I. Cách mạng khoa học - kỹ thuật
- Bắt đầu: Từ những năm 40 (thế kỉ XX) tại Mỹ, lan rộng toàn cầu.
- Từ thập niên 70: Trọng tâm là công nghệ, gọi là cách mạng khoa học - công nghệ.
- Thế kỉ XXI: Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự kết nối thế giới thực và ảo.
* Thành tựu tiêu biểu:
- Khoa học cơ bản: Phát minh lớn trong Toán học, Vật lý, Hóa học, Sinh học.
- Công cụ sản xuất mới: Máy tính (1946), rô-bốt sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).
- Công nghệ số: Internet (1957), trình duyệt web (1990), AI, Big Data, IoT.
- Nguồn năng lượng mới: Năng lượng nguyên tử, mặt trời, gió.
- Vật liệu mới: Pô-li-me, nhựa tổng hợp, bán dẫn.
- Công nghệ sinh học: Tiến bộ trong công nghệ gen, công nghệ tế bào.
- Giao thông: Tàu siêu tốc, máy bay siêu âm.
- Chinh phục vũ trụ: Phóng vệ tinh (1957), Ga-ga-rin bay vào vũ trụ (1961), Amstrong lên Mặt Trăng (1969).
* Tác động:
- Tích cực: Giải phóng sức lao động, nâng cao năng suất, cải thiện đời sống.
- Tiêu cực: Ô nhiễm môi trường, sự phụ thuộc vào công nghệ.
II. Xu thế toàn cầu hóa
- Định nghĩa: Quá trình tăng sự liên kết, tác động giữa các quốc gia trên toàn cầu.
- Phát triển mạnh: Từ những năm 80 (thế kỉ XX), cốt lõi là toàn cầu hóa về kinh tế.
- Trụ cột chính:
+ Mạng lưới thông tin toàn cầu.
+ Hệ thống siêu thị, trụ sở, tài chính toàn cầu.
+ Các công ty xuyên quốc gia.
- Tác động:
+ Thế giới: Thúc đẩy giao lưu kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, an ninh.
+ Việt Nam: Cơ hội và thách thức trong đổi mới, hội nhập quốc tế.