Khởi động: Khởi động trang 11 Toán 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo. Tầng hầm B2 có chiều cao bằng tầng hầm B1. Tính chiều cao hai tầng hầm của tòa nhà so với mặt đất.
Lời giải:
Vì chiều cao tầng hầm B2 bằng tầng hầm B1 nên chiều cao tầng hầm B2 bằng
2,7. (m)
Chiều cao hai tầng hầm của tòa nhà bằng tổng chiều cao tầng B1 với chiều cao tầng B2 và bằng
2,7 + = 6,3 (m).
Khi nói về chiều cao của tầng hầm so với mặt đất ta thường dùng số âm để biểu thị sự trái ngược so với chiều cao các tầng của tòa nhà so với mặt đất (được biểu thị bởi số dương).
Vậy chiều cao tầng hầm của tòa nhà so với mặt đất là: –6,3 m.
1. Cộng, trừ hai số hữu tỉ
Khám phá 1: Từ mặt nước biển, một thiết bị khảo sát lặn xuống m. Sau đó thiết bị tiếp tục lặn xuống thêm 5,4 m nữa. Hỏi khi đó thiết bị khảo sát ở độ cao bao nhiêu mét so với mực nước biển?
Lời giải:
Thiết bị khảo sát ở độ cao so với mực nước biển là:
Thực hành 1: Tính:
a) ;
b)
Lời giải:
Thực hành 2: Nhiệt độ hiện tại trong một kho lạnh là -5,5oC. Do yêu cầu bảo quản hàng hóa, người quản lý kho tiếp tục giảm độ lạnh của kho thêm °C nữa. Hỏi khi đó nhiệt độ trong kho là bao nhiêu độ C?
Lời giải:
Nhiệt độ trong kho sau khi tiếp tục giảm độ lạnh là:
-5,8 - = -8,3 (°C).
Vậy nhiệt độ trong kho khi đó là: –8,3 °C.
2. Tính chất của phép cộng số hữu tỉ
Khám phá 2: Cho biểu thức M = . Hãy tính giá trị của M theo hai cách:
a) Thực hiện phép tính từ trái sang phải.
b) Nhóm các số hạng thích hợp rồi thực hiện phép tính.
Lời giải:
a) Thực hiện phép tính từ trái sang phải:
M =
=
=
=
= 1
b) Nhóm các số hạng thích hợp rồi thực hiện phép tính:
M =
=
= 0 + 1
= 1
Thực hành 3: Tính giá trị của biểu thức sau một cách hợp lí:
B = .
Lời giải:
Vận dụng 1: Lượng cà phê nhập và xuất tại một công ty cà phê trong 6 tuần được ghi trong bảng dưới đây. Tính lượng cà phê tồn kho trong 6 tuần đó.
Lời giải:
Lượng cà phê tồn kho trong 6 tuần là:
32 - 18,5 - 5 + 18,3 - 12 -
= (32 - 12) + (-18,5 + 18,3) +
= 20 - 0,2 +
= 19,8 +
= 19,8 +
= 19,8 +
=
= = = (tấn).
Vậy lượng cà phê tồn kho trong 6 tuần là tấn.
3. Nhân hai số hữu tỉ
Khám phá 3: Nhiệt độ đo được vào một buổi tối mùa đông tại Sa Pa là –1,8 °C. Nhiệt độ buổi chiều hôm đó bằng nhiệt độ buổi tối. Hỏi nhiệt độ ở Sa Pa buổi chiều hôm đó là bao nhiêu độ C?
Lời giải:
Nhiệt độ ở Sa Pa buổi chiều hôm đó là:
Vậy nhiệt độ ở Sa Pa buổi chiều hôm đó là: -1,2 độ C.
Thực hành 4: Tính:
a)
b) .
