I. Khái quát
- Diện tích: 40,9 nghìn km²; gồm 13 tỉnh/thành phố, trung tâm là TP Cần Thơ.
- Vị trí: Giáp biển 3 phía, giáp Đông Nam Bộ và Campuchia, thuận lợi phát triển kinh tế, giao thương và quốc phòng.
- Dân số: 17,4 triệu người (2021); mật độ dân số TB 426 người/km²; dân tộc đa dạng: Kinh, Khmer, Hoa, Chăm.
II. Sử dụng hợp lí tự nhiên
1. Các thế mạnh và hạn chế về tự nhiên
- Thế mạnh:
+ Địa hình đồng bằng bằng phẳng, đất phù sa màu mỡ → trồng lúa, cây ăn quả.
+ Khí hậu cận xích đạo, nắng nhiều → thích hợp nông nghiệp, năng lượng tái tạo.
+ Nguồn nước: sông Cửu Long, kênh rạch dày đặc → thủy lợi, giao thông, thủy sản.
+ Rừng: ngập mặn, tràm → môi trường, du lịch sinh thái.
+ Khoáng sản: dầu khí, than bùn, đá vôi,...
+ Biển đảo: hải sản phong phú, tiềm năng du lịch biển (Phú Quốc,...).
- Hạn chế:
+ Mùa khô sâu sắc → thiếu nước, tăng đất mặn/phèn.
+ Biến đổi khí hậu → ngập mặn, xâm nhập mặn.
+ Nguồn nước phụ thuộc nước ngoài → khó quản lí, sử dụng hiệu quả.
2. Hướng sử dụng hợp lí tự nhiên
+ Quản lí tốt tài nguyên đất, nước, bảo vệ môi trường, thích ứng BĐKH.
+ Đầu tư thủy lợi, kiểm soát lũ, chống sạt lở.
+ Bảo vệ rừng ngập nước, bờ biển.
+ Ứng dụng CNSH, công nghệ môi trường, sản xuất nông nghiệp theo vùng sinh thái.
+ Khai thác hợp lí biển – đảo gắn với du lịch bền vững.
III. Phát triển sản xuất lương thực và thực phẩm
1. Vai trò sản xuất lương thực và thực phẩm
- Sản xuất lương thực và thực phẩm có vai trò quan trọng đối với việc đảm bảo an ninh lương thực của vùng và cả nước.
- Vùng là nơi cung cấp các mặt hàng lương thực, thực phẩm xuất khẩu chủ lực cho đất nước, đặc biệt là gạo và thủy sản.
- Góp phần khai thác thế mạnh về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và kinh tế - xã hội của vùng.
- Cung cấp nguồn nguyên liệu cho công nghiệp sản xuất, chế biến thực phẩm, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của vùng,…
- Giúp giải quyết việc làm cho một lượng lao động đáng kể trong vùng, cải thiện đời sống nhân dân.
2. Tình hình phát triển
- Lương thực:
+ Trọng điểm sản xuất lúa của cả nước (50% diện tích, 90% gạo XK).
+ Năng suất cao nhất cả nước, tập trung ở Kiên Giang, An Giang, Đồng Tháp,…
- Thực phẩm:
+ Chăn nuôi: lợn, bò, gia cầm, quy mô lớn, công nghệ cao.
+ Thủy sản: số 1 cả nước, chiếm >50% sản lượng. Mạnh về nuôi trồng (tôm, cá da trơn,...).
+ Cây ăn quả: diện tích lớn nhất cả nước (~377 nghìn ha), phát triển công nghệ cao và hữu cơ.
IV. Phát triển du lịch
1. Tài nguyên du lịch
- Tự nhiên: sông nước, rừng ngập mặn, biển đảo (Phú Quốc, U Minh,…).
- Văn hóa: chợ nổi, miệt vườn, lễ hội, nghệ thuật truyền thống.
2. Tình hình phát triển
- Loại hình chính: du lịch sinh thái, biển đảo, văn hóa – lễ hội.
- Các điểm mạnh: Phú Quốc, Cần Thơ, Tiền Giang, An Giang, Đồng Tháp,…