Mở đầu
Câu hỏi mở đầu SGK Sinh 11 Cánh Diều Bài 24 (trang 155): Kiến thức về sinh học cơ thể có thể được sử dụng trong các ngành nghề nào trong đời sống? Tương lai của ngành nghề bảo vệ - chăm sóc sức khỏe con người là gì?Trả lời:
– Trong đời sống, kiến thức về sinh học cơ thể có thể được sử dụng trong các ngành nghề như: Y học – Chăm sóc sức khỏe; chăn nuôi, thú y, nuôi trồng thủy sản; trồng trọt, lâm nghiệp, môi trường; đào tạo khoa học công nghệ;…
+ Y Học và Chăm Sóc Sức Khỏe: Giúp trong việc chẩn đoán bệnh, tư vấn và thực hiện các liệu pháp điều trị, nghiên cứu và phòng ngừa các bệnh lý.
+ Chăn Nuôi, Thú Y, Nuôi Trồng Thủy Sản: Giúp trong việc quản lý sức khỏe, dinh dưỡng, và giám sát sinh sản, duy trì sự cân bằng trong hệ sinh thái chăn nuôi và thủy sản.
+ Trồng Trọt, Lâm Nghiệp, Môi Trường: Đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu về cây trồng, đất đai, và quản lý tài nguyên rừng, giúp trong việc bảo vệ và quản lý tài nguyên tự nhiên.
+ Đào Tạo Khoa Học Công Nghệ: Là cơ sở cho nhiều lĩnh vực công nghệ, như sinh học phân tử, gen học, và kỹ thuật sinh học.
– Tương lai của ngành nghề bảo vệ – chăm sóc sức khỏe con người là nghiên cứu, tìm ra các giải pháp mới được áp dụng trong khám chữa bệnh, kết hợp với công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo; giúp cải thiện sức khỏe, nâng cao tuổi thọ của con người.
I. Một số ngành nghề liên quan đến sinh học cơ thể
Câu hỏi SGK Sinh 11 Cánh Diều Bài 24 (trang 155): Quan sát hình 24.1, cho biết kiến thức sinh học có thể có tiềm năng như thế nào trong việc lựa chọn nghề nghiệp.
Trả lời:
* Kiến thức về sinh học đem lại tiềm năng về việc lựa chọn nghề nghiệp trong các lĩnh vực:
+ Y học – chăm sóc và bảo vệ sức khỏe
+ Chăn nuôi, thú y, nuôi trồng thủy sản
+ Trồng trọt, lâm nghiệp, môi trường
+ Đào tạo khoa học công nghệ
Luyện tập SGK Sinh 11 Cánh Diều Bài 24 (trang 157): Dựa vào hình 24.1 và bảng 24.1 hoàn thành bảng 24.2 về yêu cầu cho các vị trí việc làm liên quan đến Sinh học cơ thể thực vật, động vật và người.
