Lý thuyết Lịch Sử 8 Kết nối tri thức Bài 2: Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII

1. Tình hình nước Pháp trước cách mạng

a. Về kinh tế:

- Cuối thế kỉ XVIII, Pháp vẫn là nước nông nghiệp lạc hậu, năng suất thấp, thường xuyên mất mùa, đói kém.

- Công thương nghiệp phát triển nhưng bị kìm hãm bởi chế độ phường hội.

b. Về chính trị, xã hội:

- Chế độ quân chủ chuyên chế rơi vào khủng hoảng, vua Lu-i XVI cai trị hà khắc.

- Xã hội chia làm 3 đẳng cấp:

+ Quý tộc, tăng lữ: Nắm chức vụ cao, miễn thuế.

+ Đẳng cấp thứ ba: Gồm tư sản, nông dân, bình dân thành thị. Tư sản có thế lực kinh tế nhưng không có quyền lực chính trị.

c. Về tư tưởng: Trào lưu Triết học Ánh sáng lên án chế độ phong kiến, mở đường cho cách mạng.

2. Nét chính về Cách mạng tư sản Pháp (cuối thế kỉ XVIII)

a) Nguyên nhân bùng nổ

- Sâu xa: Khủng hoảng kinh tế - xã hội, tư tưởng đấu tranh.

- Trực tiếp: Vua Lu-i XVI tăng thuế, Đẳng cấp thứ ba phản đối mạnh mẽ.

- Diễn biến:

- Giai đoạn 1 (14/7/1789 - 10/8/1792):

+ Ngày 14/7/1789, Quần chúng tấn công chiếm pháo đài - nhà tù Ba-xti

+ Ngày 26/8/1789, Quốc hội thông qua Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền

- Giai đoạn 2 (10/8/1792 - 2/6/1793): chế độ phong kiến bị lật đổ, nền cộng hòa đầu tiên được thiết lập

- Giai đoạn 3 (2/6/1793 - 27/7/1794): nền chuyên chính dân chủ cách mạng Gia-cô-banh được thiết lập, do luật sư Rô-be-spie đứng đầu

- Ngày 27/7/1794, lực lượng tư sản phản cách mạng đảo chính, cách mạng thoái trào và kết thúc.

c) Kết quả, ý nghĩa, tính chất và đặc điểm chính của Cách mạng tư sản Pháp

- Kết quả:

+ Xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế, đưa tư sản lên cầm quyền.

+ Khẳng định quyền tự do dân chủ của công dân.

- Ý nghĩa:

+ Thúc đẩy chủ nghĩa tư bản phát triển.

+ Ảnh hưởng sâu rộng đến phong trào cách mạng thế giới.

+ Truyền bá tư tưởng Tự do - Bình đẳng - Bác ái.

- Tính chất:

+ Cách mạng dân chủ tư sản điển hình: Lập nền cộng hòa, quyền tự do, xóa bỏ phong kiến.

+ Lãnh đạo: Giai cấp tư sản.

+ Hình thức: Nội chiến cách mạng và bảo vệ Tổ quốc.