1. Môi trường
Câu hỏi Địa lí 10 Cánh Diều Bài 29: Đọc thông tin và quan sát hình 29.1, hình 29.2, hãy:- Nêu khái niệm và đặc điểm của môi trường.
- Tìm ví dụ chứng minh vai trò của môi trường đối với sự phát triển của xã hội loài người.
Trả lời:
- Khái niệm: Môi trường bao gồm các yếu tố vật chất tự nhiên và nhân tạo quan hệ mật thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng đến đời sống, kinh tế, xã hội, sự tồn tại, phát triển của con người, sinh vật và tự nhiên.
- Đặc điểm:
+ Môi trường có quan hệ mật thiết và tác động qua lại với con người.
+ Môi trường có thể tác động và ảnh hưởng đến con người.
- Ví dụ về vai trò của môi trường: Than đá là tài nguyên khoáng sản hình thành bởi môi trường tự nhiên, được con người khai thác và sử dụng để sản xuất điện phục vụ đời sống hàng ngày.
2. Tài nguyên thiên nhiên
Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 29.3, hãy:- Nêu khái niệm và đặc điểm của tài nguyên thiên nhiên.
- Tìm ví dụ chứng minh vai trò của tài nguyên thiên nhiên đối với sự phát triển của xã hội loài người.
Trả lời:
* Khái niệm: Tài nguyên thiên nhiên bao gồm tất cả các dạng vật chất tồn tại khách quan trong tự nhiên mà con người có thể sử dụng phục vụ cuộc sống cá nhân và sự phát triển của xã hội loài người.
* Đặc điểm của tài nguyên thiên nhiên:
- Phân bố không đồng đêu theo không gian lãnh thổ.
- Phần lớn các nguồn tài nguyên thiên nhiên có giá trị kinh tế được hình thành qua quá trình phát triền lâu dài của tự nhiên và lịch sử.
- Tài nguyên thiên nhiên trên Trái Đất rất phong phú, đa đạng nhưng có giới hạn nhất định. -> Nhiều loại tài nguyên đang bị cạn kiệt, nhất là tài nguyên khoáng sản.
- Dựa vào tính chất và việc sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên, tài nguyên phân thành:
+ Tài nguyên thiên nhiên vô hạn
+ Tài nguyên thiên nhiên hữu hạn: tái tạo được và không tái tạo được.
- Ví dụ chứng minh vai trò của tài nguyên thiên nhiên: Nông nghiệp là ngành kinh tế có quan hệ mật thiết không thể tách rời tài nguyên thiên nhiên, với đất trồng là tư liệu sản xuất, các điều kiện và khí hậu, thời tiết quy định sự có mặt của các loại cây trồng.
Luyện tập
Câu 1: Hãy phân tích mối quan hệ giữa môi trường và tài nguyên thiên nhiên.Trả lời:
* Mối quan hệ giữa môi trường và tài nguyên thiên nhiên:
- Môi trường và tài nguyên thiên nhiên có tầm quan trọng đặc biệt đối với đời sống con người, tạo nên cơ sở vật chất để phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, tạo cho con người phương tiện sinh sống, phát triển trí tuệ, đạo đức, tinh thần.
- Tài nguyên thiên nhiên cạn kiệt dẫn đến môi trường bị hủy hoại.
+ Ví dụ: Việc chặt phá rừng bừa bãi dẫn đến mất cân bằng sinh thái, suy giảm nguồn nước ngầm,...
- Môi trường bị huỷ hoại và ô nhiễm ảnh hưởng trực tiếp đến tài nguyên thiên nhiên.
+ Ví dụ: Ô nhiễm môi trường không khí gây ra những trận mưa axit làm giảm khả năng sống, phát triển của các sinh vật sống dưới nước.
Câu 2: Vì sao phải sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lí?
Trả lời:
* Phải sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lí vì:
- Tài nguyên thiên nhiên không phải là vô tận:
=> Không thể đáp ứng hết được mọi nhu cầu sử dụng của con người. Hiện naу, nhu cầu ѕử dụng tài nguуên thiên nhiên ᴠô cùng cao dẫn đến ѕự cạn kiệt nhanh chóng của chúng. Nếu chúng ta không sử dụng chúng một cách hợp lí thì không thể duy trì chúng lâu dài cho thế hệ con cháu mai sau.
- Tài nguуên thiên nhiên là điều kiện cần để giúp phát triển nền kinh tế
=> Mỗi khi chúng ta biết cách khai thác những tài nguуên thiên nhiên nàу một cách hợp lý ᴠà hiệu quả ѕẽ giúp nền kinh tế phát triển tốt hơn.
- Sử dụng tài nguyên không hợp lí cũng sẽ ảnh hưởng đến môi trường
=> Tác động rất хấu đến ѕự ѕống cũng như phát triển của con người, các loài ѕinh ᴠật
Vận dụng
Câu hỏi: Hãy thu thập thông tin về tài nguyên thiên nhiên ở địa phương em.Trả lời:
- Học sinh tìm hiểu thông tin về tài nguyên thiên nhiên ở địa phương mình sống.
- Ví dụ: Quảng Ninh có khoáng sản than, Lào Cai có apatit, Bắc Kạn có vàng, Lai Châu có đất hiếm, Yên Bái có sắt,…