Lời giải:
4. Tính chất của phép nhân số hữu tỉ
Khám phá 4: Cho biểu thức . Hãy tính giá trị của M theo hai cách:
a) Thực hiện phép tính nhân rồi cộng hai kết quả.
b) Áp dụng tính chất phân phối của phép nhân đối với phép cộng.
Lời giải:
a) M =
Vậy M = .
b) M =
Vậy M = .
Thực hành 5: Tính:
a) A =
b) B =
Lời giải:
a) A =
= (
= 1 .
=
b) B =
=
=
=
Vận dụng 2: Giải bài toán ở hoạt động khởi động (trang 11).
Lời giải:
5. Chia hai số hữu tỉ
Khám phá 5: Số xe máy của một cửa hàng bán được trong tháng 9 là 324 chiếc và bằng số xe máy bán được trong tháng 8. Tính số xe máy cửa hàng đã bán trong tháng 8.
Lời giải:
Số xe máy cửa hàng đã bán trong tháng 8 là
(chiếc)
Vậy trong tháng 8, số xe máy cửa hàng đã bán là 216 chiếc.
Thực hành 6: Tính:
a) ;
b)
Lời giải:
a)
=
= a)
=
b)
=
=
=
=
Thực hành 7: Một căn phòng hình chữ nhật có chiều rộng là m, chiều dài là m. Tính tỉ số giữa chiều dài và chiều rộng của căn phòng đó.
Lời giải:
Vận dụng 3: Một kho có 45 tấn gạo. Người quản lí kho đã xuất đi số gạo để cứu trợ đồng bào bị bão lụt, sau đó bán đi tấn, cuối cùng nhập thêm 8 tấn nữa. Tính số gạo còn lại trong kho.
Lời giải:
Người quản lý đã dùng số gạo để cứu trợ là 45. = 15 (tấn)
Số gạo còn lại trong kho là:
45 - 15 - 7 + 8 = 30 + 8 -
= 38 - =
= (tấn)
Vậy số gạo còn lại trong kho là tấn gạo.
Bài tập
Bài tập 1: Tính:
a)
b)
c)
d)
e)
g)
h)
i)
k)
Lời giải:
a)
b)
c)
d)
e) 0,34 .
g)
h)
i)
k)
Bài tập 2: Tính:
a)
b)
c)
d)
e)
g)
Lời giải:
a)
=
=
b)
=
=
=
= =
= =
c)
d)
e)
g)
Bài tập 3: Thay bằng dấu (>,<,=) thích hợp.
a) ;
b) ;
c) .
Lời giải:
Bài tập 4: Tính:
a)
b)
c)
d)
e)
Lời giải:
a)
b)
c)
d)
= .(-9) = -5
e)
Bài tập 5: Tìm x, biết:
a)
b)
c)
d)
Lời giải:
a) x .
x =
x =
b)
x =
x =
c)
x =
x =
d)
x =
x =
Bài tập 6: Bài 6 trang 16 Toán 7 Tập 1 Chân trời sáng tạo. Người ta nối hai đầu ống để tạo thành một ống nước mới. Chiều dài của phần nối chung là m. Hỏi đoạn ống nước mới dài bao nhiêu mét?
Lời giải:
Bài tập 7: Một nhà máy trong tuần thứ nhất đã thực hiện được kế hoạch tháng, trong tuần thứ hai thực hiện được kế hoạch, trong tuần thứ ba thực hiện được kế hoạch. Để hoàn thành kế hoạch của tháng thì trong tuần cuối nhà máy phải thực hiện bao nhiêu phần kế hoạch?
Lời giải:
Trong tuần cuối nhà máy đó phải thực hiện số phần kế hoạch là:
(kế hoạch)
Vậy tuần cuối nhà máy đó phải thực hiện được kế hoạch.
