I. Xu hướng của thế giới từ năm 1991 đến nay
- Chuyển trọng tâm sang kinh tế: Các nước điều chỉnh chiến lược, ưu tiên hợp tác kinh tế, khoa học - kỹ thuật thay vì chạy đua vũ trang.
- Quan hệ giữa các cường quốc: Tây Âu, Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Nga,... vừa hợp tác vừa cạnh tranh, tránh xung đột lớn.
- Quốc tế hóa, toàn cầu hóa: Thương mại quốc tế phát triển, công ty xuyên quốc gia xuất hiện, liên kết kinh tế - tài chính gia tăng.
- Xung đột khu vực: Nội chiến, bất ổn tiếp tục diễn ra ở Trung Đông, châu Phi, Nga - Ukraine. Cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu kéo dài từ 2001 đến nay.
II. Sự hình thành trật tự thế giới mới từ năm 1991 đến nay
- Sự sụp đổ của Liên Xô (1991): Trật tự hai cực Ianta tan rã, thế giới bước vào giai đoạn biến động mạnh.
- Tham vọng đơn cực của Mỹ: Mỹ muốn lãnh đạo thế giới, áp đặt “giá trị Mỹ” nhưng gặp sự cạnh tranh.
- Trật tự đa cực: Sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự phục hồi của Nga cùng sự cạnh tranh của Tây Âu, Nhật Bản, Ấn Độ,... làm thất bại tham vọng đơn cực của Mỹ, hình thành thế giới đa cực.