Trước khi đọc
Câu 1 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 63): Bạn từng hình dung thế nào về thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất Nam Bộ cách đây gần một thế kỉ? Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp về điều đó.Trả lời:
Tưởng tượng về thiên nhiên và cuộc sống con người ở vùng đất Nam Bộ cách đây gần một thế kỷ. Trong trí tưởng tượng của em, mảnh đất này trông vô cùng hoang sơ. Mặc dù một số nơi vẫn đối mặt với khó khăn về vật chất, nhưng lại rất tự hào với vẻ đẹp tự nhiên và sự trù phú của mình. Vùng đất Nam Bộ là nơi thuần khiết, độc đáo, mang đến những trải nghiệm văn hóa đặc biệt và những nét đẹp tự nhiên khó lẫn lộn.
Câu 2 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 63): Dựa vào nhan đề Đất rừng phương Nam, bạn suy đoán xem phần văn bản dưới đây sẽ kể với bạn những chuyện gì?
Trả lời:
– Dựa vào nhan đề Đất rừng phương Nam, phần văn bản dưới đây sẽ kể về những điểm đặc trưng đất rừng của phương Nam, Niềm tự hào về vẻ đẹp của Đất và Người Nam Bộ.
Trong khi đọc
Câu 1 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 63): Bạn hiểu thế nào là “ăn ong”?Trả lời:
- “Ăn ong” là đi lấy mật ong từ việc gác kèo trước đó.
Câu 2 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 65): Chú ý lời thoại và tính cách của hai nhân vật An và Cò.
Trả lời:
* Tính cách của hai nhân vật An và Cò:
- An: Tinh tế, để ý.
- Cò: Tốt bụng, thẳng tính, có phần "lên mặt" với An.
Câu 3 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 66): Việc làm kèo ong được kể lại qua điểm nhìn của ai?
Trả lời:
- Việc làm kèo được kể lại qua điểm nhìn của má nuôi An.
Câu 4 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 67): Vì sao tía nuôi khuyên An “không nên giết ong”?
Trả lời:
- Tía nuôi khuyên An "không nên giết ong" vì tía nuôi muốn các con ứng xử tốt với tự nhiên, đồng thời ông cũng có cách khác để đuổi ong đi.
Câu 5 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 68): Việc liên hệ, so sánh những cách nuôi ong, lấy mật khác nhau này có tác dụng gì?
Trả lời:
- Việc liên hệ, so sánh những cách nuôi ong, lấy mật khác nhau có tác dụng cho thấy không có nơi nào có kiểu tổ ong hình nhánh kèo như vùng U Minh.
Sau khi đọc
Câu hỏi 1 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 68): Tóm tắt câu chuyện được kể trong văn bản trên.Trả lời:
- Câu chuyện trong văn bản kể về một lần An cùng tía nuôi và thằng Cò đi lấy mật. Trên đường, An đã có những trải nghiệm tuyệt vời khi cảm nhận vẻ đẹp của thiên nhiên, từ ban mai, bầy ong đến đàn chim. Sau khi nghỉ mệt, tía nuôi và thằng Cò chỉ dẫn An lấy mật từ đàn ong.
- Trong cuộc tìm kiếm, thằng Cò bị ong đốt, nhưng tía nuôi An chỉ sử dụng vôi bôi lên vết đốt đó và ông đuổi đàn ong để tiếp tục lấy mật. Cuối cùng, sau một ngày làm việc, họ ăn cơm và lên kế hoạch mang gùi to hơn để lấy được nhiều mật cho lần tiếp theo. Trong lúc ăn cơm, An suy nghĩ về cách nuôi ong trên thế giới và nhận ra rằng cách đặt kèo rất độc đáo và khác biệt, không nơi nào giống ở rừng U Minh.
Câu hỏi 2 SGK Ngữ văn 10 CTST (trang 68): Quanh câu chuyện “đi lấy mật”, cuộc sống của thiên nhiên, con người phương Nam được cảm nhận, tái hiện qua điểm nhìn của những nhân vật nào? Các điểm nhìn này có tác dụng hỗ trợ, bổ sung cho nhau như thế nào? Theo bạn, điểm nhìn của ai là quan trọng nhất? Vì sao?
Trả lời:
– Quanh câu chuyện “đi lấy mật”, cuộc sống thiên nhiên, con người phương Nam được cảm nhận, tái hiện qua điểm nhìn của những nhân vật: An, thằng Cò, tía và má nuôi.
– Các điểm nhìn của thằng Cò, tía và má nuôi bổ trợ cho điểm nhìn của An, giúp người đọc thấy được cuộc sống thiên nhiên và con người phương Nam.