Trả lời:
|
Nghề nghiệp |
Nơi làm việc |
Hoạt động nghề nghiệp |
|
Bác sĩ tim mạch |
- Làm việc tại các cơ sở y tế như bệnh viện, phòng khám, trung tâm y tế cộng đồng và có thể tham gia vào các hoạt động nghiên cứu y khoa |
- Tiếp nhận bệnh nhân, lấy lịch sử bệnh và thăm khám. - Yêu cầu các xét nghiệm và chẩn đoán bệnh tim mạch. - Điều trị bệnh tim mạch bằng thuốc hoặc phẫu thuật nếu cần. - Đưa ra lời khuyên về chế độ ăn uống và lối sống lành mạnh để phòng ngừa bệnh tim mạch. |
|
Dược sĩ sản xuất thuốc |
- Làm việc trong các nhà máy sản xuất thuốc, phòng thí nghiệm nghiên cứu và kiểm định chất lượng thuốc. |
- Nghiên cứu, sản xuất thuốc chữa bệnh; kiểm định chất lượng thuốc; bán thuốc,… |
|
Hộ sinh |
- Bệnh viện, phòng khám; cơ sở y tế;.. |
- Giúp đỡ phụ nữ trong quá trình chuyển dạ, hỗ trợ cho các hoạt động chăm sóc sức khỏe sau sinh, tư vấn cho bà mẹ về các vấn đề liên quan đến dinh dưỡng, chăm sóc trẻ sơ sinh và giáo dục về sức khỏe sinh sản. |
|
Bác sĩ phẫu thuật thú y |
- Làm việc trong các phòng khám, bệnh viện, trung tâm chăm sóc thú y hoặc có thể làm việc độc lập với chủng loại động vật khác nhau. |
- Tiếp nhận, chẩn đoán, điều trị và phẫu thuật cho các bệnh lý của động vật, giám sát và chăm sóc cho các loài động vật cần đặc biệt quan tâm về sức khỏe. |
|
Kĩ sư công nghệ sinh học |
Làm việc tại các công ty nghiên cứu phát triển công nghệ sinh học, phòng thí nghiệm nghiên cứu hoặc các cơ quan chính phủ quản lý và kiểm soát các sản phẩm sinh học. |
- Nghiên cứu và phát triển sản phẩm sinh học - Thiết kế, xây dựng và vận hành hệ thống sản xuất - Kiểm soát chất lượng - Giám sát và quản lý các hoạt động sản xuất - Giải đáp các vấn đề kỹ thuật và hỗ trợ khách hàng - Nghiên cứu và phát triển công nghệ sinh học mới |
|
Kĩ sư chế biến thực phẩm |
Nhà máy chế biến thực phẩm; trung tâm nghiên cứu và phát triển sản phẩm thực phẩm; phòng thí nghiệm;… |
- Kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm trong quá trình chế biến thực phẩm; nghiên cứu phát triển sản phẩm mới;… |
|
Kĩ sư chăn nuôi |
Làm việc trong các trang trại chăn nuôi hoặc các công ty sản xuất thức ăn chăn nuôi, có thể tham gia vào các hoạt động nghiên cứu và phát triển mới về chăn nuôi. |
- Thiết kế và quản lý các hệ thống nuôi trồng động vật. - Nghiên cứu và áp dụng các phương pháp chăm sóc động vật, bảo vệ sức khỏe và phòng chống dịch bệnh. - Đảm bảo sự an toàn và chất lượng thực phẩm từ động vật, bao gồm cả thịt, sữa, trứng và các sản phẩm khác. |
|
Kĩ sư trồng trọt |
- Làm việc trong các trang trại, công ty sản xuất nông nghiệp hoặc các cơ quan chính phủ quản lý và kiểm soát sản xuất nông nghiệp. |
- Quản lí hoạt động chăm sóc, trồng trọt; nghiên cứu và phát triển các giải pháp mới trong trồng trọt nhằm tăng năng suất cây trồng;… |
II. Triển vọng của lĩnh vực sinh học cơ thể thực vât, động vật và người trong tương lai
Câu hỏi SGK Sinh 11 Cánh Diều Bài 24 (trang 157): Những thay đổi lớn nào đã diễn ra trong nhân giống cây trồng, vật nuôi và chữa bệnh ở người.Trả lời:
* Đối với cây trồng và vật nuôi:
– Cây trồng:
+ Sản xuất giống cây trồng chất lượng cao, số lượng lớn và giá thành thấp nhờ công nghệ tế bào.
+ Xây dựng môi trường nhà kính, hệ thống đèn LED để điều tiết quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng và vật nuôi.
+ Tạo ra các giống cây trồng thích nghi với tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
– Vật nuôi:
+ Nhân giống động vật chất lượng cao và bảo tồn loài quý hiếm nhờ công nghệ sinh học.
