Đọc hiểu
Câu 1 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 90): Chú ý việc Vũ Như Tô hoàn toàn “sống” với Cửu Trùng Đài và không hề biết về thế cuộc?Trả lời:
– Vũ Như Tô không biết về thế cuộc:
+ Sao bà nói lạ? Đài Cửu Trùng chưa xong, tôi trốn đi đâu. Làm gì phải trốn?
+ Tôi làm gì nên tội?
+ …Mà tôi không làm gì nên tội. Họ hiểu nhầm.
→ Trước việc Đan Thiềm khuyên chạy trốn cũng như trình bày về việc người dân đang đi tìm phá Cửu Trùng Đài, Vũ Như Tô vẫn không biết mình làm gì nên tội và không chịu rời đi.
Câu 2 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 91): Những cái chết ở đây có phải là cái chết của nhân vật bi kịch không?
Trả lời:
- Những cái chết ở đây không phải là cái chết của nhân vật bi kịch.
Câu 3 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 91): Chú ý tác dụng của những chỉ dẫn sân khấu trong văn bản.
Trả lời:
- Những chỉ dẫn sân khấu giúp cho khung cảnh, tâm trạng của nhân vật thể hiện rõ ràng, sinh động hấp dẫn. (thản nhiên); (Có tiếng quân reo dữ dội...); (Có tiếng nhà đổ, cửa đổ)...
Câu 4 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 92): Tại sao trong mắt quân khởi loạn thì Vũ Như Tô bị xếp cùng hạng với những cung nữ?
Trả lời:
- Trong mắt quân khởi loạn thì Vũ Như Tô bị xếp cùng hạng với những cung nữ vì chúng cho rằng Vũ Như Tô cũng như những cung nữ, mê hoặc vua làm theo lời mình, khiến cuộc sống nhân dân đói khổ, lầm than. Vũ Như Tô và những cung nữ giống nhau, đều sẽ bị giết.
Câu 5 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 93): Chú ý hình ảnh của Đan Thiềm trong mắt của quân khởi loạn và Ngô Hạch.
Trả lời:
– Hình ảnh Đan Thiềm trong mắt quân khởi loạn và Ngô Hạch:
+ …con đĩ già…
+ …con dâm phụ…
Hình ảnh của Đan Thiềm trong mắt quân khởi loạn và Ngô Hạch là một người dâm phụ, chuyên dụ dỗ người khác, tỏ rõ thái độ khinh bỉ.
Câu 6 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 93): Lúc này, có phải Vũ Như Tô hoàn toàn cô độc?
Trả lời:
- Lúc này, Vũ Như Tô hoàn toàn cô độc.
Câu 7 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 94): Chú ý phản ứng của quân sĩ trước lời nói của Vũ Như Tô.
Trả lời:
– Phản ứng của quân sĩ:
+ …Quân điên rồ, câm ngay đi không chúng ông vả vỡ miệng bây giờ…Người ta oán mày hơn oán quỷ. Câm ngay đi.
Phản ứng của quân sĩ là coi thường, tức giận trước những việc mà Vũ Như Tô đã làm. Không muốn nghe những lời Vũ Như Tô nói.
Câu 8 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Câu nói cuối cùng của Vũ Như Tô thể hiện tâm trạng gì của nhân vật?
Trả lời:
– Câu nói cuối cùng:
+ Thôi thế là hết. Dẫn ta đến pháp trường.
=> Câu nói cuối cùng của Vũ Như Tô thể hiện tâm trạng đau đớn, bàng hoàng, thất vọng đến không còn hi vọng về cuộc sống khi Cửu Trùng Đài bị phá hủy, nhân vật đã buông xuôi chấp nhận cái chết.
Câu hỏi
Câu hỏi 1 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Tìm những ví dụ tiêu biểu cho thấy các chỉ dẫn sân khấu của tác giả có vai trò quan trọng trong việc làm sáng tỏ bối cảnh, hành động, tâm trạng nhân vật, xung đột trong lời thoại của nhân vật.Trả lời:
Ví dụ 1
– “Đan Thiềm: Tôi ở đây. (Có tiếng quân reo dữ dội: “Giết chết Vũ Như Tô, giết chết lũ cung nữ.”).
– Vũ Như Tô (thản nhiên): Bà ở đây. Vậy tôi cũng ở đây, nguy biến ta cùng chịu.”
