Mở đầu - Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức Bài 35
Câu hỏi mở đầu SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức Bài 35 (trang 146): Để kéo dài sự sống cho những người bệnh suy thận, người ta thường phải chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận. Em hãy giải thích tại sao.
Trả lời:
- Người bệnh mắc suy thận khi quả thận bị suy giảm chức năng, không còn đủ khả năng bài tiết bình thường cho cơ thể. Vì vậy chạy thận nhân tạo hay ghép thận là phương pháp là phương pháp thay thế, làm giảm gánh nặng cho thận hỏng và giúp hệ bài tiết của cơ thể hoạt động bình thường.
I. Cấu tạo và chức năng của hệ bài tiết
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức Bài 35 (trang 146): Đọc đoạn thông tin trên kết hợp với quan sát Hình 35.1, kể tên các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu và các bộ phận chủ yếu của thận.
Trả lời:
- Các cơ quan của hệ bài tiết nước tiểu: hai quả thận, ống dẫn nước tiểu, bóng đái, ống đái. Trong đó, quan trọng nhất là thận.
- Các bộ phận chủ yếu của thận: bể thận, phần tủy và phần vỏ. Trong đó, mỗi quả thận chứa khoảng 1 triệu đơn vị chức năng nằm ở miền vỏ và miền tủy, mỗi đơn vị chức năng của thận lại được cấu tạo từ các ống thận và cầu thận.
II. Một số bệnh về hệ bài tiết
Hoạt động SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức Bài 35 (trang 147): Đề xuất biện pháp bảo vệ hệ bài tiết
Đọc thông tin trong bảng 35.1 và đề xuất biện pháp phù hợp để bảo vệ hệ bài tiết rồi hoàn thành bảng theo mẫu bảng 35.1
Trả lời:
| Thói quen | Nguy cơ xảy ra | Đề xuất biện pháp |
| Ăn quá mặn, quá chua, nhiều đường | Hệ bài tiết làm việc quá tải |
Khẩu phần ăn uống hợp lí: Không ăn quá nhiều protein, quá mặn, quá chua, quá nhiều chất tạo sỏi. |
| Không uống đủ nước | Giảm khả năng bài tiết nước tiểu |
Khẩu phần ăn uống hợp lí: Uống đủ nước. |
| Nhịn đi tiểu khi buồn tiểu | Tăng nguy cơ lắng sỏi trong hệ bài tiết | Khi muốn đi tiểu thì nên đi ngay. Không nên nhịn lâu. |
| Không giữ vệ sinh hệ bài tiết nước tiểu | Tăng nguy cơ viêm nhiễm hệ bài tiết nước tiểu | Thường xuyên giữ vệ sinh cho toàn cơ thể cũng như cho hệ bài tiết nước tiểu |
| Ăn thức ăn ôi thiu | Gây độc hại cho hệ bài tiết nước tiểu |
Khẩu phần ăn uống hợp lí: Không ăn thức ăn ôi thiu và nhiễm chất độc hại. |
III. Một số thành tựu ghép thận, chạy thận nhân tạo
Hoạt động SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức Bài 35 (trang 149): Tìm hiểu một số thành tựu ghép thận, chạy thận nhân tạo
Thảo luận nhóm để thực hiện các yêu cầu sau:
1. Tìm hiểu một số thành tựu ghép thận và chạy thận nhân tạo ở Việt Nam và trên thế giới.
2. Nêu quan điểm của em về tính nhân văn của việc hiến thận.
Trả lời:
1. Một số thành tựu về ghép thận và chạy thận nhân tạo ở Việt Nam và trên thế giới đó là:
- Tính đến nay, các bác sĩ Việt Nam đã ghép thận thành công cho gần 600 trường hợp, rút ngắn thời gian ghép trung bình 3 tiếng.
- Tại Việt Nam đã thực hiện thành công ca ghép thận từ người cho chết não vào năm 2010.
- Năm 1943, nhà khoa học Kolff (Hà Lan) đã phát triển máy chạy thận nhân tạo đầu tiên trên thế giới.
2. Hiến tạng nói chung và hiến thận nói riêng cho người bệnh và y tế là một việc làm cao đẹp, có thể giúp ích cho người bệnh và cho khoa học. Hàng ngàn người trên khắp thế giới đã được cứu và kéo dài sự sống nhờ người hiến thận. Tuy nhiên, do những quan niệm hoặc tâm lí sợ hãi, nên vấn đề này vẫn chưa thực sự được ủng hộ rộng rãi. Hiện nay, có rất nhiều người đăng kí hiến tạng sau khi chết, điều này càng mở ra nhiều cơ hội sống khỏe mạnh cho nhiều bệnh nhân, đây là tinh thần nhân văn, nhân ái vô cùng cao đẹp.
IV. Dự án, bài tập: Điều tra một số bệnh về thận trong trường học hoặc địa phương
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức Bài 35 (trang 149): Kể tên một số loại thực phẩm phù hợp với người bị bệnh sỏi thận, suy thận và viêm cầu thận.
Trả lời:
- Ưu tiên ăn các thực phẩm lành mạnh như: thịt nạc (gia cầm, cá, hải sản); các loại đậu như đậu xanh, đậu nành; rau và trái cây như rau diếp, cà chua, khoai tây, táo, dưa hấu, lê…