tìm về quan điểm sống. Trong cuộc đời của mỗi người, ai cũng sẽ đi tìm đường như tìm về chính bản thân mình và dù cho không tìm được đường thì chúng ta vẫn có thể tìm được ý nghĩa trong cuộc đời mình. Việc tìm đường đã cho tác giả hiểu ra được giá trị cốt lõi của cuộc sống không phải nằm ở con đường mà là ở tận hiến.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 110): Hãy nêu một luận điểm trong bài viết trên mà bạn thấy tâm đắc hoặc còn băn khoăn. Lí do nào khiến bạn thấy luận điểm ấy thuyết phục mình hay làm bạn muốn đối thoại với tác giả?
Trả lời:
– Luận điểm khiến tôi tâm đắc nhất là: “Cuộc đời dù tiến hay lũi, vẫn phải tiếp tục bước đi”.
+ Đúng vậy, cuộc đời là một cuộc hành trình. Dù lựa chọn con đường nào, chúng ta cũng phải bước tiếp bởi bất kì con đường nào chỉ cần chúng ta bước đi bằng cả tinh thần, nhiệt huyết, trách nhiệm, chắc chắn sẽ gặt hái được hạnh phúc và thành công. Vì vậy, chúng ta không thể mãi đứng lại một chỗ.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 10 KNTT - Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường (trang 110): Từ bài thơ Con đường không chọn và bài viết Một đời như kẻ tìm đường, bạn suy nghĩ gì về những lựa chọn của mỗi người trong cuộc sống?
Trả lời:
– Từ bài thơ Con đường không chọn và bài viết Một đời như kẻ tìm đường. Theo tôi, những lựa chọn của mỗi người trong cuộc sống có thể là quyết định từ sâu trong suy nghĩ của mình hoặc là quyết định không mong muốn, những lựa chọn đó sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống và các sự kiện tiếp theo của họ, Và khi đã đưa ra một lựa chọn nào đó thì sẽ khó lòng quay lại và chọn lại từ đầu.
– Mỗi người luôn phải đưa ra những sự lựa chọn dẫn lối tương lai, nhưng cũng không phải quá băn khoăn về các lựa chọn mà chỉ cần sống hết mình, tận hiến thì sẽ tìm ra được các giá trị cốt lõi, đích thực. Đôi khi sự lựa chọn ấy chưa chắc đã là tương lai của bạn, số phận có thể sẽ đưa bạn đến với lối đi khác trong cuộc đời.
Kết nối đọc - viết
Đề bài: Theo bạn, thành công và hạnh phúc phụ thuộc vào lựa chọn của chúng ta hay vào những may rủi ngẫu nhiên trong cuộc đời? Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) thể hiện quan điểm của bạn về vấn đề này.Đoạn văn tham khảo
Tôi vẫn luôn quan niệm may mắn là phúc phần, là phước báo của con người. Nhưng không thể chỉ dựa vào cái phúc phần, phước báo ấy. Để có thành công và hạnh phúc bền vững, con người cần phải có một thái độ sống tích cực, Trong cuộc sống, con người luôn theo đuổi mục tiêu thành công và hạnh phúc. Theo tôi, thành công không nhất thiết mang lại hạnh phúc, nhưng hạnh phúc lại chính là một dạng thành công. Nhiều người coi việc nỗ lực là chìa khóa đến thành công và hạnh phúc, trong khi người lại chỉ dựa vào may rủi.
Tôi vẫn luôn tin rằng may mắn là phúc phần, là phước báo của con người, nhưng không thể hoàn toàn phụ thuộc vào nó. Để đạt được thành công và hạnh phúc lâu dài, thái độ tích cực và sự tiến bộ liên tục là quan trọng. Mà để có được thái độ sống đó buộc chúng ta phải có những lựa chọn và không ngừng hướng về phía trước.