– Theo em, điểm nhìn của An là quan trọng nhất. Vì ở đoạn trích này, An là người kể chuyện.
Câu hỏi 3 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 68): Trong văn bản trên, lời đối thoại giữa An với các nhân vật (Cò, tía nuôi, má nuôi) có tác dụng gì?
Trả lời:
- Lời đối thoại giúp cho câu chuyện chân thật và gần gũi hơn.
- Trong văn bản trên, lời đối thoại giữa An và các nhân vật (Cò, tía nuôi, má nuôi) có tác dụng giúp cho câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc.
Câu hỏi 4 SGK Ngữ văn 10 CTST (trang 68): Phân tích một đoạn trong lời của người kể chuyện có sự kết hợp giữa kể sự việc và miêu tả cảnh vật, thể hiện được phong vị riêng trong cuộc sống của thiên nhiên và con người phương Nam.
Trả lời:
- Đoạn văn chọn:
“Chim hót líu lo. Nắng bốc hương hoa tràm thơm ngây ngất. Gió đưa mùi hương ngọt lan ra, phảng phất khắp rừng. Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh... Con Luốc động đậy cánh mũi, rón rén mò tới.
Nghe động tiếng chân con chó săn nguy hiểm, những con vật thuộc loại bò sát bốn chân, to hơn ngón chân cái kia, liền quật chiếc đuôi dài chạy tứ tán. Con núp chỗ gốc cây thì biến thành màu xám vỏ cây. Con đeo trên tấm lá ngái thì biến ra màu xanh lá ngái”.
- Phân tích:
+ Yếu tố tự sự: Kể về hoạt động của các loài vật và hương thơm của hoa tràm lan ra, phảng phất khắp rừng.
+ Yếu tố miêu tả: Miêu tả tính chất của tiếng chim của màu sắc da con kì nhông, tính chất trong hành động của con Luốc,....
+ Phong vị riêng trong cuộc sống của thiên nhiên và con người phương Nam:
Thiên nhiên: trù phú, sinh động.
Con người: phóng khoáng, tự do.
Câu hỏi 5 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 68): Xác định chủ đề của văn bản và chỉ ra một số căn cứ để xác định chủ đề.
Trả lời:
- Chủ đề của văn bản: Công việc đi lấy mật của con người phương Nam.
- Một số căn cứ để xác định chủ đề: Dựa vào vấn đề cơ bản của văn bản.
Câu hỏi 6 SGK Ngữ văn 10 CTST (trang 68): Chỉ ra một số điểm tương đồng, khác biệt giữa hai nhân vật Cò và An. Theo bạn, việc làm nổi bật những nét tương đồng và khác biệt ấy có tác dụng thế nào trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm?
Trả lời:
Một số điểm tương đồng, khác biệt giữa hai nhân vật Cò và An:
– Tương đồng: còn nhỏ tuổi, ngây thơ, biết nghe lời tía và má, đối xử tốt với nhau.
– Khác biệt:
+ Cò: vô tư, thẳng thắn, bộc trực, tốt tính và không để bụng.
+ An: tinh tế, nhạy cảm, có chiều sâu.
→ Theo em, việc làm nổi bật những nét tương đồng và khác biệt ấy có tác dụng khắc họa tính cách của con người trong tác phẩm. Con người phương Nam chính là một phần không thể thiếu mà tác phẩm muốn nhắc đến. Họ là những người tốt tính, thẳng thắn, bộc trực nhưng cũng rất tinh tế, nhạy cảm, có chiều sâu.
Câu hỏi 7 SGK Ngữ văn 10 CTST - Soạn bài Đất rừng phương Nam (trang 68): Câu chuyện đi lấy mật giúp bạn hiểu thêm điều gì về thiên nhiên, cuộc sống, tính cách con người Nam Bộ?
Trả lời:
- Câu chuyện đi lấy mật đã giúp tôi mở mang đầu óc về một thế giới mới của vùng Nam Bộ. Thiên nhiên tại đây được mô tả như một bức tranh trù phú và hoang sơ, nơi mà cuộc sống của con người gắn bó mật thiết với sự giản dị gắn liền với thiên nhiên, môi trường xung quanh.
- Những tính cách của người dân Nam Bộ được phản ánh qua hành động của họ trong câu chuyện, đồng thời mang đến cho tôi ấn tượng về sự phóng khoáng, thẳng thắn, bộc trực nhưng cũng rất tình cảm, tinh tế, sâu sắc.