– Chỉ dẫn “thản nhiên” thể hiện một cách rõ nét suy nghĩ, thái độ của nhân vật Vũ Như Tô khi nghe tiếng hò reo đồi giết của đội quân.
Ví dụ 2
– “Đan Thiềm (thở hồn hển): Nguy đến nơi rồi…Ông Cả!”
→ Thể hiện rõ hành động mệt mỏi, khó thở của nhân vật Đan Thiềm khi vội vã chạy đến giục Vũ Như Tô đi trốn.
Ví dụ 3
– “Đan Thiềm: Ông phải trốn đi. (Có tiếng quân ầm ầm, tiếng trống, tiếng chiêng, tiếng tù và, tiếng ngựa hí). Ông phải trốn đi (lời có vẻ van lơn). Trong lúc biến cố này, ông hãy tạm lánh đi. Khi dân nổi lên, họ nông nổi vô cùng. Họ không phân biệt…”
→ Làm rõ hoàn cảnh xung quanh cuộc đối thoại của các nhân vật.
Câu hỏi 2 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Thống kê các nhân vật xuất hiện ở từng lớp kịch theo hướng dẫn trong bảng. Em có nhận xét gì về sự xuất hiện của các nhân vật trong các lớp kịch?
Trả lời:
|
Lớp |
Diễn biến chính |
Nhân vật |
|
I |
Đan Thiềm báo tin Trịnh Duy Sản đưa quân về triều làm phản và đang đi tìm Vũ Như Tô để giết. Đan Thiềm khuyên Vũ Như Tô bỏ trốn nhưng ông từ chối |
Đan Thiềm + Vũ Như Tô |
|
V |
Thái độ cương trực của Vũ Như Tô khi Đan Thiềm thúc giục trốn đi. |
Đan Thiềm + Vũ Như Tô |
|
VI |
Kim Phượng, Đan Thiền và các cung nữ than khóc khi thấy quân khởi loạn đến và phá cửa điện. |
Kim Phượng + Đan Thiềm + các cung nữ |
|
VII |
Quân khởi loạn đòi giết hết người trong phủ của Vũ Như Tô. Kim Phượng tố Đan Thiềm và Vũ Như Tô hòng thoát thân. Đan Thiềm cầu xin Ngô Hạch tha chết cho Vũ Như Tô. |
Kim Phượng + Đan Thiềm + cung nữ + quân khởi loạn + Ngô Hạch |
|
VIII |
Vũ Như Tô đòi gặp An Hòa Hầu và vẫn muốn tiếp tục hoàn thành Cửu Trùng Đài. Còn bọn quân khởi loạn khinh thường và muốn lôi ông ra pháp trường. |
Vũ Như Tô + Ngô Hạch + Quân sĩ
|
|
IX |
Cửu Trùng Đài bị phá. Vũ Như Tô không còn gì nuối tiếc và muốn đưa ra pháp trường. |
Vũ Như Tô + Ngô Hạch + Quân sĩ |
Câu hỏi 3 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Trong đoạn trích, sự xung đột trong quan điểm của Ngô Hạch và quân sĩ với quan điểm của Vũ Như Tô về Cửu Trùng Đài được thể hiện như thế nào? Vì sao có sự khác biệt này?
Trả lời:
Trong đoạn trích, sự xung đột trong quan điểm của Ngô Hạch và quân sĩ với quan điểm của Vũ Như Tô về Cửu Trùng Đài được thể hiện rất rõ nét:
– Với Vũ Như Tô: Là một người nghệ sĩ có nhân cách lớn, có hoài bão, có lí tưởng nghệ thuật cao cả. Cửu Trùng Đài là tâm huyết, hoài bão cả đời của ông.
– Với Ngô Hạch và quân sĩ: Vũ Như Tô là một tên điên, làm khổ nhân dân, gây ra bao tội lỗi khi xây dựng Cửu Trùng Đài và coi đây là nguyên nhân dẫn đến cuộc sống đói khổ, lầm than của nhân dân. Chúng không nhìn thấy được giá trị nghệ thuật, lí tưởng, khát vọng của Vũ Như Tô.
→ Có sự khác biệt này là do quan điểm , tư tưởng và lý tưởng của Vũ Như Tô và Ngô Hạch cùng quân sĩ khác hẳn nhau.
Câu hỏi 4 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Phân tích những phản ứng của Vũ Như Tô trước các sự kiện dồn dập xảy ra. Từ đây, em hiểu gì về bi kịch của Vũ Như Tô?
