Giải SGK Địa lí 10 Cánh Diều Bài 19: Cơ cấu nền kinh tế, tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia

1. Cơ cấu kinh tế

Câu hỏi Địa lí 10 Cánh Diều Bài 19: Đọc thông tin và quan sát hình 19, hãy:
- Trình bày khái niệm cơ cấu kinh tế.
- Phân biệt các loại cơ cấu kinh tế.
Địa lí 10 Cánh Diều Bài 19: Cơ cấu nền kinh tế, tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia
Trả lời:
- Cơ cấu kinh tế là tổng thể các ngành, các lĩnh vực, bộ phận kinh tế có quan hệ hữu cơ tương đối ổn định hợp thành.
- Phân biệt các loại cơ cấu kinh tế

Loại cơ cấu

Theo ngành

Theo thành phần

Theo lãnh thổ

Thành phần

- Nông nghiệp, lâm nghiệp, thuỷ sản; Công nghiệp, xây dựng; Dịch vụ.

- Khu vực kinh tế trong nước; Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài.

- Vùng kinh tế; Tiểu vùng kinh tế.

Đặc điểm

- Tập hợp tất cả các ngành hình thành nên nền kinh tế và các mối quan hệ tương đối ổn định giữa chúng.

- Được hình thành dựa trên chế độ sở hữu, bao gồm nhiều thành phần kinh tế có tác động qua lại với nhau.

- Kết quả của phân công lao động xã hội theo lãnh thổ dựa trên sự khác biệt về điều kiện tự nhiên, điều kiện kinh tế - xã hội,...

2. Tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia

Câu hỏi: Đọc thông tin, hãy so sánh sự khác biệt giữa GDP và GNI, GDP và GNI bình quân đầu người.
Trả lời:
* Sự khác biệt giữa GDP và GNI:
- GDP (tổng sản phẩm trong nước)
- Ý nghĩa: Tổng của tổng sản phẩm vật chất và dịch vụ, được sản xuất cuối cùng được sản xuất ra bên ngoài lãnh thổ một nước, trong khoảng thời gian nhất định (thường là một năm).
- Biện pháp: Tổng sản lượng sản xuất
- Đại diện: Sức mạnh của nền kinh tế nước này
- Tập trung vào: Sản xuất trong nước
 - GNI (tổng thu nhập quốc gia):
- Ý nghĩa: Tổng thu nhập từ sản phẩm vật chất và dịch vụ cuối cùng do công dân một nước tạo ra, trong khoảng thời gian nhất định (thường là một năm).
- Biện pháp: Tổng thu nhập nhận được
- Đại diện: Sức mạnh kinh tế của công dân nước này
- Tập trung vào: Thu nhập do công dân tạo ra
* Sự khác biệt giữa GDP và GNI bình quân đầu người:
 - GDP bình quân đầu người: được tính bằng GDP chia cho tổng số dân cùa nước đó ở cùng thời điểm.
 - GNI bình quân đầu người: được tính bằng GNI chia cho tổng số dân cùa nước đó ở cùng thời điểm.

Luyện tập

Câu hỏi: Cho bảng số liệu:
Địa lí 10 Cánh Diều Bài 19: Cơ cấu nền kinh tế, tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia
Hãy vẽ biểu đồ tròn thể hiện cơ cấu GDP của thế giới năm 2010 và năm 2019. Rút ra nhận xét và giải thích.
Trả lời:
* Vẽ biểu đồ
BIỂU ĐỒ THỂ HIỆN CƠ CẤU GDP CỦA THẾ GIỚI NĂM 2010 VÀ NĂM 2019
Địa lí 10 Cánh Diều Bài 19: Cơ cấu nền kinh tế, tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia
* Nhận xét và giải thích
- Nhận xét
+ Ngành nông, lâm, thủy sản chiếm tỉ trọng thấp nhất (4,0%-2019) nhưng có xu hướng tăng lên (tăng 0,2%).
+ Ngành công nghiệp, xây dựng chiếm tỉ trọng khá cao (26,7%-2019) nhưng có xu hướng giảm (giảm 1%).
+ Ngành dịch vụ chiếm tỉ trọng cao nhất (64,9%) và có xu hướng tăng lên (1,5%).
+ Tỉ trọng thuế sản phẩm trừ trợ cấp sản phẩm giảm và giảm 0,7%.
- Giải thích: Sự tăng, giảm tỉ trọng của các ngành phù hợp với xu hướng đẩy nhanh tốc độ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và sự phát triển mạnh mẽ ở các nước trên thế giới.

Vận dụng

Câu hỏi: Hãy tìm hiểu về tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh hoặc thành phố trực thuộc Trung ương nơi em sinh sống
Trả lời:
Em tự tìm hiểu tại địa phương thông qua internet, báo đài, cán bộ địa phương.
* Gợi ý tham khảo:  Đây là Thống kê Kinh tế 5 thành phố lớn tăng trưởng thế nào nửa đầu năm 2020 và 2021:
Địa lí 10 Cánh Diều Bài 19: Cơ cấu nền kinh tế, tổng sản phẩm trong nước và tổng thu nhập quốc gia