Giải SGK Toán 7 Kết nối tri thức Bài 8: Góc ở vị trí đặc biệt. Tia phân giác của một góc

Mở đầu: Khi đặt các dây lạt để cắt bánh chưng, các dây lạt tạo ra trên mặt bánh chưng những cặp góc đặc biệt. Những cặp góc đó có mối quan hệ với nhau như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu trong bài học này!

Khi đặt các dây lạt để cắt bánh chưng, các dây lạt tạo ra trên mặt bánh chưng

Lời giải:

- Khi đặt các dây lạt để cắt bánh chưng, các dây lạt tạo ra trên mặt bánh chưng những cặp góc kề bù, đối đỉnh, các cặp góc bằng nhau được tạo bởi tia phân giác của góc.

1. Góc ở vị trí đặc biệt

Hoạt động 1: Quan sát hình vẽ bên. Em hãy nhận xét quan hệ về đỉnh, về cạnh của hai góc được đánh dấu.

HĐ1 trang 41 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

2 góc được đánh dấu là 2 góc có: chung đỉnh; có chung một cạnh, cạnh còn lại là 2 tia đối nhau

Hoạt động 2: Cho ba tia Ox, Oy, Oz như Hình 3,1, trong đó Ox và Oy là hai tia đối nhau.

a) Em hãy nhận xét quan hệ về đỉnh, về cạnh của hai góc xOz và zOy.

b) Đo rồi tính tổng số đo hai góc xOz và zOy.

HĐ2 trang 41 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:


Câu hỏi: Hai góc được đánh dấu trong hình nào dưới đây là hai góc kề bù?

Câu hỏi trang 41 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

- Hai góc O1 và O2 ở hình a) có chung một cạnh, hai cạnh còn lại là hai tia đối nhau nên hai góc O1 và O2 ở hình a) là hai góc kề bù.

- Hai góc O1 và O2 ở hình b) có chung một cạnh nhưng hai cạnh còn lại không phải hai tia đối nhau nên hai góc O1 và O2 ở hình b) không phải hai góc kề bù.

- Hai góc M1 và M2 ở hình c) có chung một cạnh, hai cạnh còn lại là hai tia đối nhau nên hai góc M1 và M2 ở hình c) là hai góc kề bù.

Luyện tập 1: Viết tên hai góc kề bù trong Hình 3.4 và tính số đo góc mOt.

Luyện tập 1 trang 42 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:


Hoạt động 3: Quan sát hình ảnh hai góc được đánh dấu trong hình bên. Em hãy nhận xét quan hệ về đỉnh, về cạnh của hai góc được đánh dấu

HĐ3 trang 42 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

2 góc trên hình có :

+ cùng đỉnh

+ từng cạnh của góc này là tia đối của cạnh của góc kia.


Hoạt động 4: Cho hai đường thẳng xx' và yy' cắt nhau tại O (H.3.5).

a) Dự đoán xem hai góc xOy và x'Oy' có bằng nhau không.

b) Đo rồi so sánh số đo hai góc xOy và x'Oy'

HĐ4 trang 42 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

a) Dự đoán hai góc góc xOy và x'Oy' bằng nhau.

b)

Số đo góc xOy bằng 43o; Số đo góc x'Oy' bằng 43o.

Do đó hai góc xOy và x'Oy' bằng nhau.

Câu hỏi: Hai góc được đánh dấu trong hình nào dưới đây là hai góc đối đỉnh?

Câu hỏi trang 42 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

2 góc ở hình 3.6.b là hai góc đối đỉnh vì 2 góc này có mỗi cạnh của góc này là tia đối của một cạnh của góc kia.

Luyện tập 2: Hai đường thẳng xx' và yy' cắt nhau tại O sao cho góc xOy vuông (H.3.8). Khi đó các góc yOx', x'Oy', xOy' cũng đều là góc vuông. Vì sao?

Luyện tập 2 trang 43 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

Góc xOy và xOy' là hai góc kề bù nên tổng số đo góc xOy và xOy' bằng 180o.

Mà góc xOy bằng 90o nên góc xOy' bằng 180– 90= 90o.

Góc xOy và góc x'Oy' là hai góc đối đỉnh nên góc x'Oy' bằng 90o.

Góc x'Oy và góc xOy' là hai góc đối đỉnh nên góc x'Oy bằng 90o.

Do đó các góc đều là góc vuông.

2. Tia phân giác của một góc

Hoạt động 1: Cắt rời một góc xOy từ một tờ giấy rồi gấp sao cho hai cạnh của góc trùng nhau (H.3.9).

