I. Tóm tắt nội dung
II. Câu hỏi và bài tập
Bài tập 1 SGK Sinh học 11 Cánh diều (trang 100): Những khẳng định dưới đây về cảm ứng ở sinh vật là đúng hay sai. Giải thích.1. Ở thực vật, hướng động bao gồm hướng động âm và hướng động dương.
2. Ở động vật, một cung phản xạ gồm ba khâu: tiếp nhận kích thích, dẫn truyền kích thích, trả lời kích thích.
3. Thụ thể chỉ có vai trò tiếp nhận kích thích ở môi trường ngoài.
4. Quá trình truyền tin qua synapse hóa học là quá trình dẫn truyền một chiều, từ đó tạo nên đặc điểm dẫn truyền một chiều của một phản xạ ở động vật.
Lời giải:
1. đúng, hướng động ở thực vật được chia thành hướng động dương (sự vận động sinh trưởng hướng tới nguồn kích thích) và hướng động âm (sự vận động sinh trưởng hướng tránh xa nguồn kích thích).
2. sai. Một cung phản xạ gồm 5 khâu:
- Thụ thể tiếp nhận kích thích, hình thành xung thần kinh.
- Dẫn truyền xung thần kinh đến trung ương thần kinh
- Trung ương thần kinh xử lí thông tin, đưa ra quyết định trả lời kích thích, lữu giữ thông tin.
- Dẫn truyền xung thần kinh từ trung ương thần kinh đến cơ quan trả lời
- Cơ quan trả lời phản ứng lại kích thích.
3. sai. Thụ thể có khả năng tiếp nhận kích thích từ cả môi trường trong và môi trường ngoài.
4. đúng. truyền tin qua synapse hóa học là quá trình dẫn truyền 1 chiều.
Bài tập 2 SGK Sinh học 11 Cánh diều (trang 100): Nêu một số biện pháp làm tăng năng suất cây trồng dựa trên hiểu biết về cảm ứng ở thực vật.
Lời giải:
Biện pháp tăng năng suất cây trồng:
+ Dựng giàn cho cây họ bầu, bí phát triển.
+ Bón phân quanh gốc
+ Vun gốc cây, tỉa các cành non gần gốc
+ Trồng xen canh cây ưa sáng và cây ưa bóng
Bài tập 3 SGK Sinh học 11 Cánh diều (trang 100): Chó thường mừng khi chủ về và sủa khi khách lạ đến. Hãy cho biết phản xạ này của chó là loại phản xạ gì (phản xạ có điều kiện hay không điều kiện), thuộc loại tập tính gì (bẩm sinh hay học được).
Lời giải:
- Chó sủa khi khách lạ đến là phản xạ không điều kiện, thuộc loại tập tính bẩm sinh.
- Chó mừng khi chủ về là phản xạ có điều kiện, thuộc loại tập tính học được.
Bài tập 4 SGK Sinh học 11 Cánh diều (trang 100): Những khẳng định liên quan đến cơ chế cảm giác ở người dưới đây là đúng hay sai? Giải thích.
1. Nếu tế bào thụ cảm âm thanh ở ốc tai bị tổn thương thì thính lực sẽ giảm.
2. Ánh sáng từ vật qua giác mạc, thủy tinh thể và luôn được hội tụ ở võng mạc.
3. Chất liên kết với các thụ thể đau làm ức chế truyền tín hiệu có thể được sử dụng làm chất giảm đau.
4. Tổn thương dây thần kinh hướng tâm gây ảnh hưởng đến chức năng vận động của cơ thể.
Lời giải:
1 đúng, vì ốc tai đóng vai trò kích thích tế bào thụ cảm âm thanh hình thành xung thần kinh nên nếu tế bào thụ cảm âm thanh ở ốc tai bị tổn thương thì thính lực sẽ giảm.
2 đúng, vì vì khi ánh sáng tới võng mạc mới có thể kích thích tế bào thụ cảm ánh sáng hình thành xung.
3 đúng, vì cơ chế tác động của thuốc giảm đau có thể là: liên kết với các thụ thể đau làm ức chế truyền tín hiệu đau.
4 sai, vì những tổn thương ở dây thần kinh li tâm (neuron vận động) gây ảnh hưởng tới chức năng vận động của cơ thể.
Bài tập 5 SGK Sinh học 11 Cánh diều (trang 100): Tại sao khi nghe âm thanh cường độ cao thường xuyên sẽ làm giảm thính lực?
Lời giải:
- Khi nghe âm thanh cường độ cao thường xuyên sẽ làm giảm thính lực vì: Âm thanh với cường độ cao thường xuyên có thể làm tổn thương các tế bào thụ cảm âm thanh. Khi các tế bào thụ cảm âm thanh bị tổn thương, tùy mức độ tổn thương, sẽ hạn chế hoặc làm mất khả năng hình thành xung thần kinh để truyền tới trung khu thính giác, dẫn đến việc cảm nhận âm thanh bị hạn chế (giảm thính lực).