Mở đầu
Câu hỏi mở đầu SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 113): Tại sao rau, quả cất giữ trong tủ lạnh lại lâu hỏng hơn so với rau, quả để ngoài không khí? Tại sao muốn cất giữ các loại hạt được lâu lại phải phơi khô mà không để ẩm?
Trả lời:
- Nhiệt độ của tủ lạnh làm giảm cường độ của các biến đổi về hóa học, hóa sinh và sinh học để kéo dài thời hạn sử dụng của thực phẩm tươi sống hoặc đã qua chế biến.
- Độ ẩm không khí là một yếu tố quan trọng giúp vi sinh vật tồn tại và sinh trưởng, vì vậy các thức ăn chứa nhiều nước sẽ dễ bị nhiễm khuẩn.
I. Một số yếu tố chủ yếu ảnh hưởng đến hô hấp tế bào
1. Nước
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 113): Từ kết quả thí nghiệm trong bảng trên, em hãy nhận xét về mối liên quan giữa hàm lượng nước và cường độ hô hấp của hạt.
Trả lời:
- Từ bảng trên ta thấy hàm lượng nước tỉ lệ thuận với cường độ hô hấp của hạt: Khi hàm lượng nước tăng thì cường độ hô hấp của hạt sẽ tăng lên rất nhanh.
2. Nồng độ khí oxygen
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 113): Vì sao trong trồng trọt, người ta thường làm đất tơi xốp trước khi gieo trồng và tháo nước khi cây bị ngập úng?
Trả lời:
- Trong trồng trọt, người ta thường làm đất tơi xốp trước khi gieo trồng và tháo nước khi cây bị ngập úng là vì để cây có đủ khí oxygen cho cây hô hấp
3. Nồng độ khí carbon dioxide
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 114): Vì sao không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ kín?
Trả lời:
- Không nên để nhiều hoa hoặc cây xanh trong phòng ngủ kín vì buổi tối cây xanh ngừng quang hợp, chỉ hô hấp, quá trình này sẽ làm giảm lượng O2 tăng lượng CO2 trong không khí, có thể gây ngạt cho người ngủ.
II. Vận dụng hiểu biết về hô hấp tế bào vào thực tiễn
1. Hô hấp tế bào và vấn đề bảo quản nông sản
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 114): Theo em, cần điều chỉnh các yếu tố môi trường như nước, nhiệt độ, nồng độ khí carbon dioxide như thế nào để có thể bảo quản được nông sản? Giải thích.
Trả lời:
- Để bảo quản nông sản cần đưa cường độ hô hấp của nông sản về mức tối thiểu (không để ngừng hẳn quá trình hô hấp) bằng cách điều chỉnh các yếu tố của môi trường như nước, nhiệt độ, nồng độ khí carbon dioxide ở mức hợp lí:
|
Biện pháp |
Giải thích |
|
- Giảm hàm lượng nước trong tế bào xuống mức tối thiểu. |
- Giảm hàm nước lượng trong tế bào sẽ không có nguyên liệu và môi trường cho các phản ứng hô hấp tế bào xảy ra → Cường độ hô hấp tế bào giảm. |
|
- Giảm (bảo quản lạnh) hoặc tăng nhiệt độ thích hợp (sấy khô). |
- Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp sẽ làm giảm hoạt tính của các enzyme xúc tác cho các phản ứng hô hấp tế bào xảy ra → Cường độ hô hấp tế bào giảm. |
|
- Tăng nồng độ khí carbon dioxide |
- Nồng độ khí CO2 quá cao sẽ ức chế quá trình hô hấp tế bào diễn ra, |
2. Các biện pháp bảo quản nông sản sau thu hoạch
Câu hỏi SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 114): Kể tên một số biện pháp bảo quản nông sản mà em biết
Trả lời:
- Một số biện pháp bảo quản nông sản:
+ Bảo quản khô
+ Bảo quản lạnh
+ Bảo quản trong điều kiện nồng độ khí carbon dioxide cao
+ Bảo quản bằng cách ngâm đối tượng vào dung dịch hóa chất thích hợp.
Hoạt động SGK Khoa học tự nhiên 7 Kết nối tri thức Bài 26 (trang 115): Thảo luận nhóm và hoàn thành các yêu cầu sau:
1. Khi vào phòng kín có hàm lượng carbon dioxide cao, em cần lưu ý điều gì?
2. Theo em, có nên bảo quản rau quả tươi ở nhiệt độ bằng hoặc thấp hơn 0°C để kéo dài thời gian bảo quản hay không? Giải thích.
3. Cho một số loại nông sản sau: hạt lúa, quả cà chua, rau muống, hành tây, hạt đỗ, bắp ngô tươi, hạt lạc, quả dưa chuột, rau cải bắp, khoai tây, quả cam. Hãy lựa chọn biện pháp bảo quản phù hợp cho từng loại nông sản và giải thích.
Trả lời:
1. Khi vào phòng kín có hàm lượng carbon dioxide cao em cần lưu ý:
- Hít thở đều, tìm mở ngay các cửa trong phòng giúp không khí lưu thông.
2. Không nên bảo quản rau quả tươi ở nhiệt độ bằng hoặc thấp hơn 0oC để kéo dài thời gian bảo quản vì: Ở nhiệt độ bằng hoặc thấp hơn 0oC nước trong tế bào bị đóng băng, phá vỡ cấu trúc của tế bào → Các tế bào bị chết, hư hại → Rau quả tươi sẽ bị nhũn, hỏng.
3. Tùy từng loại nông sản khác nhau mà có các biện pháp bảo quản phù hợp. Bảo quản khô thường sử dụng để bảo quản các loại hạt. Bảo quản lạnh, sử dụng cho phần lớn các loại thực phẩm, rau, quả. Bảo quản trong điều kiện khí carbon dioxide bảo quản các loại nông sản trong các kho kin, quy mô lớn.
+ Bảo quản khô: hạt đỗ, hạt lạc.
+ Bảo quản lạnh: quả cà chua, rau muống, hành tây, bắp ngô tươi, quả dưa chuột, rau bắp cải, khoai tây, quả cam.
+ Bảo quản trong điều kiện nồng độ khí carbon dioxide cao: hạt lúa.