– Đối với việc chữa bệnh ở người:
+ Sử dụng những khái niệm về di truyền và sinh học phân tử để cải thiện quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh.
+ Áp dụng kỹ thuật CRISPR-Cas9, cung cấp cơ hội để điều trị các bệnh di truyền bằng cách sửa đổi các gene bất thường gây ra bệnh.
+ Điều trị ung thư bằng tế bào gốc, cấy ghép cơ quan, sản xuất vaccine phòng bệnh, chữa bệnh bằng kháng thể đơn dòng;…
Luyện tập SGK Sinh 11 Cánh Diều Bài 24 (trang 158): Quan sát hình 24.3, kể tên một số thành tựu và triển vọng của công nghệ tế bào gốc trong khám chữa bệnh ở người.
* Một số thành tựu và triển vọng của công nghệ tế bào gốc trong khám chữa bệnh ở người:
– Sử dụng tế bào gốc được ứng dụng trong việc hỗ trợ điều trị bệnh ung thư ở người
– Tạo các mô tự thân nhằm thay thế các mô bị tổn thương, thay thế các cơ quan ở người bệnh.
– Đưa tế bào gốc tủy xương vào bệnh nhân sau bị bị tai biến thấy tín hiệu tốt trong tái tạo tim.
– Điều trị bệnh Parkinson bằng cách dùng protein kích thích tế bào gốc não của bệnh nhân.
– Liệu pháp tế bào gốc sử dụng để chữa bệnh tiểu đường type 1.
– Dùng tế bào gốc để chữa bệnh mù do thoái hóa điểm vàng ở người cao tuổi, chứng suy giảm trí nhớ, suy cơ quan, bệnh bẩm sinh …
Vận dụng
Câu hỏi SGK Sinh 11 Cánh Diều Bài 24 (trang 158): Tìm hiểu các vị trí việc làm có liên quan đến sinh học cơ thể thực vật, động vật và người trong một bệnh viện hoặc trang trại nông nghiệp công nghệ cao.Trả lời:
* Các vị trí việc làm có liên quan đến sinh học cơ thể thực vật, động vật và người trong bệnh viện hoặc trang trại nông nghiệp công nghệ cao bao gồm:
– Sinh học cơ thể thực vật
+ Kĩ sư trồng trọt: Giám sát và quản lí toàn bộ quá trình trồng trọt, nghiên cứu cải tiến và ứng dụng tiến bộ kĩ thuật vào trồng trọt.
+ Kĩ sư công nghệ sinh học: Sử dụng các phương pháp và công nghệ sinh học để nghiên cứu và phát triển các sản phẩm mới cho ngành nông nghiệp, y tế và môi trường.
+ Kĩ thuật viên: Người có trình độ chuyên môn kỹ thuật và làm việc liên quan tới kỹ thuật.
+ Kỹ sư môi trường: Nghiên cứu và phát triển các phương pháp và công nghệ để giảm thiểu tác động tiêu cực của hoạt động nhân loại đến môi trường, bảo vệ và phục hồi hệ sinh thái.
– Sinh học cơ thể động vật
+ Bác sĩ thú y: Chuyên điều trị và chăm sóc cho động vật bệnh tật.
+ Kĩ sư chăn nuôi: Người tiến hành nghiên cứu và tổ hợp khẩu phần cho vật nuôi
– Sinh học cơ thể người
+ Bác sĩ: Người chẩn đoán bệnh (cho người hoặc động vật) và đưa ra phương pháp điều trị.
+ Dược sĩ: Nghiên cứu và sản xuất các loại thuốc để điều trị bệnh cho người, động vật hoặc cây trồng.
+ Điều dưỡng viên: Người phụ trách công tác điều dưỡng, chăm sóc sức khỏe, kiểm tra tình trạng bệnh nhân, kê toa thuốc và các công việc khác
+ Nghiên cứu viên: Người hoạt động trong lĩnh vực nghiên cứu khoa học.