1. Cách mạng công nghiệp Anh
- Thời gian: Bắt đầu từ nửa sau thế kỉ XVIII.
- Điều kiện: Anh có đủ vốn, nhân công, kỹ thuật.
- Phạm vi: Đầu tiên trong ngành dệt, sau lan sang giao thông vận tải, luyện kim,...
- Thành tựu tiêu biểu:
+ Năm 1764, Giêm Ha-gri-vơ chế tạo ra máy kéo sợi Gien-ni.
+ Năm 1769, R. Ác-rai phát minh ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước.
+ Năm 1784, Giêm Oát đã phát minh ra máy hơi nước.
+ Năm 1785, E. Các-rai phát minh ra máy dệt, đưa tốc độ sản xuất tăng lên 39 lần.
+ Năm 1814, Xti-phen-xơn chế tạo thành công đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước.
- Kết quả:
+ Anh từ nước nông nghiệp trở thành nước công nghiệp phát triển nhất thế giới.
+ Đến giữa thế kỉ XIX, Anh được gọi là “công xưởng của thế giới”.
2. Cách mạng công nghiệp lan ra các nước châu Âu và Mỹ
- Pháp:
+ Bắt đầu từ 1830, công nghiệp nhẹ trước, sau đó công nghiệp nặng.
+ Trở thành nền kinh tế thứ hai thế giới (sau Anh).
- Đức:
+ Bắt đầu từ những năm 40 (thế kỉ XIX), tập trung vào công nghiệp luyện kim, hóa chất.
+ Đến 1871, sau khi thống nhất, Đức trở thành quốc gia công nghiệp mạnh.
- Mỹ:
+ Công nghiệp hóa diễn ra sớm, tập trung vào công nghiệp nhẹ, sau đó lan sang công nghiệp nặng.
+ Giữa thế kỉ XIX, Mỹ đứng thứ 4 thế giới về sản xuất công nghiệp.
3. Những tác động của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội
a. Tác động đến đời sống sản xuất
- Thay đổi căn bản phương thức sản xuất, tăng năng suất lao động.
- Thúc đẩy nhiều ngành kinh tế, tạo ra nguồn của cải lớn.
- Chuyển đổi từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp.
b. Tác động đối với đời sống xã hội
- Hình thành hai giai cấp cơ bản:
+ Tư sản: Giàu lên nhanh chóng, trở thành giai cấp thống trị.
+ Vô sản: Ngày càng đông, bị tư sản bóc lột nặng nề.
- Mâu thuẫn giữa tư sản và vô sản ngày càng sâu sắc.
c. Những tác động tiêu cực của cách mạng công nghiệp
- Ô nhiễm môi trường gia tăng.
+ Tư sản bóc lột vô sản, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em.
+ Các nước tư bản xâm chiếm thuộc địa, tranh giành lãnh thổ.