Trả lời:
– Bi kịch của Vũ Như Tô là:
+ Ông không nhận ra rằng nghệ thuật phải được xây dựng dựa trên nhu cầu đời sống của nhân dân mà đặt nghệ thuật lên trên mọi thứ, không thể đứng trên lợi ích của mình mà hủy hoại đời sống nhân loại.
=> Việc xây dựng Cửu Trùng Đài là một minh chứng. Do việc xây dựng quá đỗi khó khăn và vất vả, nó đã làm hao hụt ngân sách triều đình, tăng thuế cho nhân dân và mà còn mất đi nhiều mạng người, dẫn đến cảnh mẹ mất con, con mất cha . Điều đó đã dẫn đến bi kịch nhân dân khởi loạn, quân khởi loạn Trịnh Duy Sản giết chết Lê Tương Dực và dẫn quân đến trừng trị Vũ Như Tô.
+ Tuy nhiên, Vũ Như Tô vẫn kiên quyết khẳng định mình không có tội, bỏ mặc lời khuyên nhủ đi trốn của Đan Thiềm trước cuộc bạo loạn đang diễn ra.
+ Khi quân khởi loạn đến bắt ông đi, ông vẫn mải mê ca ngợi Cửu Trùng Đài, ông vẫn hiên ngang và luôn tin vào việc làm chính đại quang minh của mình và hy vọng sẽ thuyết phục được An Hòa hầu.
+ Không chỉ dừng lại ở đó, bi kịch lớn nhất của ông là khi chính mắt ông chứng kiến công sức và hoài bão Cửu Trùng Đài của mình bị đốt tan tành mây khói và chứng kiến cái chết của Đan Thiềm cùng sự ra đi cuộc đời của mình
Câu hỏi 5 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Theo em, có thể nói tới những chủ đề nào trong văn bản kịch Vũ Như Tô và đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài?
Trả lời:
Theo em, trong văn bản kịch Vũ Như Tô và đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài có thể nói tới những chủ đề như:
+ Tài năng cùng phẩm chất tốt đẹp và tâm huyết, ước mơ của Vũ Như Tô.
+ Sự trung thành và sự ngưỡng mộ cái tài của Đan Thiềm giành cho Vũ Như Tô.
+ Nguyên nhân Vũ Như Tô bị mọi người căm hận và cái kết của Cửu Trùng Đài.
Câu hỏi 6 SGK Văn 11 CD - Soạn bài Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài (trang 95): Trong lời đề tựa vở kịch Vũ Như Tô, Nguyễn Huy Tưởng có viết “Than ôi! Như Tô phải hay nhưng kẻ giết Như Tô phải? Ta chẳng biết.” Theo em, Vũ Như Tô phải hay không phải? Vì sao?
Trả lời:
Từ những trải nghiệm khi đọc Vũ Như Tô và đoạn trích Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài, em thấy nhận thấy Vũ Như Tô là một người nghệ sĩ tài ba, hiện thân của niềm khát khao và đam mê nghệ thuật, cái đẹp và sự sáng tạo. Ông là một người có nhân cách lớn, có hoài bão, có lí tưởng nghệ thuật của riêng mình. Nhưng ông cũng phạm sai lầm khi có những suy nghĩ lầm lạc trong hành động, vừa phải mà vừa không phải. Đáng thương nhưng cũng đáng trách. Trách ở đây là vì không hiểu rõ thế cuộc, chỉ chăm chăm vào lý tưởng của bản thân mà không quan tâm đến những ảnh hưởng mà nó gây ra cho mọi người. Xây dựng những công trình to lớn không đúng lúc, khi đất nước còn khổ cực. Muốn đem cái đẹp lưu truyền đến muôn đời sau nhưng lại mượn quyền uy và tiền bạc của bọn bạo chúa để thực hiện, gieo nỗi thống khổ cho nhân dân, vô tình tự đẩy mình thành kẻ thù của người dân lao động. Sự thức tỉnh của Vũ Như Tố là quá muộn màng dẫn đến phải trả giá bằng cả tính mạng của mình. Thương ở đây là cái nghĩ cho công cuộc xây dựng đất nước, muốn cống hiến tạo nên những giá trị tốt đẹp cho đất nước. Sống hết mình với lý tưởng đó. Những người giết Vũ Như Tô đã giết đi một người nghệ sĩ tài ba, một thiên tài nghệ thuật mang trong mình hoài bão lớn là tô điểm cho đất nước thêm đẹp, tạo ra công trình lưu danh muôn đời.