Bài tập 8: Vào tháng 6, giá niêm yết một chiếc ti vi 42 inch tại một siêu thị điện máy là 8 000 000 đồng. Đến tháng 9, siêu thị giảm giá 5% cho một chiếc ti vi. Sang tháng 10, siêu thị lại giảm giá thêm một lần nữa, lúc này giá một chiếc ti vi 42 inch chỉ còn 6 840 000 đồng. Hỏi tháng 10 siêu thị đã phải giảm bao nhiêu phần trăm cho một chiếc ti vi so với tháng 9?
Lời giải:
Giá của chiếc ti vi trong tháng 9 là: (100% - 5%) . 8 000 000 = 7 600 000 (đồng)
Tháng 10, siêu thị đã giảm giá số phần trăm cho một chiếc ti vi so với tháng 9 là: (7 600 000 - 6 840 000) : 7 600 000 .100% = 10%
Vậy tháng 10 siêu thị đã giảm 10% so với tháng 9.
Bài tập 9: Một cửa hàng sách có chương trình khuyến mãi sau: Khách hành có thẻ thành viên sẽ được giảm 10% tổng số tiền của hóa đơn. Bạn Lan có thẻ thành viên và bạn mua 3 quyển sách, mỗi quyển đều có giá 120 000 đồng. Bạn đưa cho cô thu ngân 350 000 đồng. Hỏi bạn Lan được trả lại bao nhiêu tiền?
Lời giải:
Giá gốc 3 quyển sách là: 3.120 000 = 360 000 (đồng)
Sau khi được giảm giá 10% thì giá 3 quyển sách bằng 100%-10%=90% giá ban đầu.
Giá 3 quyển sách sau khi được giảm giá là: 360 000.90%=324 000 (đồng)
Bạn Lan được trả lại số tiền là: 350 000 – 324 000 = 26 000 (đồng)
Bài tập 10: Đường kính của Sao Kim bằng đường kính của Sao Thiên Vương. Đường kính của Sao Thiên Vương bằng đường kính của Sao Mộc.
a) Đường kính của Sao Kim bằng bao nhiêu phần đường kính của Sao Mộc?
b) Biết rằng đường kính của Sao Mộc khoảng 140 000 km. Hỏi đường kính của Sao Kim khoảng bao nhiêu kilômét?
Lời giải:
a) Đường kính của Sao Kim bằng số phần đường kính của Sao Mộc là
Vậy đường kính của Sao Kim bằng đường kính của Sao Mộc.
b) Đường kính của Sao Kim là khoảng:
. 140 000 = 3 . 4 000 = 12 000 (km).
Vậy đường kính Sao Kim khoảng 12 000 km.
Bài tập 11: Trong tầng đối lưu, nhiệt độ giảm dần theo độ cao. Cứ lên cao 100 m thì nhiệt độ không khí giảm khoảng 0,6 °C (Theo: Sách giáo khoa Địa lí 6 – 2020 – Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam).
a) Tính nhiệt độ không khí bên ngoài một khinh khí cầu đang bay ở độ cao 2,8 km, biết rằng nhiệt độ trên mặt đất lúc đó là 28 °C.
b) Nhiệt độ bên ngoài một khinh khí cầu đang bay ở độ cao km bằng -8,5 °C. Hỏi nhiệt độ trên mặt đất tại vùng trời khinh khí cầu đang bay lúc đó là bao nhiêu độ C?
Lời giải:
a)
Đổi 2,8 km = 2800 m
Nhiệt độ không khí bên ngoài của khinh khí cầu đó là:
28oC - 2800 : 100 .0,6oC = 11,2oC
Vậy nhiệt độ không khí bên ngoài của khinh khí cầu khi đó là 11,2oC.
b)
Đổi 22,5km = 4400 m
Nhiệt độ trên mặt đất tại vùng trời khinh khí cầu đang bay lúc đó là:
-8,5oC + 4400 : 100 . 0,6oC = 17,9oC
Vậy nhiệt độ trên mặt đất tại vùng trời khinh khí cầu đang bay lúc đó là 17,9oC