Lý thuyết Lịch Sử 9 Kết nối tri thức Bài 5: Phong trào dân tộc dân chủ trong những năm 1918 - 1930

1. Hoạt động yêu nước của người Việt Nam ở nước ngoài

- Tại Trung Quốc: Tổ chức Tâm tâm xã (1923) ở Quảng Châu với mục tiêu đấu tranh vì quyền lợi của người Việt. Mưu sát Toàn quyền Đông Dương Méc-lanh (1924) gây tiếng vang.

- Tại Pháp: Hội những người yêu nước Việt Nam (1919) do Phan Châu Trinh và một số người Việt thành lập, hoạt động mạnh về báo chí, lên án chế độ quân chủ.

2. Phong trào đấu tranh của giai cấp tư sản và tầng lớp tiểu tư sản ở trong nước

* Giai cấp tư sản

- Đấu tranh chống chèn ép của tư sản Pháp, Hoa kiều, đòi quyền tự do và tham gia chính quyền.

- Phong trào tiêu biểu:

+ 1919: Tẩy chay tư sản Hoa kiều, kêu gọi dùng hàng Việt.

+ 1923: Chống độc quyền cảng Sài Gòn của tư sản Pháp.

- Thành lập Đảng Lập hiến (1923) và báo chí như Thực nghiệp dân báo, Diễn đàn bản xứ để bảo vệ quyền lợi.

* Tầng lớp tiểu tư sản

- Tích cực đấu tranh, góp phần tuyên truyền tư tưởng yêu nước.

- Hoạt động nổi bật:

+ Ra báo tiến bộ như Chuông rạn, An Nam trẻ.

+ Thành lập tổ chức như Thanh niên cao vọng Đảng, Hội Phục Việt.

+ Đòi thả Phan Bội Châu (1925), truy điệu Phan Châu Trinh (1926).

3. Phong trào của giai cấp công nhân

- Giai đoạn 1919 - 1925: Đấu tranh chủ yếu là bãi công, đòi tăng lương, giảm giờ làm.

- Giai đoạn 1925 - 1930

+ Cuộc bãi công Ba Son (1925) thắng lợi, đánh dấu bước chuyển từ đấu tranh tự phát sang tự giác.

+ Từ 1926, các cuộc đấu tranh liên kết nhiều ngành, địa phương.

* Một số bãi công lớn: Mỏ than Mạo Khê, Nhà máy Trường Thi, Đồn điền Phú Riềng...

4. Sự ra đời của các tổ chức yêu nước cách mạng

- Tháng 6/1925, Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên do Nguyễn Ái Quốc thành lập ở Quảng Châu.

- Tân Việt Cách mạng Đảng (1928) từ tiền thân Hội Phục Việt.

- Việt Nam Quốc dân Đảng (1927) do Nguyễn Thái Học, Phó Đức Chính sáng lập.