HĐ5 trang 43 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Mở mảnh giấy ra, nếp gấp cho ta hình ảnh tia Oz chia góc ban đầu thành hai góc.

a) Em hãy nhận xét về vị trí của tia Oz so với hai cạnh của góc xOy.

b) Em hãy so sánh hai góc xOz và zOy.

Lời giải:

a.  Tia Oz nằm giữa hai cạnh của góc xOy.

b. xOz^=zOy^ 

Luyện tập 3: Cho góc xAm có số đo bằng 65o và Am là tia phân giác của góc xAy (H.3.12). Tính số đo góc xAy.

Luyện tập 3 trang 44 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:


Thực hành: Vẽ tia phân giác Oz của góc xOy có số đo bằng 68o, sử dụng thước đo góc theo hướng dẫn. Nếu Oz là tia phân giác của góc xOy thì xOz^=12.68°=34°. Ta có cách vẽ sau:

Thực hành trang 44 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

Ta thực hiện vẽ theo các bước sau:

Bước 1. Vẽ góc xOy có số đo bằng 68o.

Thực hành trang 44 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Bước 2. Sử dụng thước đo độ, đánh dấu điểm ứng với vạch 34o của thước đo góc.

Thực hành trang 44 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Bước 3. Kẻ tia Oz đi qua điểm đã đánh dấu. Tia Oz là tia phân giác của góc xOy.

Thực hành trang 44 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Vận dụng: Quan sát hình vẽ bên.

Vận dụng trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Quả cân ở đĩa cân bên trái nặng bao nhiêu kilôgam để cân thăng bằng, tức là kim trên mặt đồng hồ của cân là tia phân giác của góc AOB?

Lời giải:

Đổi 500 g = 0,5 kg

Tổng cân nặng bên đĩa cân phải là: 3,5 + 0,5 = 4(kg)

Quả cân ở đĩa cân bên trái nặng số kilogam để cân thăng bằng là: 4 – 1 = 3 (kg)

Bài tập

Bài 3.1: Cho Hình 3.13, hãy kể tên các cặp góc kề bù.

Bài 3.1 trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

Các cặp góc kề bù trong hình a) là góc mOx và góc xOn.

Các cặp góc kề bù trong hình b) là góc AMB và góc BMC.

Bài 3.2: Cho Hình 3.14, hãy kể tên các cặp góc đối đỉnh.

Bài 3.2 trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:

a)

2 góc xHy và mHt là 2 góc đối đỉnh vì Hx và Hm là 2 tia đối nhau; Hy và Ht là 2 tia đối nhau.

2 góc xHt và mHy là 2 góc đối đỉnh vì Hx và Hm là 2 tia đối nhau; Ht và Hy là 2 tia đối nhau.

b)

2 góc AOB và COD là 2 góc đối đỉnh vì OA và OC là 2 tia đối nhau; OB và OD là 2 tia đối nhau.

2 góc AOD và COB là 2 góc đối đỉnh vì OA và OC là 2 tia đối nhau; OD và OB là 2 tia đối nhau.

Bài 3.3: Vẽ góc xOy có số đo bằng 60o. Vẽ tia Om là tia đối của tia Ox.

a) Viết tên hai góc kề bù có trong hình vừa vẽ.

b) Tính số đo góc yOm.

c) Vẽ tia Ot là tia phân giác của góc xOy. Tính số đo các góc tOy và tOm.

Lời giải:

Ta có hình vẽ sau:

Bài 3.3 trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

a) Hai góc kề bù trong hình là góc xOy và góc yOm.

b) Do góc xOy và góc yOm là hai góc kề bù nên xOy^+yOm^=180°.

hay 60°+yOm^=180°.

Do đó yOm^=180°60°=120°.

Vậy yOm^=120°.

c)

Bài 3.3 trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Do Ot là tia phân giác của góc xOy nên tOy^=xOt^=12xOy^=12.60°=30°.

Do Om là tia đối của tia Ox nên xOm^=180°.

Do Ot là tia phân giác của góc xOy nên Ot nằm giữa Ox và Om.

Ta có xOt^+tOm^=xOm^.

Do đó tOm^=xOm^xOt^=180°30°=150°.

Vậy 

Bài 3.4: Cho Hình 3.15a, biết DMA^=45°. Tính số đo góc DMB.

Bài 3.4 trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải:


Bài 3.5: Cho Hình 3.15b, biết xBm^=36°. Tính số đo các góc còn lại trong hình vẽ.

Bài 3.5 trang 45 Toán 7 Tập 1 | Kết nối tri thức Giải Toán 7

Lời giải: