I. Sự phát triển kinh tế - xã hội của các nước Đông Bắc Á
1. Trung Quốc
- Đẩy mạnh cải cách, mở cửa toàn diện từ 1991.
- Kinh tế tăng trưởng mạnh, từ 8,1% GDP toàn cầu (2002) lên 18,8% (2022).
- Vượt Nhật Bản, trở thành nền kinh tế thứ hai thế giới (2010).
- Thành tựu khoa học - công nghệ lớn: chinh phục vũ trụ, giao thông, công nghệ sinh học.
- Cải thiện đời sống nhân dân, đẩy mạnh xóa đói giảm nghèo, bảo hiểm y tế bao phủ 1,4 tỉ người (2021).
2. Nhật Bản
- Giữ vị thế kinh tế thứ hai thế giới đến 2010, dẫn đầu về ô tô, tàu thủy, rô-bốt.
- Kinh tế tăng trưởng chậm, phục hồi chậm sau khủng hoảng 1997, 2008-2009.
- Đối mặt với già hóa dân số, thiếu lao động, tỷ lệ tự tử và tội phạm tăng.
3. Hàn Quốc
- Phát triển mạnh mẽ, trở thành quốc gia phát triển hàng đầu châu Á.
- Quy mô kinh tế đứng thứ 10 thế giới, thứ 4 châu Á (2020).
- GDP tăng từ 504,6 tỉ đô-la (2001) lên 1.910 tỉ đô-la (2022).
- Đi đầu trong sản xuất tàu, điện tử, ô tô, khai khoáng, mỹ phẩm.
- Văn hóa Hàn Quốc lan tỏa mạnh qua âm nhạc, điện ảnh, thời trang, ẩm thực.
II. Quá trình phát triển của ASEAN từ năm 1991 đến nay và Cộng đồng ASEAN
1. Quá trình phát triển của ASEAN từ năm 1991 đến nay
- Tháng 10-1991, Hiệp định Hoà bình Pa-ri được kí kết, vấn đề Cam-pu-chia được giải quyết. Quan hệ giữa Việt Nam với nhóm nước sáng lập ASEAN từ đối đầu chuyển sang giai đoạn hoà bình, hợp tác.
- Từ thập niên cuối thế kỉ XX đến nay, ASEAN không ngừng phát triển, trở thành một tổ chức liên kết khu vực chặt chẽ, toàn diện trên nhiều lĩnh vực.
- Các sự kiện chính trong quá trình phát triển của ASEAN từ sau năm 1991:
+ 1992, Kí thoả thuận về Khu vực Mậu dịch Tự do ASEAN (AFTA).
+ 1995, Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của ASEAN.
+ 1997, Thông qua Tầm nhìn ASEAN năm 2020; Lào, Mi-an-ma gia nhập ASEAN
+ 1999, Cam-pu-chia gia nhập ASEAN, hoàn thành mục tiêu trở thành tổ chức khu vực với 10 quốc gia thành viên.
+ 2003, Ra Tuyên bố Ba-li II, xác định mục tiêu thành lập Cộng đồng ASEAN.
+ 2007, Công bố Hiến chương ASEAN.
+ 2015, Chính thức thành lập Cộng đồng ASEAN.
+ 2016, thông qua Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN 2025.
2. Cộng đồng ASEAN
- Năm 2003, các nhà lãnh đạo của ASEAN quyết định thành lập Cộng đồng ASEAN vào năm 2020.
- Ngày 31-12-2015, Cộng đồng ASEAN chính thức được thành lập với 3 trụ cột là: cộng đồng chính trị - an ninh; cộng đồng kinh tế; cộng đồng văn hóa – xã hội
- Ý nghĩa sự hình thành của Cộng đồng ASEAN:
+ Tạo ra một dấu mốc quan trọng trong tiến trình liên kết, bảo đảm hoà bình, an ninh và tự cường lâu dài trong một khu vực hướng ra bên ngoài, với các nền kinh tế năng động, cạnh tranh và liên kết sâu rộng.
+ Là bước chuẩn bị nền tảng, định hướng và khuôn khổ cho ASEAN bước vào giai đoạn mới với những mục tiêu liên kết cao hơn.